Dowód z przesłuchania strony w ogólnym postępowaniu administracyjnym – glosa do wyroku WSA we Wrocławiu z 27 września 2019 r., II

Tomasz Kęska-Leszyński

Tezy wyroku:
1. Nie jest dopuszczalne przesłuchanie strony przed przeprowadzeniem innych dowodów.
2. Nie jest dopuszczalne przesłuchanie pełnomocnika strony, w miejsce samej strony.
3. Stronie należy umożliwić realizację prawa do brania czynnego udziału w przeprowadzeniu dowodu z przesłuchania innej strony.

Okazanie osoby w celu rozpoznania

Tomasz Łodziana

1. Wstęp

Okazanie osoby jest standardową czynnością dowodową, podejmowaną w toku postępowania karnego w oparciu, o wyniki której czynione są prawdziwe ustalenia faktyczne. Jak słusznie zauważa J. Skorupka „czynności dowodowe są czynnościami celowymi. Zmierzają bowiem do osiągnięcia ogólnych celów procesu karnego wyrażonych w art. 2 § 1 k.p.k. oraz celów szczególnych wyrażonych często w przepisach określających poszczególne czynności dowodowe”[1]. Oczywiste jest przy tym, że czynności dowodowe zmierzają także do realizacji celów postępowania przygotowawczego określonych w art. 297 § 1 k.p.k.^[2], a zwłaszcza wykrycia sprawcy, co w praktyce nierzadko wymaga pozyskania informacji o cechach go identyfikujących, na podstawie których możliwe będzie jego późniejsze wyeksponowanie w toku realizacji tytułowej czynności.

[1] J. Skorupka, Prawidłowość i proporcjonalność jako kryteria oceny czynności dowodowych, „Palestra” 6/2019, s. 9.

[2] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 37).

Zapisy zwykłe i windykacyjne w testamentach (część II)

Aleksandra Turower

1. Wstęp

Zgodnie z art. 941 Kodeksu cywilnego [1] (dalej: „k.c.”) rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament. Wyrażając ostatnią wolę rozrządzenia swoim majątkiem, spadkodawca może w testamencie powołać spadkobierców do spadku (całości albo części), zawrzeć zapisy lub polecenia. Są to podstawowe dyspozycje testamentu. Elementy te nie muszą występować łącznie. Przy zachowaniu odpowiedniej formy zawarcie w testamencie nawet jednego bądź dwóch z nich jest wystarczające do uznania testamentu za ważny.

Zapis jako rozrządzenie testamentowe musi dotyczyć konkretnego składnika majątku spadkodawcy. Zapis, inaczej legat, dzielimy na zapis zwykły i zapis windykacyjny. Z uwagi na obszerność podjętej tematyki zapisów jej omówienie podzielono na dwie części – w numerze 1/2024 „Temidium” przedstawiono problematykę zapisu zwykłego, zaś niniejszy artykuł dotyczy zapisu windykacyjnego.

[1] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610, ze zm.).

Prawo karne materialne i procesowe po 14 marca 2024 r.

Mateusz Woiński

1. Wprowadzenie

Przedmiotem opracowania są najistotniejsze zmiany w prawie karnym materialnym i procesowym, które weszły w życie z dniem 14 marca 2024 r.[1] Pierwsza, prawnomaterialna część artykułu, będzie koncentrować się na nowo dodanym art. 44b k.k.^[2], wprowadzającym do obrotu prawnego środek reakcji penalnej w postaci przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym, jak również powiązanych z nim przepisach części szczególnej Kodeksu karnego, stanowiących podstawę normatywną jego orzekania. W części drugiej zostaną podjęte zagadnienia zmian przepisów dotyczących środków przymusu, mających na celu zabezpieczenie w toku postępowania wykonania przepadku z art. 44b k.k., jak również wprowadzających wyjątki od zasady ciągłości składu orzekającego w postępowaniu jurysdykcyjnym oraz instytucje narady wstępnej oraz wyroku częściowego. Kwestie te stanowią istotne nova w przepisach Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego.

[1] W uzupełnieniu należy odesłać Czytelniczki i Czytelników do art. 3 ustawy z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1606), a także do zmian nie do przecenienia z punktu widzenia praktyki obrotu prawnego (zwłaszcza patrząc z perspektywy uprawnień procesowych stron, w szczególności małoletnich poniżej 18 lat), wprowadzonych do Kodeksu postępowania karnego ustawami: z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 289; zob. art. 6 ustawy, a także – w odniesieniu do Kodeksu karnego – art. 5) oraz z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 818).

[2] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17, ze zm.).

Wyrok TSUE z 11 stycznia 2024 r. (C-755/22, Nárokuj s.r.o. przeciwko EC Financial Services, a.s.) i z 29 lutego 2024 r. (C-584/22, QM przeciwko

Tomasz Jaroszyński

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

A. Wyrok TSUE z 11 stycznia 2024 r. (C?755/22, Nárokuj s.r.o. przeciwko EC Financial Services, a.s.)
(ochrona konsumentów, umowy o kredyt konsumencki)

1. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył wykładni dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG [1] (dalej: „dyrektywa 2008/48”). Wniosek złożono w ramach sporu pomiędzy Nárokuj s.r.o. a EC Financial Services, a.s. (dalej: „EC”), dotyczącego zwrotu kwot związanych z kredytem, którego ta spółka udzieliła konsumentowi.

[1] Dz. Urz. WE L 133 z 22.5.2008, s. 66.

Elementy teorii analizy ekonomicznej w prawie karnym

Marek Turkiewicz

1. Wstęp

Stwierdzenie Tomasza Hobbesa w „Lewiatanie” – jeśli kara nie jest dość wielka, by odstraszyć ludzi od popełniania przestępstwa, to jest ona zachętą do niego: skoro bowiem ludzie porównają korzyść, jaką da im przekroczenie prawa, ze szkodą, jaką im przyniesie kara, to z natury rzeczy wybiorą to, co będzie im się wydawało najlepsze dla nich – jest w zasadzie świetnym podsumowaniem teorii analizy ekonomicznej w prawie karnym.

Charakter roszczeń odszkodowawczych za działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne

Kamil Korycki

1. Uwagi wstępne

Instytucja przejmowania działek gruntu na własność Skarbu Państwa lub na własność jednostek samorządu terytorialnego, wydzielanych w ramach podziału nieruchomości pod drogi publiczne i wewnętrzne, pomimo funkcjonowania w polskim systemie prawnym w obecnym kształcie od ćwierć wieku, wciąż dostarcza przedmiotu do rozważań i interpretacji na temat przepisów ją regulujących [1].

[1] M. Wolanin, Podziały, scalenia i rozgraniczenia nieruchomości oraz procedury ewidencyjne, Warszawa 2023, Legalis.

Nowe zasady odpowiedzialności karnej nieletnich

Oskar Kubacki

1. Wprowadzenie

Ustawą z dnia 7 lipca 2022 r.[1] przeprowadzono gruntowną nowelizację Kodeksu karnego^[2], obejmującą zarówno część ogólną, jak i szczególną tego aktu prawnego.

[1] Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 2600), dalej: „ustawa nowelizująca”.

[2] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17), dalej: „k.k.”.

Akt o usługach cyfrowych (DSA)

Katarzyna Chałubińska-Jentkiewicz

1. Wprowadzenie

Internet z natury ma charakter transgraniczny, a w konsekwencji działania regulujące e-commerce na szczeblu krajowym utrudniały stosowanie reguł dochodzenia odpowiedzialności za działania w sieci i powodowały nieskuteczność w zapewnieniu bezpieczeństwa i jednakowego poziomu ochrony praw obywateli Unii Europejskiej (dalej: „UE”) i unijnych przedsiębiorców działających online.

Zapisy zwykłe i windykacyjne w testamentach (część I)

Aleksandra Turower

1. Wstęp

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami spadkowymi dziedziczyć można wyłącznie na podstawie ustawy albo testamentu. Powołanie do spadku na podstawie testamentu ma przy tym pierwszeństwo przed powołaniem do dziedziczenia wynikającym z ustawy, w konsekwencji w zakresie, w jakim dochodzi do dziedziczenia na podstawie testamentu, wyłączone zostaje dziedziczenie ustawowe [1].

[1] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz do art. 627-1088, Warszawa 2022.

Ochrona konsumencka rolnika indywidualnego

Tomasz Czech

1. Wstęp

W ostatnich latach w polskim prawie stopniowo rozszerza się ochronę konsumencką na indywidualnych przedsiębiorców, czyli osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub zawodową. Dostrzega się problem ich strukturalnej nierówności w relacjach z innymi przedsiębiorcami. Problem ten ma charakter systemowy w Polsce. Indywidualni przedsiębiorcy często cierpią – podobnie jak konsumenci – na deficyt informacji oraz doświadczenia w stosunku do swoich kontrahentów, zwłaszcza gdy specjalizują się oni w określonej branży (np. przewozowej, energetycznej, telekomunikacyjnej czy finansowej)[1]. Wskazuje się, że potrzebują ochrony prawnej prowadzącej do wyrównania szans rynkowych w relacjach z wyspecjalizowanymi kontrahentami dysponującymi przewagą organizacyjną, informacyjną bądź negocjacyjną.

[1] Zob. uzasadnienie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, druk nr 3622, IX kadencja Sejmu, s. 3.

Wyrok TSUE z 9 listopada 2023 r. (C-598/21, SP, CI przeciwko Všeobecná úverová banka a.s.)

Tomasz Jaroszyński

1. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył wykładni art. 47 w związku z art. 7 i art. 38 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (dalej: „Karta”), dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich [1] (dalej: „dyrektywa 93/13/EWG”) oraz art. 3 ust. 1 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym […]^[2] (dalej: „dyrektywa 2005/29/WE”), a także zasady skuteczności. Wniosek został złożony w ramach sporu między SP i CI a bankiem Všeobecná úverová banka a.s. (dalej: „VÚB”), dotyczącego wstrzymania pozasądowego wykonywania prawa zastawu na nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego SP i CI, zabezpieczającego umowę kredytu zawartą między nimi a VÚB.

[1] Dz. Urz. WE L 95 z 21.04.1993, s. 29.

[2] Dz. Urz. UE L 149 z 11.06.2005, s. 22.

Kilka uwag w przedmiocie art. 230 § 1 Kodeksu karnego

Tomasz Łodziana

Wprowadzenie

Mocą ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw [1] prawodawca dokonał szeregu zmian m. in. w przepisach tego kodeksu. Jedną z tych zmian było nadanie nowego brzmienia art. 230 § 1 Kodeksu karnego^[2] (dalej: „k.k.”). Przepis ten penalizuje jedną z postaci czynu korupcyjnego.

[1] Dz. U. z 2022 r. poz. 2600; dalej także: „Ustawa nowelizująca”.

[2] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138).

Analiza ekonomiczna prawa, zarys teorii i praktyczne użycie w prawie deliktów cz.2

Analiza ekonomiczna prawa, zarys teorii i praktyczne użycie w prawie deliktów cz.1

Marek Turkiewicz

Wstęp

Podstawową zdolnością radcy prawnego w sferze intelektualnej jest zdolność do przeprowadzania rozumowań, analizy i poprawnego wyciągania wniosków. Najważniejszą cechą przeprowadzanego rozumowania powinna być jego spójność przedstawiona jako poprawność.

Kooperatywy mieszkaniowe w budownictwie mieszkaniowym w Polsce

Alicja Sławińska

1. Ratio legis kooperatywy mieszkaniowej
1 marca 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych [1] (dalej: „Ustawa”).

[1] Dz. U. z 2023 r. poz. 28, ze zm.

Wybrane aspekty prawne usuwania drzew lub krzewów przez osoby fizyczne

Dominika Szafrańska

Usuwanie drzew lub krzewów, a więc prowadzenie tzw. wycinki, podlega rozproszonej reglamentacji prawnej. Z uwagi na powyższe, ustalenie, w jakim okresie i na jakich warunkach takie prace mogą być prowadzone, może przysparzać wielu trudności.

E-doręczenia po zmianach – praktyczne ujęcie

Martyna Wilbrandt-Gotowicz

1. Wprowadzenie
Nowy system doręczeń elektronicznych ustanowiony ustawą z dnia 18 listopada 2020 r.[1] nie był dotychczas stosowany, a termin rozpoczęcia korzystania z publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego i publicznej usługi hybrydowej przez pierwsze podmioty publiczne był kilkukrotnie przekładany.

[1] Ustawa z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 285, ze zm.), dalej: „u.d.e.”.

Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 6 października 2022 r., III CZP 112/22

Karol Świtaj

Teza wyroku: Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym jest orzeczeniem nieistniejącym w sytuacji, gdy podpis został złożony wyłącznie pod całym dokumentem obejmującym sentencję i zasadnicze powody rozstrzygnięcia (art. 357 § 5 k.p.c.).

Skutek doręczenia kolejnego egzemplarza decyzji administracyjnej – glosa do wyroku NSA z 19 maja 2020 r., II OSK 2763/19

Tomasz Kęska-Leszyński

Teza wyroku: Ponowne przesłanie i doręczenie stronie decyzji nie wywołuje żadnych skutków procesowych – ma ono jedynie skutek informacyjny.

«
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
»