Prawo i honor cz.2

Nierzadko, a może nawet jeszcze częściej, w „sprawę honorową” podpadało się mimo chęci. A jakże mogło być inaczej, skoro, jak pisze Władysław Boziewicz (1886–1946), twórca Kodeksu honorowego, tak popularnego w okresie międzywojnia, „uważać za obrazę należy każde najdrobniejsze zadraśnięcie miłości własnej obrażonego, słowem to wszystko, co on za zniewagę uważa, nawet wówczas, gdyby osoba druga, będąc na miejscu obrażonego, nie czuła się obrażona”. I niewiele Boziewicz dawał szans osobom uznającym się (i uznawanym) za „osoby honorowe”, by w sposób nieuciążliwy wywikłać się z zatargu, którego przebieg (oświadczenie, zachowanie, działanie) mógłby zaszkodzić dobremu imieniu danej osoby. Co prawda, jak zauważa Boziewicz już w art. 1 kolejnego wydania Kodeksu, „dla jednego będzie obrazą małe uchybienie form dobrego znalezienia się w towarzystwie, dla drugiego nawet wybitna gburowatość nią nie będzie”, lecz owa względność podmiotowa nie uwalniała od ryzyka i ciężarów, jakie dbałość o honor za sobą pociągała.

Kodeks Napoleona na ziemiach polskich

W 1807 r. po zwycięstwie Napoleona nad Prusami powstało Księstwo Warszawskie. Podpisana przez Napoleona konstytucja Księstwa Warszawskiego z 22 lipca 1807 r. przewidywała w art. 69, że „Kodeks Napoleona stanowić będzie prawo Księstwa Warszawskiego”. Kodeks zaczął obowiązywać w Księstwie od 1 maja 1808 r. i miał zastosowanie do spraw „nowo przychodzących”. Sprawy sprzed 1 maja 1808 r. sądzone były w oparciu o dotychczasowe prawo pruskie (Landrecht) lub dawne prawo polskie [1]. Dekret z 10 października 1809 r. stanowił, że do czasu ogłoszenia urzędowego tłumaczenia na język polski „oryginał francuski jest prawem”. Tłumaczenia urzędowego nie dokonano, dlatego przez cały czas obowiązywania Kodeksu Napoleona tekstem autentycznym był francuski oryginał[2]. W związku z przyłączeniem do Księstwa terenów znajdujących się pod zaborem austriackim (tzw. departamenty pogalicyjskie) z dniem 15 sierpnia 1810 r. na obszar ten również wprowadzono Kodeks Napoleona[3]. Wejście w życie Kodeksu było hucznie fetowane w Warszawie i innych miastach[4]. Nie oznacza to, że Kodeks został przyjęty przychylnie przez wszystkie grupy społeczne.

[1] S. Grodziski, Wpływy Code civil oraz innych kodyfikacji napoleońskich na ziemiach polskich (cz. 1), „Czasopismo Prawno-Historyczne” Tom 57, Numer 2 (2005), s. 65.

[2] J. Szonert, Kodeks Napoleona w Polsce (Sto pięćdziesiąta rocznica), „Palestra” 1958, z. 2/3-4, s. 90.

[3] D. Malec, Wpływy Code civil oraz innych kodyfikacji napoleońskich na ziemiach polskich (część II), „Czasopismo Prawno-Historyczne” Tom 57, Numer 2 (2005), s. 73.

[4] D. Malec, op. cit., s. 74; K. Sójka-Zielińska, Kodeks Napoleona. Historia i współczesność, Warszawa 2007, s. 199.

Z notatnika Jerzego Bralczyka

Prokurator

Białe czy czerwone?

Na pytanie, które wina są lepsze – białe czy czerwone, zawsze odpowiadam – to zależy. Bardzo dużo elementów determinuje nasze decyzje i to, co w końcowym efekcie będzie smakowało. Dla mnie najważniejszy jest wybór; dla osób poszukujących ciekawych, intrygujących smaków i zapachów obydwie kategorie dadzą wiele możliwości. W zależności od temperatury otoczenia, rodzaju jedzenia, samopoczucia, a także kontekstu miejsca i towarzystwa wybiorę białe, czerwone albo żadne z nich. Zamykanie się na podział „białe lub czerwone” dopuszczam w przypadku alergii na taniny lub inne tego rodzaju przypadłości. Na pewno nie można stwierdzić wyższości wina czerwonego nad białym; wszystko zależy od naszych własnych preferencji oraz czynników, o których wspomniałem wcześniej.

Na krańcu Afryki

Położona na krańcu afrykańskiego kontynentu Republika Południowej Afryki stanowi ewenement cywilizacyjny, kulturowy i przyrodniczy. Kraj wciąż kojarzony z mrocznymi czasami apartheidu – nieludzkiego systemu segregacji rasowej – przekształca się aktualnie z turystycznego pariasa w jedno z najchętniej odwiedzanych państw świata. Wszystko to pomimo znacznej odległości dzielącej RPA od pozostałych kontynentów i wysokiego wskaźnika zagrożenia brutalną przestępczością.

Magiczny Krąg liderów innowacji

Co sprawia, że kancelarie zaliczające się do tzw. Magic Circle [1], czyli najstarsze kancelarie prawne w Europie, nie są dziś obrońcami status quo, ale liderami innowacji?

[1] Magic Circle to grupa kancelarii prawnych założonych w Wielkiej Brytanii o najwyższych przychodach. Do grupy tej należą Allen&Overy, Freshfields Bruckhaus Deringer, Linklaters oraz Clifford Chance.