opublikowano: 2020-10-02 przez: Więckowska Milena

Zapraszamy do zapoznania się ze Stanowiskiem Prezydium Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie z dnia 30 września 2020 r. w sprawie projektowanych zmian przepisów podatkowych w zakresie opodatkowania spółek komandytowych oraz ryczałtu ewidencjonowanego.

Stanowisko

Prezydium Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie

z dnia 30 września 2020 r.

w sprawie projektowanych zmian przepisów podatkowych w zakresie opodatkowania spółek komandytowych oraz ryczałtu ewidencjonowanego

Prezydium Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie z niepokojem przyjmuje niektóre propozycje zawarte w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw. W szczególności zastrzeżenia nasuwa zapowiedź objęcia podatkiem dochodowym od osób prawnych spółek komandytowych, których wspólnikami są osoby fizyczne, prowadzące w tej formie kancelarie prawne.

Jako argument za wprowadzeniem zmian projektodawcy wskazują, że spółki komandytowe są narzędziem optymalizacji podatkowych, to jest unikania opodatkowania lub obniżania podstawy opodatkowania przez podmioty niezaangażowane aktywnie w prowadzenie rzeczywistej działalności biznesowej spółki komandytowej. Prezydium Rady OIRP w Warszawie uznaje, że argument ten jest ogólnikowy (nie podano konkretnych danych o nadużyciach ani ich skali) i nie przystaje do działalności kancelarii prawnych w Polsce, w których podobnie jak komplementariuszami, komandytariuszami są członkowie samorządów zawodowych, takich jak radcowski  i adwokacki. Osoby te są efektywnie zaangażowane w działalność merytoryczną spółki komandytowej, której są komandytariuszami. W konsekwencji, nie ma uzasadnienia dla zrównania ich pozycji ze statusem wspólnika lub akcjonariusza spółki kapitałowej, a tym samym do podwójnego opodatkowania ich zysków z działalności kancelarii. Powodowałoby to nierówne traktowanie kancelarii zależnie od formy prowadzonej działalności, a zatem wprowadzałoby nieuzasadnione zakłócenia rynku usług prawniczych.

Powyżej opisany skutek stałby w sprzeczności z celem wprowadzanych zmian, którym ma być walka z nadużyciami. Kancelarie prawne działające w formie spółek komandytowych nie są tworzone w celu unikania opodatkowania – za ich pośrednictwem prowadzona jest rzeczywista działalność gospodarcza, opodatkowana w Polsce, odpowiednio, na poziomie komplementariuszy i komandytariuszy. Jest to forma działalności wybierana ze względu na jasne ramy prawne pozwalające na przypisanie wyższego udziału w zysku większej odpowiedzialności (komplementariusze) i odpowiednio mniejsze ryzyko, mniejszy zysk (komandytariusze), przy zachowaniu aktywnego udziału w prowadzeniu działalności przez spółkę. Dotyczy to szczególnie prawników z krótszym stażem zawodowym, którzy, dzięki ograniczonej odpowiedzialności majątkowej w stosunku do innych wspólników mają szansę rozwoju zawodowego z wykorzystaniem tej formy organizacji świadczenia obsługi prawnej.

Objęcie planowanymi zmianami komandytariuszy doprowadzi do podwójnego opodatkowania osiąganego przez nich dochodu. Dochodu, który wynika z ich osobistej pracy, a nie jest wynikiem pasywnej inwestycji. Prezydium Rady OIRP w Warszawie uznaje takie rozwiązanie za nieuzasadnione i naruszające zasadę równości wobec prawa oraz przejaw nakładania na obywateli nadmiernych obciążeń. Jest to także rozwiązanie nieproporcjonalne, zważywszy na podawane cele proponowanych zmian. Należy bowiem zwrócić uwagę, że istniejące przepisy dotyczące nadużycia prawa oraz schematów podatkowych dają administracji podatkowej duże możliwości zwalczania działań nakierowanych na osiąganie w nieuczciwy sposób korzyści podatkowych.

W dłuższej perspektywie czasowej proponowane zmiany mogą mieć negatywne konsekwencje dla kancelarii prawnych. Mogą wymusić zmiany struktury działalności na formy, które nie zapewniają ochrony interesów prawników działających w ramach kancelarii na odpowiednim poziomie oraz  spowodują gorszą ochronę interesów klientów kancelarii. Może to doprowadzić do spadku aktywności i ograniczenia działalności, a w konsekwencji do obniżenia wpływów budżetowych – czyli doprowadzić do celu odwrotnego niż zamierzony.

Prezydium Rady OIRP w Warszawie postuluje rozciągnięcie wyjątku przewidzianego dla spółek jawnych na spółki komandytowe, której wszystkimi wspólnikami są osoby fizyczne, których tożsamość jest ujawniona w odpowiednich rejestrach prowadzonych przez samorządy zawodowe radców prawnych i adwokatów.

Ponadto Prezydium Rady OIRP w Warszawie uznaje za niezgodne z zasadami konstytucyjnymi nierówne traktowanie w ramach przepisów o tzw. ryczałcie ewidencjonowanym. Uważamy, że nie ma żadnego uzasadnienia opodatkowanie różnymi stawkami tego ryczałtu usług prawnych wykonywanych w ramach świadczenia wolnych zawodów, tj. przez radców prawnych i adwokatów (według stawki 17%) oraz osób świadczących usługi prawne, ale niewykonujących tych zawodów (15%). Dostrzegając i aprobując rozszerzenie możliwości opodatkowania ryczałtowego zawodu radcy prawnego i adwokata pragniemy podkreślić, że wykonywanie zawodu zaufania publicznego, z czym wiążą się zazwyczaj wyższe koszty własne działalności (w szczególności koszty obowiązkowego świadczenia pomocy prawnej z urzędu według stawek nieodzwierciedlających rzeczywistych kosztów ich wykonywania, obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, obowiązkowych składek samorządowych oraz obowiązkowego podnoszenia kwalifikacji zawodowych) nie może uzasadniać opodatkowania wyższego niż w przypadku świadczenia usług prawnych poza zawodami regulowanymi. Tym samym podwyższona w stosunku do tych ostatnich form stawka ryczałtu dla wolnych zawodów nie ma uzasadnienia w realiach prowadzenia działalności i ich dochodowości. Efektem wprowadzenia takiego rozwiązania może być niedopuszczalne zakłócenia rynku usług prawnych.