Sztuczne warunki gospodarowania w celu uzyskania korzyści sprzecznych z przepisami prawa w świetle praktyki organów administracji
Pojęcie i znaczenie sztucznych warunków gospodarowania
Temat stworzenia sztucznych warunków gospodarowania[1] czy pozornych stosunków prawnych nie opiera się wyłącznie na najnowszych doświadczeniach. Od zawsze, gdy człowiek tworzył rozmaite regulacje prawne mające na celu wprowadzenie pewnych ograniczeń, pojawiały się praktyki, których celem było ich ominięcie. Praktyki te są dostrzegane w różnych dziedzinach prawa, od prawa podatkowego po postępowania, których przedmiotem jest przyznawanie stronie rozmaitych uprawnień. Wspólnym mianownikiem takich praktyk jest dążenie do tego, aby pozornie zgodne z przepisami działanie zmierzało do obejścia regulacji ograniczających uzyskiwanie konkretnych korzyści.
Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie wyżej zakreślonej tematyki przez pryzmat postępowań o przyznanie płatności w ramach Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich. Obrany zakres publikacji powinien bowiem w sposób najpełniejszy oddać charakter wspomnianych praktyk.
Prawo do sprzeciwu wobec opinii lub orzeczenia lekarza
Prawo pacjenta do sprzeciwu wobec opinii lub orzeczenia lekarza jest stosunkowo nowym prawem, nie obowiązywało bowiem w katalogu praw pacjenta określonym w rozdziale 1a ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej[1] (dalej: „u.z.o.z.”). Po raz pierwszy zostało zaproponowane w poselskim projekcie ustawy o ochronie indywidualnych i zbiorowych praw pacjenta oraz o Rzeczniku Praw Pacjenta[2]. W uzasadnieniu projektu stwierdzono, że: „proponuje się nowe rozwiązania uprawniające pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego do wniesienia sprzeciwu, w przypadku gdy nie zgadzają się z rozpoznaniem dokonanym przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia pacjenta, jeżeli to orzeczenia ma wpływ na jego prawa lub obowiązki wynikające z przepisów prawa. Sprzeciw wnosi się do Komisji Lekarskiej działającej przy okręgowej radzie lekarskiej. Od rozstrzygnięcia Komisji Lekarskiej nie przysługuje odwołanie. Do postępowania przed Komisją Lekarską nie stosuje się przepisów kodeksu postępowania administracyjnego.”
Radca prawny jako świadek w świetle przepisów proceduralnych i Kodeksu Etyki Radcy Prawnego
W mojej praktyce szkoleniowej spotykam się od czasu do czasu z pytaniami dotyczącymi zasad postępowania w sytuacji wezwania radcy prawnego na świadka. Zazwyczaj z treści tych pytań wynika całkowicie błędne przeświadczenie pytającego, sprowadzające się do uproszczonej, uogólniającej konstatacji: „wezwano mnie na przesłuchanie w charakterze świadka, a przecież wiąże mnie tajemnica zawodowa, więc mogę się nie stawić lub odmówić?”. Inni wykładowcy przedmiotu z zakresu zasad wykonywania zawodu i etyki potwierdzali, że także im zdarza się incydentalnie spotkać się ze zbliżonymi poglądami. Skąd takie wątpliwości u osób, które powinny dobrze znać tę problematykę, tym bardziej, że istnieje wyjątkowo bogate orzecznictwo i piśmiennictwo w tym zakresie? Przyczyny tego stanu są wielorakie. Na pewno jedną z nich są zróżnicowane, często ulegające zmianie regulacje prawne, zwłaszcza proceduralne, dotyczące możliwości zwolnienia w konkretnych sprawach radcy prawnego z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Tak jest np. w postępowaniu karnym, które dopuszcza do takiego zwolnienia przez sąd, po spełnieniu surowych, kumulatywnych przesłanek ustawowych, określonych w art. 180 § 2 k.p.k.[1] Przepis ten ma zastosowanie także w postępowaniu karnoskarbowym. W pewnym sensie ma jeszcze szerszy zakres, bowiem podobny tryb jest stosowany, gdy zachodzi konieczność zwolnienia radcy prawnego z tajemnicy zawodowej w postępowaniu przed sejmową komisją śledczą, jak też odpowiednio w mniejszym stopniu przed sądem ochrony konkurencji i konsumenta.
Prawa pasażera lotniczego w czasie pandemii COVID-19
Wstęp
Zawieszenie terminów procesowych w postępowaniu administracyjnym w czasie epidemii – perspektywa organu administracji
Wprowadzenie
Sytuacja dłużnika w upadłości konsumenckiej w kontekście zmian ustawy – Prawo upadłościowe od 24 marca 2020 r.
Wstęp
Zastępstwo procesowe przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Podjęcie problematyki zastępstwa procesowego przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE” albo „Trybunał”) uzasadnia okoliczność niewpisywania się regulacji obowiązujących w postępowaniach ze skarg bezpośrednich prowadzonych przed tą instytucją w powszechne wyobrażenia co do tego zagadnienia. Innymi słowy, podobieństwa w tym zakresie pomiędzy prawem unijnym a polskim są dość ograniczone[1], gdyż regulacje obowiązujące w postępowaniach ze skarg bezpośrednich[2] prowadzonych przed TSUE różnią się znacznie od rozumienia zastępstwa procesowego w prawie polskim. I choć prawo UE odsyła w tym zakresie co do zasady do uregulowań prawa krajowego, to jednak z uwzględnieniem tak znacznych odrębności, że niejednokrotnie staje się to przyczyną poważnych problemów, z którymi borykają się strony postępowania przed Trybunałem, włącznie z ograniczeniem ich prawa do sądu (w przypadku zakwalifikowania skargi jako niedopuszczalnej).
Zasada dobrego sąsiedztwa
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problematyki związanej ze stosowaniem, w ramach postępowania dotyczącego ustalania warunków zabudowy i zasad zagospodarowania terenu, tzw. zasady dobrego sąsiedztwa, rozumianej jako konieczność dostosowania nowej inwestycji do zabudowy zastanej na danym obszarze, w szczególności do cech i parametrów o charakterze urbanistycznym oraz architektonicznym[1]. Zasada ta, jest wywodzona z treści art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym[2] (dalej: „u.p.z.p.”), w którym to przepisie ustawodawca określił szereg przesłanek, jakie muszą zostać spełnione, aby inwestor mógł otrzymać decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu (dalej także: „Decyzja WZ”).
Sprzedaż udziałów lub akcji w spółce posiadającej nieruchomość rolną
Aby uszczelnić system kontroli prawnej nad obrotem gruntami rolnymi w Polsce, rozszerzono uprawnienia organów państwowych na przypadki nabywania udziałów i akcji w spółkach posiadających takie grunty. Zmienia się wówczas w sposób pośredni kontrola właścicielska nad nieruchomościami rolnymi. W art. 3a ust. 1 u.k.u.r. przyznano Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa (dalej: „KOWR”) prawo pierwokupu sprzedawanych udziałów (akcji) w spółce kapitałowej, a w art. 4 ust. 6 u.k.u.r. prawo ich nabycia (wykupu), gdy zmiana udziałowca (akcjonariusza) następuje na innej podstawie prawnej niż umowa sprzedaży (np. darowizna). Z kolei w art. 3b ust. 1 u.k.u.r. KOWR uzyskał prawo nabycia nieruchomości rolnej należącej do handlowej spółki osobowej, gdy doszło do zmiany kręgu wspólników tej spółki.
Polskie regulacje w zakresie schematów podatkowych
Wprowadzenie 1 stycznia 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw[1] (dalej: ,,ustawa zmieniająca”). Jedną ze zmian zawartych w tej obszernej nowelizacji prawa podatkowego jest dodanie w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa[2] (dalej: „Ordynacja podatkowa”) w dziale III przepisów art. 86a-86o, tj. nowego rozdziału 11a „Informacje o schematach podatkowych”. W ten sposób ustawa zmieniająca dokonała częściowej transpozycji dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych (dalej: ,,dyrektywa MDR”). Konsekwencją zmian w przepisach Ordynacji podatkowej dotyczących schematów podatkowych jest wejście do języka prawniczego określenia „MDR” stanowiącego skrót sformułowania z języka angielskiego „Mandatory Disclosure Rules”. [1] Dz. U. z 2018 r. poz. 2193. [2] Dz. U. z 2019 r. poz. 900, ze zm.
Koszty uzyskania przychodu z tytułu prowadzenia bloga internetowego
Wstęp Przedmiotem opracowania jest odpowiedź na pytanie, czy wydatki poniesione przez przedsiębiorcę na prowadzenie działalności gospodarczej w formie bloga mieszczą się w kategorii kosztów uzyskania przychodów. Te ostatnie w świetle art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych[1] (dalej: „u.p.d.o.f.”) są kosztami poniesionymi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy. Na tak postawione pytanie – wbrew poglądom organów podatkowych, które odmawiają uznania takich wydatków za koszty uzyskania przychodów – należy odpowiedzieć twierdząco.
Zmiany w prawie zamówień publicznych na skutek uchwalenia nowej ustawy
Wprowadzenie W dniu 1 stycznia 2021 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych[1] (dalej: „Nowe Pzp”). Warto zatem prześledzić najistotniejsze zmiany, jakie Nowe Pzp wprowadza w stosunku do obecnego stanu prawnego. Punktem odniesienia jest aktualnie obowiązująca ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych[2] (dalej: „ustawa Pzp”), uzasadnienie projektu Nowego Pzp z dnia 21 czerwca 2019 r. (dalej: „Uzasadnienie projektu”) oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE[3] (dalej: „Dyrektywa klasyczna”). [1] Dz. U. z 2019 r., poz. 2019. [2] Dz. U. z 2019 r., poz. 1843, ze zm. [3] Dz. Urz. UE L 94 z 28.03.2014, s. 65, ze zm.
Propozycje reformy sądownictwa administracyjnego
Wprowadzenie Pomysł przygotowania założeń reformy systemu sądownictwa administracyjnego powstał wśród radców prawnych będących członkami Społecznej Komisji Kodyfikacyjnej (dalej: „Komisja”). Idea powołania Komisji zrodziła się podczas I Kongresu Prawników Polskich, który odbył się w Katowicach w maju 2017 roku. Komisja stanowi wspólną inicjatywę Krajowej Izby Radców Prawnych, Naczelnej Rady Adwokackiej oraz Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”. Do zadań Komisji należy opracowywanie założeń oraz projektów zmian aktów prawnych dotyczących ustroju wymiaru sprawiedliwości, jak i procedur sądowych. W skład Komisji wchodzi obecnie 16 członków – przedstawicieli środowiska sędziowskiego, adwokackiego i 6 radców prawnych. Do prac Komisji są również zapraszani przedstawiciele zawodów prawniczych, którzy pracują następnie w zespołach problemowych. Od 3 grudnia 2017 r., kiedy to zainaugurowano działalność Komisji, do końca 2019 r. odbyła ona szesnaście posiedzeń; odbyło się również kilkanaście spotkań członków Komisji z ekspertami w trakcie przygotowywania projektów lub założeń do projektów aktów normatywnych. Członkowie Komisji pracowali także w trybie obiegowym, wymieniając się poglądami i propozycjami w trakcie tworzenia tych projektów. Projekty i założenia przyjęte przez Komisję zostały upublicznione na jej stronie internetowej: http://www.komisjakodyfikacyjna.pl/materialy/.
Egzekwowanie praw z decyzji administracyjnej przez adresata decyzji
Decyzja administracyjna, jako akt administracyjny o charakterze władczym, może nieść za sobą nałożenie na stronę zarówno obowiązków określonego typu (pozytywnych, statuujących obowiązek działania albo negatywnych, statuujących obowiązek zaniechania działania), jak i może przynosić stronie postępowania określone uprawnienia. Decyzja administracyjna rozstrzyga sprawę co do istoty w całości albo w części, a więc w sposób wiążący i trwały ustanawia, zmienia lub znosi stosunki administracyjne. Jest uważana za przejaw woli państwa reprezentowanego przez organ administracji publicznej, wyrażonej w stosunku do strony postępowania administracyjnego. Podstawą prawną decyzji administracyjnej są przepisy o charakterze powszechnie obowiązującym[1].
Każda decyzja administracyjna kreuje określony stan prawny. W przypadku, gdy nakłada ona zobowiązania na adresata, organ dba o to, aby zobowiązanie takie zostało przez stronę postępowania administracyjnego, do której jest skierowane, wykonane dobrowolnie albo przy pomocy środków przymusu prawnego w postaci wszczęcia postępowania egzekucyjnego w administracji. Niniejsze opracowanie ma na celu zwięźle przedstawić podstawowe zasady egzekwowania praw z decyzji administracyjnej przez jej adresata.
O członkostwie w spółdzielni mieszkaniowej osób posiadających ekspektatywę spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w dniu 9
- ! Zasady publikowania w dziale „Prawo i praktyka”
- Aplikacja radcowska
- Glosy
- Juryslingwistyka
- Kryminalistyka
- Legislacja
- Między historią a prawem
- Obrót gospodarczy
- Ochrona danych osobowych
- Ochrona środowiska
- Odpowiedzialność dyscyplinarna
- Orzecznictwo
- Partnerstwo publiczno-prywatne
- Polemiki
- Polityka przestrzenna
- Postępowanie administracyjne
- Postępowanie przed Komisją Śledczą
- Postępowanie sądowoadministracyjne
- Prawa konsumenta
- Prawo administracyjne
- Prawo autorskie
- Prawo cywilne
- Prawo finansowe
- Prawo handlowe
- Prawo karne
- Prawo konstytucyjne
- Prawo krajów UE
- Prawo lotnicze
- Prawo medyczne
- Prawo nieruchomości
- Prawo podatkowe
- Prawo pracy
- Prawo restrukturyzacyjne
- Prawo rodzinne
- Prawo rolne
- Prawo spółdzielcze
- Prawo upadłościowe i naprawcze
- Prawo za granicą
- Procedura cywilna
- Procedura karna
- Samorząd radców prawnych
- Tajemnica zawodowa
- Ubezpieczenia społeczne
- Ustrój sądów
- Usługi prawnicze
- Wykonywanie zawodu radcy prawnego
- Zamówienia publiczne
Przygody Radcy Antoniego
Odwiedź także
Nasze inicjatywy
