Elementy teorii analizy ekonomicznej w prawie karnym

Marek Turkiewicz

1. Wstęp

Stwierdzenie Tomasza Hobbesa w „Lewiatanie” – jeśli kara nie jest dość wielka, by odstraszyć ludzi od popełniania przestępstwa, to jest ona zachętą do niego: skoro bowiem ludzie porównają korzyść, jaką da im przekroczenie prawa, ze szkodą, jaką im przyniesie kara, to z natury rzeczy wybiorą to, co będzie im się wydawało najlepsze dla nich – jest w zasadzie świetnym podsumowaniem teorii analizy ekonomicznej w prawie karnym.

Charakter roszczeń odszkodowawczych za działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne

Kamil Korycki

1. Uwagi wstępne

Instytucja przejmowania działek gruntu na własność Skarbu Państwa lub na własność jednostek samorządu terytorialnego, wydzielanych w ramach podziału nieruchomości pod drogi publiczne i wewnętrzne, pomimo funkcjonowania w polskim systemie prawnym w obecnym kształcie od ćwierć wieku, wciąż dostarcza przedmiotu do rozważań i interpretacji na temat przepisów ją regulujących [1].

[1] M. Wolanin, Podziały, scalenia i rozgraniczenia nieruchomości oraz procedury ewidencyjne, Warszawa 2023, Legalis.

Nowe zasady odpowiedzialności karnej nieletnich

Oskar Kubacki

1. Wprowadzenie

Ustawą z dnia 7 lipca 2022 r.[1] przeprowadzono gruntowną nowelizację Kodeksu karnego^[2], obejmującą zarówno część ogólną, jak i szczególną tego aktu prawnego.

[1] Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 2600), dalej: „ustawa nowelizująca”.

[2] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17), dalej: „k.k.”.

Akt o usługach cyfrowych (DSA)

Katarzyna Chałubińska-Jentkiewicz

1. Wprowadzenie

Internet z natury ma charakter transgraniczny, a w konsekwencji działania regulujące e-commerce na szczeblu krajowym utrudniały stosowanie reguł dochodzenia odpowiedzialności za działania w sieci i powodowały nieskuteczność w zapewnieniu bezpieczeństwa i jednakowego poziomu ochrony praw obywateli Unii Europejskiej (dalej: „UE”) i unijnych przedsiębiorców działających online.

Zapisy zwykłe i windykacyjne w testamentach (część I)

Aleksandra Turower

1. Wstęp

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami spadkowymi dziedziczyć można wyłącznie na podstawie ustawy albo testamentu. Powołanie do spadku na podstawie testamentu ma przy tym pierwszeństwo przed powołaniem do dziedziczenia wynikającym z ustawy, w konsekwencji w zakresie, w jakim dochodzi do dziedziczenia na podstawie testamentu, wyłączone zostaje dziedziczenie ustawowe [1].

[1] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz do art. 627-1088, Warszawa 2022.

Ochrona konsumencka rolnika indywidualnego

Tomasz Czech

1. Wstęp

W ostatnich latach w polskim prawie stopniowo rozszerza się ochronę konsumencką na indywidualnych przedsiębiorców, czyli osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub zawodową. Dostrzega się problem ich strukturalnej nierówności w relacjach z innymi przedsiębiorcami. Problem ten ma charakter systemowy w Polsce. Indywidualni przedsiębiorcy często cierpią – podobnie jak konsumenci – na deficyt informacji oraz doświadczenia w stosunku do swoich kontrahentów, zwłaszcza gdy specjalizują się oni w określonej branży (np. przewozowej, energetycznej, telekomunikacyjnej czy finansowej)[1]. Wskazuje się, że potrzebują ochrony prawnej prowadzącej do wyrównania szans rynkowych w relacjach z wyspecjalizowanymi kontrahentami dysponującymi przewagą organizacyjną, informacyjną bądź negocjacyjną.

[1] Zob. uzasadnienie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, druk nr 3622, IX kadencja Sejmu, s. 3.

Wyrok TSUE z 9 listopada 2023 r. (C-598/21, SP, CI przeciwko Všeobecná úverová banka a.s.)

Tomasz Jaroszyński

1. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył wykładni art. 47 w związku z art. 7 i art. 38 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (dalej: „Karta”), dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich [1] (dalej: „dyrektywa 93/13/EWG”) oraz art. 3 ust. 1 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym […]^[2] (dalej: „dyrektywa 2005/29/WE”), a także zasady skuteczności. Wniosek został złożony w ramach sporu między SP i CI a bankiem Všeobecná úverová banka a.s. (dalej: „VÚB”), dotyczącego wstrzymania pozasądowego wykonywania prawa zastawu na nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego SP i CI, zabezpieczającego umowę kredytu zawartą między nimi a VÚB.

[1] Dz. Urz. WE L 95 z 21.04.1993, s. 29.

[2] Dz. Urz. UE L 149 z 11.06.2005, s. 22.

Kilka uwag w przedmiocie art. 230 § 1 Kodeksu karnego

Tomasz Łodziana

Wprowadzenie

Mocą ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw [1] prawodawca dokonał szeregu zmian m. in. w przepisach tego kodeksu. Jedną z tych zmian było nadanie nowego brzmienia art. 230 § 1 Kodeksu karnego^[2] (dalej: „k.k.”). Przepis ten penalizuje jedną z postaci czynu korupcyjnego.

[1] Dz. U. z 2022 r. poz. 2600; dalej także: „Ustawa nowelizująca”.

[2] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138).

Analiza ekonomiczna prawa, zarys teorii i praktyczne użycie w prawie deliktów cz.2

Analiza ekonomiczna prawa, zarys teorii i praktyczne użycie w prawie deliktów cz.1

Marek Turkiewicz

Wstęp

Podstawową zdolnością radcy prawnego w sferze intelektualnej jest zdolność do przeprowadzania rozumowań, analizy i poprawnego wyciągania wniosków. Najważniejszą cechą przeprowadzanego rozumowania powinna być jego spójność przedstawiona jako poprawność.

Kooperatywy mieszkaniowe w budownictwie mieszkaniowym w Polsce

Alicja Sławińska

1. Ratio legis kooperatywy mieszkaniowej
1 marca 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych [1] (dalej: „Ustawa”).

[1] Dz. U. z 2023 r. poz. 28, ze zm.

Wybrane aspekty prawne usuwania drzew lub krzewów przez osoby fizyczne

Dominika Szafrańska

Usuwanie drzew lub krzewów, a więc prowadzenie tzw. wycinki, podlega rozproszonej reglamentacji prawnej. Z uwagi na powyższe, ustalenie, w jakim okresie i na jakich warunkach takie prace mogą być prowadzone, może przysparzać wielu trudności.

E-doręczenia po zmianach – praktyczne ujęcie

Martyna Wilbrandt-Gotowicz

1. Wprowadzenie
Nowy system doręczeń elektronicznych ustanowiony ustawą z dnia 18 listopada 2020 r.[1] nie był dotychczas stosowany, a termin rozpoczęcia korzystania z publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego i publicznej usługi hybrydowej przez pierwsze podmioty publiczne był kilkukrotnie przekładany.

[1] Ustawa z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 285, ze zm.), dalej: „u.d.e.”.

Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 6 października 2022 r., III CZP 112/22

Karol Świtaj

Teza wyroku: Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym jest orzeczeniem nieistniejącym w sytuacji, gdy podpis został złożony wyłącznie pod całym dokumentem obejmującym sentencję i zasadnicze powody rozstrzygnięcia (art. 357 § 5 k.p.c.).

Skutek doręczenia kolejnego egzemplarza decyzji administracyjnej – glosa do wyroku NSA z 19 maja 2020 r., II OSK 2763/19

Tomasz Kęska-Leszyński

Teza wyroku: Ponowne przesłanie i doręczenie stronie decyzji nie wywołuje żadnych skutków procesowych – ma ono jedynie skutek informacyjny.

Trzynaście argumentacji prawniczych według typologii G. Tarello na przykładzie Filipik Cycerona

Filip Wyszyński

Wprowadzenie

Dokonując analizy sztuki retoryki w kontekście jej prawniczej użyteczności, należy zwrócić się w kierunku znamienitego belgijskiego filozofa prawa i logika – Chaïma Perelmana [1]. C. Perelman uchodzi za jednego z najwybitniejszych teoretyków prawniczych technik argumentacyjnych. Jego najbardziej znanym dziełem pozostała „Logika prawnicza. Nowa retoryka” z 1984 roku^[2]. Druga część tej książki jest zbiorem wielu wskazówek retorycznych, ważnych w dyskursie i zawodzie prawniczym.

[1] K. Zeidler, Nowa retoryka [w:] J. Zajadło, K. Zeidler (red.), Filozofia prawa w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2013, s. 187.

[2] Jak wskazuje J. Wróblewski, w tej pozycji wydawniczej analiza dyskursu prawniczego według C. Perelmana została wyłożona po razy pierwszy w sposób całościowy, przez co zajmuje ona szczególne miejsce w jego dorobku. Zob. J. Wróblewski, Logika prawnicza a teoria argumentacji Ch. Perelmana [w:] C. Perelman, Logika Prawnicza. Nowa Retoryka, tłum. T. Pajor, Warszawa 1984, s. 17.

Zastosowanie art. 31za ustawy COVID-19 w kontekście weryfikacji biegu terminu przedawnienia do nałożenia administracyjnej kary pieniężnej

Kacper Tybuszewski

Wstęp

Przedmiotem opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie, czy art. 31za ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych COVID-19 [1] (dalej: „ustawa COVID-19”) znajduje zastosowanie w kontekście weryfikacji biegu terminu przedawnienia nałożenia administracyjnej kary pieniężnej nakładanej przez Komisję Nadzoru Finansowego (dalej: „KNF” albo „Komisja”), o której mowa w art. 96 ust. 6a pkt 2 ustawy o ofercie^[2]. Chodzi o ustalenie, czy ten przepis można i należy stosować w sytuacji sankcjonowania działalności podmiotu nadzorowanego przez KNF w przypadku postępowania w sprawie nałożenia wskazanej kary pieniężnej. Bezsporne jest, że art. 31za ustawy COVID-19 przewiduje odrębne od Kodeksu postępowania administracyjnego^[3] (dalej: „k.p.a.”) terminy przedawnienia, które mają charakter materialnoprawny i uchylają możliwość ukarania określonych w tych przepisach podmiotów po upływie tych terminów.

[1] Dz. U. z 2020 r. poz. 374, ze zm.

[2] Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2080, ze zm.), dalej: „ustawa o ofercie”.

[3] Dz. U. z 2023 r. poz. 775.

Możliwość podniesienia zarzutu brak pisemnego uzasadnienia wyroku oraz jego skuteczność

Marek Turkiewicz

Wstęp

W niniejszym artykule zostanie poruszony niecodzienny przypadek procesowy, który umknął analizie ustawodawcy, a ma wpływ na zachowanie obrońcy w postępowaniu karnym i może rzutować na prawo oskarżonego do obrony. Omówiona zostanie sytuacja rzadko spotykana w praktyce orzeczniczej sądów powszechnych, w której sąd I instancji orzekając w składzie jednoosobowym, wydał wyrok (który został w konsekwencji zaskarżony przez strony postępowania), lecz sąd ten nie sporządził pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

Fundacja rodzinna – nowy instrument prawny w sukcesji mienia

Agnieszka Krysik

Wprowadzenie

Fundacja rodzinna w Polsce (za granicą znana jako fundacja prywatna) ma być lekarstwem na wyzwania sukcesyjne w procesach zmiany pokoleniowej, które zachodzą w naszej gospodarce. Jej głównym zadaniem jest zachowanie integralności majątku oraz rodziny, która ten majątek wypracowała i czerpie korzyści z niego i generowanych dochodów. Kształt fundacji rodzinnej zależy od jej głównego architekta, którym jest fundator.

Polski radca prawny a hiszpański abogado – odmienności co do istoty zawodu oraz jego roli w systemie prawnym

Małgorzata Grudniewska-Wierzchoń

1. Wstęp

W polskim systemie prawnym, powołującym do życia szereg zawodów prawniczych, funkcjonują obok siebie dwa zawody, między którymi różnice wraz z biegiem czasu i zmianami w ustawodawstwie znacząco się zmniejszają. Radca prawny i adwokat, choć nadal wyposażeni w odmienne atrybuty i własną historię zawodu, zbliżają się do siebie wachlarzem swoich uprawnień, co jest przede wszystkim prawidłową odpowiedzią na rozwijające się potrzeby rynku. Co do przyszłości obu zawodów – będziemy tego świadkami, jednak sięgając do obcego ustawodawstwa możemy już teraz przekonać się, jak może wyglądać ich alternatywna struktura.

«
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
»