Wyrok TSUE z 17 października 2024 r. (C-76/22, Santander Bank Polska)

(ochrona konsumentów, konsumenckie umowy o kredyt związane z nieruchomościami mieszkalnymi)

Tomasz Jaroszyński

1. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył wykładni art. 25 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi i zmieniającej dyrektywy 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 [1] (dalej: „dyrektywa 2014/17/UE”). Wniosek złożono w ramach sporu między QI, działającą w charakterze konsumenta, a Santander Bank Polska S.A. (dalej: „Bank”) w przedmiocie wysokości obniżki całkowitego kosztu kredytu związanego z nieruchomością mieszkalną w następstwie przedterminowej jego spłaty przez QI.

[1] Dz. Urz. UE L 60 z 28.02.2014, s. 34.

Wyrok TSUE z 24 października 2024 r. (C-347/23, Zabitoń)

(ochrona konsumentów, umowa kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej)

Tomasz Jaroszyński

1. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył wykładni art. 2 lit. b dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich [1] (dalej: „dyrektywa Rady 93/13/EWG”). Wniosek złożono w ramach sporu między LB i JL (dalej: „powodowie”) a Getin Noble Bank S.A. (dalej: „Bank”) w przedmiocie żądania zwrotu rat zapłaconych na podstawie umowy kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej.

[1] Dz. Urz. WE L 95 z 21.04.1993, s. 29.

Sprawozdanie z konferencji „Praktyczne doświadczenia po roku obowiązywania „dużej reformy” Kodeksu spółek handlowych”

Filip Wyszyński

W dniu 9 maja 2024 r. na UW odbyła się konferencja zorganizowana przez Szkoły Prawa Niemieckiego Wydziałów Prawa i Administracji UW i UJ we współpracy z Kancelarią JDP pt. „Praktyczne doświadczenia po roku obowiązywania „dużej reformy” Kodeksu spółek handlowych – praktyczna perspektywa porównawcza Polska-Niemcy”.

Jak legalnie nie płacić podatków, czyli preferencje podatkowe dla podmiotów realizujących kontrakty dla armii amerykańskiej na terenie P

Grzegorz Łopata

1. Czy to tylko fikcja?

W filmie „Armageddon” z 1998 r. (reżyseria Michael Bay) ekipa nafciarzy z Teksasu pod dowództwem Bruce’a Willisa leci w kosmos, by wysadzić asteroidę, która ma zderzyć się z naszą planetą. Bohaterowie przedstawiają szefowi NASA swoje żądania, które ma spełnić ich ojczyzna, by wynagrodzić ich odwagę oraz docenić najwyższą wagę ich zasług. Wśród szeregu życzeń jest m.in. żądanie zwolnienia z płacenia podatków… dożywotnio. Oczywiście, mając na uwadze doniosłość i użyteczność zadań realizowanych przez bohaterów, decydenci bez żadnego targowania godzą się na to, by ci dzielni, a zarazem niezbędni ludzie, nie płacili podatków… jakichkolwiek. Dzięki temu Bruce Willis (wraz z ekipą) mógł całą uwagę skupić na tym co istotne, dzięki czemu kolejny raz uratował świat przed zagładą. Od tego czasu minęło ponad ćwierć wieku, a Stany Zjednoczone wciąż mają swoje doniosłe misje (również poza swoimi granicami) i wciąż potrafią docenić tych, którzy realizują istotne dla nich projekty – zarówno w formie atrakcyjnego wynagrodzenia, jak też poprzez zwolnienie z płacenia podatków.

Europejska inicjatywa obywatelska w świetle zarejestrowanych wniosków

Konrad Kuszel

1. Wstęp

Europejska inicjatywa obywatelska (dalej: „inicjatywa”, „EIO”) to traktatowy instrument zbliżony do tzw. pośredniej inicjatywy legislacyjnej, umożliwiający obywatelom Unii Europejskiej (dalej: „UE”, „Unia”) zwrócenie się do Komisji Europejskiej (dalej: „Komisja”) o przedłożenie projektu aktu prawnego UE w określonej sprawie. Został on wprowadzony do prawa UE na mocy Traktatu z Lizbony i jest pierwszym tego rodzaju instrumentem ponadnarodowej inicjatywy prawodawczej [1]. Deklarowanym celem tego mechanizmu jest zwiększenie zaangażowania obywateli w życie demokratyczne UE, a tym samym wzmocnienie legitymacji demokratycznej w Unii^[2].

[1] R. Grzeszczak [w:] R. Grzeszczak, D. Kornobis-Romanowska, Traktat o Unii Europejskiej. Komentarz, LEX 2023, komentarz do art. 11.

[2] Komisja Europejska, Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej, COM(2017) 482 final, s. 2-3.

Ochrona konsumentów w świetle ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej

Andrzej Mikucki

1. Wstęp

W dniu 9 sierpnia 2024 r. w Dzienniku Ustaw ogłoszono ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej (dalej: „u.p.k.e”)[1] wraz z ustawą wprowadzającą (dalej: „u.w.p.k.e”)^[2]. U.p.k.e stanowi implementację Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej (dalej: „E.k.ł.e.” lub „Kodeks”)^[3] i w całości zastępuje obowiązującą od blisko 20 lat ustawę – Prawo telekomunikacyjne (dalej: „u.p.t.”)^[4].

[1] Ustawa z dnia 12 lipca 2024 r. – Prawo komunikacji elektronicznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1221).

[2] Ustawa z dnia 12 lipca 2024 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1222).

[3] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiająca Europejski kodeks łączności elektronicznej (Dz. Urz. UE L 321 z 17.12.2018, s. 36, ze zm.).

[4] Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2024 r. poz. 34, ze zm.).

Prawo komunikacji elektronicznej

Marlena Wach

1. Wprowadzenie

Ustawa z dnia 12 lipca 2024 r. – Prawo komunikacji elektronicznej (dalej: „u.p.k.e.”)[1] weszła w życie w dniu 10 listopada 2024 r. Ustawa ta implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiającą Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej (dalej: „E.k.ł.e.”)^[2]oraz dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2380 z dnia 23 listopada 2022 r.^[3] U.p.k.e. zastąpiła obowiązującą prawie przez 20 lat ustawę z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne^[4] (dalej: „u.p.t.”).

[1] Ustawa z dnia 12 lipca 2024 r. – Prawo komunikacji elektronicznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1221).

[2] Dz. Urz. UE L 321 z 17.12.2018, s. 36, ze zm.

[3] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2380 z dnia 23 listopada 2022 r. w sprawie zmiany dyrektywy 2014/53/UE w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich dotyczących udostępniania na rynku urządzeń radiowych (Dz. Urz. UE L 315 z 7.12.2022, s. 30).

[4] Dz. U. z 2024 r. poz. 34, ze zm.

Wyrok NSA z 21 czerwca 2024 r. (III OSK 3338/23)

Tomasz Jaroszyński

1. Wnioskiem z 7 grudnia 2018 r. Stowarzyszenie W. z siedzibą w W. (dalej: „Stowarzyszenie”) zwróciło się do Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej: „PWPW”) o udostępnienie informacji publicznej w zakresie informacji o wypłaconych nagrodach w PWPW w latach 2017 i 2018, w tym m.in. informacji o nagrodach wypłaconych każdemu pracownikowi, poprzez podanie imienia i nazwiska, kwoty oraz uzasadnienia przyznania nagrody.

Wyrok TSUE z 11 lipca 2024 r. (C-757/22, Meta Platforms Ireland)

Tomasz Jaroszyński

1. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył wykładni przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólnego rozporządzenia o ochronie danych)[1] (dalej: „RODO”).

[1] Dz. Urz. UE L 119 z 4.5.2016, s. 1.

Zasady techniki prawodawczej w najnowszym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego

Łukasz Kasiak

1. Wprowadzenie

Zasady techniki prawodawczej (dalej: „ZTP”) są załącznikiem do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”[1] (dalej: „rozporządzenie ZTP”) wydanego na podstawie art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów^[2]. Zgodnie z tym przepisem Prezes Rady Ministrów po zasięgnięciu opinii Rady Legislacyjnej ustala, w drodze rozporządzenia, zasady techniki prawodawczej. ZTP regulują elementy metodyki przygotowania i sposób redagowania projektów ustaw i rozporządzeń oraz innych normatywnych aktów prawnych, warunki, jakim powinny odpowiadać uzasadnienia projektów normatywnych aktów prawnych oraz reguły przeprowadzania zmian w systemie prawa. Rozporządzenie ZTP weszło w życie z dniem 1 sierpnia 2002 r.

[1] Dz. U. z 2016 r. poz. 283.

[2] Dz. U. z 2024 r. poz. 1050.

Termin przedawnienia należności z tytułu składek członkowskich na rzecz izby lekarskiej

Kacper Tybuszewski

1. Wstęp

Przedmiotem opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie o termin przedawnienia należności z tytułu składek członkowskich na przykładzie składek izby lekarskiej. Chodzi tu o zastosowanie do należności, o których mowa w art. 116 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich [1] (czyli składek), przepisu art. 70 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa^[2] lub art. 118 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny^[3].

[1] Dz. U. z 2021 r. poz. 1342, dalej: „ustawa o izbach lekarskich”.

[2] Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm., dalej: „Ordynacja podatkowa” albo „o.p.”.

[3] Dz. U. z 2024 r. poz. 1061, ze zm., dalej: „Kodeks cywilny” albo „k.c.”.

Praktyczne aspekty stosowania art. 296 Kodeksu karnego

Marek Turkiewicz

1. Wstęp

Przestępstwo nadużycia zaufania gospodarczego, opisane w art. 296 Kodeksu karnego (dalej: „k.k.”), stanowi jedno z istotniejszych przestępstw gospodarczych w polskim systemie prawnym. W niniejszym artykule zostanie poruszony istoty wątek zarzutu z art. 296 k.k. w kilku aspektach, z naciskiem na zarówno teoretyczne, jak i praktyczne kwestie związane z jego stosowaniem.

Radca prawny w kontekście „podsłuchów”

Tomasz Łodziana

1. Wstęp

Stosowanie „podsłuchów” przez uprawnione do tego instytucje władzy publicznej, na chwilę obecną, budzi emocje głównie w dwóch aspektach. Po pierwsze, w kontekście rodzaju „podsłuchu”[1], a po drugie, w kontekście osób, które tymi „podsłuchami” są obejmowane^[2]. Na kanwie czynności, za pomocą których możliwe jest pozyskanie informacji objętych tajemnicą komunikowania się, powstaje zagadnienie stosowania takich czynności w stosunku do radców prawnych jako profesjonalnych pełnomocników. W niniejszym opracowaniu nastąpi próba przybliżenia problematyki stosowania kontroli operacyjnej oraz czynności dowodowej (faktycznie zbieżnej z kontrolą operacyjną) wraz z przedstawieniem statusu radcy prawnego „dotkniętego” tymi czynnościami.

[1] Co sprowadza się głównie do problematyki tzw. „Pegasusa”, zob. szerzej m.in. M. Matusiak-Frącczak, Kontrola operacyjna oraz użycie systemu Pegasus w Polsce, „Palestra” 7-8/2022, s. 8 i n., T. Łodziana, Kontrola operacyjna oraz użycie systemu Pegasus w Polce - polemika, „Palestra” 9/2022, s. 58 i n., P. Opitek, Kontrola operacyjna urządzenia końcowego, „Prokuratura i Prawo” 4/2023, s. 37 i n.

[2] Zwłaszcza w mediach podnoszona jest kwestia podsłuchiwania m. in. polityków.

Przepisy o ochronie sygnalistów. Nowe obowiązki pracodawców

Krzysztof Krak

1. Wprowadzenie

Sygnaliści odgrywają w organizacjach kluczową rolę w zapewnieniu zgodności ich działalności z prawem. Często są pierwszym źródłem informacji o naruszeniach, co umożliwia wykrywanie i eliminowanie nieprawidłowości, które mogłyby pozostać niezauważone lub niewyjaśnione. Odpowiednie przygotowanie i wdrożenie procedur zgłaszania naruszeń może przyczynić się do skutecznego zarządzania ryzykiem nadużyć w organizacji, a także do identyfikacji problemów w całej organizacji. Ponadto mogą one zapewnić bezpieczniejsze środowisko pracy, wspierając kulturę organizacyjną opartą na zaufaniu i otwartej komunikacji.

Procedura środowiskowa przy realizacji zamierzeń budowlanych

Alicja Sławińska

1. Wprowadzenie

We współczesnym procesie inwestycyjno-budowlanym aspekty środowiskowe odgrywają kluczową rolę w realizacji zamierzeń deweloperskich. Podstawowym postulatem przemawiającym za wydaniem stosownej zgody środowiskowej umożliwiającej realizację konkretnego przedsięwzięcia inwestorskiego jest możliwie najmniejsza szkoda dla środowiska. W czasach rosnącej świadomości ekologicznej społeczeństwa obserwuje się zorientowanie w kierunku zrównoważonego rozwoju w trosce o przyrodę w sektorze budowlanym. Zachowanie wymogów i standardów związanych z ochroną środowiska w czasie realizacji przedsięwzięcia budowlanego to istotny element procedury budowlanej, którego wdrożenie oraz egzekucja zostały uregulowane przepisami prawa. Uczestnicy procesu inwestycyjno-budowlanego stosują wiele rozwiązań technicznych czy technologicznych pozwalających na zminimalizowanie negatywnego efektu ingerencji w środowisko, w szczególności poprzez nowe technologie redukujące emisję substancji szkodliwych, zmniejszenie wycinki drzew czy siedlisk chronionych gatunków zwierząt oraz rozsądne zarządzanie odpadami i emisją hałasu. Na każdym etapie realizacji przedsięwzięcia budowlanego racjonalny i odpowiedzialny inwestor powinien kierować się podstawowymi zasadami ochrony środowiska, tj. zasadami: zrównoważonego rozwoju, kompleksowości ochrony środowiska oraz przezorności i prewencji środowiskowej.

Dowód z przesłuchania strony w ogólnym postępowaniu administracyjnym – glosa do wyroku WSA we Wrocławiu z 27 września 2019 r., II

Tomasz Kęska-Leszyński

Tezy wyroku:
1. Nie jest dopuszczalne przesłuchanie strony przed przeprowadzeniem innych dowodów.
2. Nie jest dopuszczalne przesłuchanie pełnomocnika strony, w miejsce samej strony.
3. Stronie należy umożliwić realizację prawa do brania czynnego udziału w przeprowadzeniu dowodu z przesłuchania innej strony.

Okazanie osoby w celu rozpoznania

Tomasz Łodziana

1. Wstęp

Okazanie osoby jest standardową czynnością dowodową, podejmowaną w toku postępowania karnego w oparciu, o wyniki której czynione są prawdziwe ustalenia faktyczne. Jak słusznie zauważa J. Skorupka „czynności dowodowe są czynnościami celowymi. Zmierzają bowiem do osiągnięcia ogólnych celów procesu karnego wyrażonych w art. 2 § 1 k.p.k. oraz celów szczególnych wyrażonych często w przepisach określających poszczególne czynności dowodowe”[1]. Oczywiste jest przy tym, że czynności dowodowe zmierzają także do realizacji celów postępowania przygotowawczego określonych w art. 297 § 1 k.p.k.^[2], a zwłaszcza wykrycia sprawcy, co w praktyce nierzadko wymaga pozyskania informacji o cechach go identyfikujących, na podstawie których możliwe będzie jego późniejsze wyeksponowanie w toku realizacji tytułowej czynności.

[1] J. Skorupka, Prawidłowość i proporcjonalność jako kryteria oceny czynności dowodowych, „Palestra” 6/2019, s. 9.

[2] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 37).

Zapisy zwykłe i windykacyjne w testamentach (część II)

Aleksandra Turower

1. Wstęp

Zgodnie z art. 941 Kodeksu cywilnego [1] (dalej: „k.c.”) rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament. Wyrażając ostatnią wolę rozrządzenia swoim majątkiem, spadkodawca może w testamencie powołać spadkobierców do spadku (całości albo części), zawrzeć zapisy lub polecenia. Są to podstawowe dyspozycje testamentu. Elementy te nie muszą występować łącznie. Przy zachowaniu odpowiedniej formy zawarcie w testamencie nawet jednego bądź dwóch z nich jest wystarczające do uznania testamentu za ważny.

Zapis jako rozrządzenie testamentowe musi dotyczyć konkretnego składnika majątku spadkodawcy. Zapis, inaczej legat, dzielimy na zapis zwykły i zapis windykacyjny. Z uwagi na obszerność podjętej tematyki zapisów jej omówienie podzielono na dwie części – w numerze 1/2024 „Temidium” przedstawiono problematykę zapisu zwykłego, zaś niniejszy artykuł dotyczy zapisu windykacyjnego.

[1] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610, ze zm.).

Prawo karne materialne i procesowe po 14 marca 2024 r.

Mateusz Woiński

1. Wprowadzenie

Przedmiotem opracowania są najistotniejsze zmiany w prawie karnym materialnym i procesowym, które weszły w życie z dniem 14 marca 2024 r.[1] Pierwsza, prawnomaterialna część artykułu, będzie koncentrować się na nowo dodanym art. 44b k.k.^[2], wprowadzającym do obrotu prawnego środek reakcji penalnej w postaci przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym, jak również powiązanych z nim przepisach części szczególnej Kodeksu karnego, stanowiących podstawę normatywną jego orzekania. W części drugiej zostaną podjęte zagadnienia zmian przepisów dotyczących środków przymusu, mających na celu zabezpieczenie w toku postępowania wykonania przepadku z art. 44b k.k., jak również wprowadzających wyjątki od zasady ciągłości składu orzekającego w postępowaniu jurysdykcyjnym oraz instytucje narady wstępnej oraz wyroku częściowego. Kwestie te stanowią istotne nova w przepisach Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego.

[1] W uzupełnieniu należy odesłać Czytelniczki i Czytelników do art. 3 ustawy z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1606), a także do zmian nie do przecenienia z punktu widzenia praktyki obrotu prawnego (zwłaszcza patrząc z perspektywy uprawnień procesowych stron, w szczególności małoletnich poniżej 18 lat), wprowadzonych do Kodeksu postępowania karnego ustawami: z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 289; zob. art. 6 ustawy, a także – w odniesieniu do Kodeksu karnego – art. 5) oraz z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 818).

[2] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17, ze zm.).

Wyrok TSUE z 11 stycznia 2024 r. (C-755/22, Nárokuj s.r.o. przeciwko EC Financial Services, a.s.) i z 29 lutego 2024 r. (C-584/22, QM przeciwko

Tomasz Jaroszyński

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

A. Wyrok TSUE z 11 stycznia 2024 r. (C?755/22, Nárokuj s.r.o. przeciwko EC Financial Services, a.s.)
(ochrona konsumentów, umowy o kredyt konsumencki)

1. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył wykładni dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG [1] (dalej: „dyrektywa 2008/48”). Wniosek złożono w ramach sporu pomiędzy Nárokuj s.r.o. a EC Financial Services, a.s. (dalej: „EC”), dotyczącego zwrotu kwot związanych z kredytem, którego ta spółka udzieliła konsumentowi.

[1] Dz. Urz. WE L 133 z 22.5.2008, s. 66.

«
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
»