Orzeczenie z dnia 9 listopada 2020 r. Sygn. akt: D 239/19
Orzeczenie jest prawomocne.
 

PRZEWODNICZĄCY: r. pr. Paulina Sibilska
CZŁONKOWIE: r. pr. Tomasz Iwańczuk
r. pr. Piotr Staniec
PROTOKOLANT:         Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu R. ([…]) obwinionemu o to, że:
1) nienależycie wykonywał zawód radcy prawnego jako pełnomocnik z wyboru Państwa K. w sprawie przeciwko W. SA z siedzibą w W. w ten sposób że w okresie od dnia […] r. (data wydania wyroku przez Sąd Okręgowy w W. sygn. akt […]) do dnia […] r. (data wypowiedzenia pełnomocnictwa przez klientów) zaniechał podejmowania czynności procesowych i wykonywania obowiązków względem klientów (nie wniósł apelacji ani zażalenia od wyroku Sądu z dnia […] r. ani nie przedstawił klientom opinii o niecelowości wniesienia apelacji, jak również nie informował klientów o przebiegu sprawy) pomimo iż udzielone w dniu […] r. pełnomocnictwo oraz zawarta w tym samym dniu umowa o zastępstwo procesowe zobowiązywała radcę prawnego do działania we wszystkich instancjach, jednocześnie uzależniając – wbrew postanowieniom umowy o zastępstwo procesowe z dnia […] r. – dalsze wykonywanie czynności zawodowych od wpłaty kwoty […] zł, tj. w sprawie czynu określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, 12 ust. 1, 36 ust. 5 oraz 44 ust. 1 i 3 oraz w związku z art. 8 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego („KERP”) oraz
2) nienależycie wykonywał zawód radcy prawnego jako pełnomocnik z wyboru Państwa K. w sprawie przeciwko W. SA z siedzibą w W. w ten sposób, że w pozwie wniesionym do Sądu Okręgowego w W. naruszył wymogi profesjonalizmu w zakresie skonstruowania żądania odsetek, co spowodowało wydanie w dniu […] r. przez Sąd Apelacyjny w W. […] Wydział Cywilny (sygn. akt […]) wyroku zmieniającego częściowo wyrok Sądu I instancji (z dnia […] r. wydany przez Sąd Okręgowy w W. sygn. akt […]), co spowodowało niekorzystne dla klientów rozstrzygnięcie Sądu II instancji w zakresie kosztów postępowania apelacyjnego,
tj. w sprawie czynu określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6 oraz 12 ust. 1 KERP w związku z art. 8 KERP oraz
3) nienależycie wykonywał zawód radcy prawnego uzależniając w piśmie z dnia […] r. skierowanym do klientów – Państwa K. – przekazanie dokumentacji od zapłaty kwoty […] zł,
tj. w sprawie czynu określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 46 KERP w związku z art. 8 KERP oraz
4) naruszył godność zawodu radcy prawnego przy wykonywaniu czynności zawodowych oraz nienależycie wykonywał zawód radcy prawnego żądając w piśmie z dnia […] r. zapłaty od klientów – Państwa K. – kwoty […] zł, a w piśmie z dnia […] r. i następnie w pozwie wniesionym w dniu […] r. do Sądu Rejonowego dla W. w W. zapłaty kwoty […] zł tytułem wynagrodzenia wynikowego w sytuacji braku prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy sądowej przeciwko W. SA siedzibą w W. i w sytuacji gdy do dnia […] r. łączył radcę prawnego stosunek pełnomocnictwa z klientami,
tj. w sprawie czynu określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 11 ust. 1, art. 6, 12 ust. 1 oraz 30 ust. 1 KERP i art. 8 KERP oraz
5) naruszył obowiązek szacunku wobec Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. oraz obowiązek współdziałania z Rzecznikiem Dyscyplinarnym Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. w ten sposób, że w wyjaśnieniach złożonych na wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. w dniu […] r. powołał się na przekazanie dokumentacji klientom – Państwu K. – załączając do wyjaśnień pismo datowane na dzień […] r. w sytuacji gdy dokumentacja nie została przekazana klientom, ani pismo w wersji załączonej do wyjaśnień nie zostało wysłane do klientów, czym dążył do wywołania u Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. przekonania o braku podstaw do przypisania odpowiedzialności dyscyplinarnej,
tj. w sprawie czynu określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 61 ust. 1 oraz 62 ust. 1 KERP w związku z art. 42 ust. 1 ustawy o radcach prawnych
 

 

 

 
Wnioskiem o ukaranie z […] r. skierowanym do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej „Sąd”) Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej „Rzecznik Dyscyplinarny”) wniosła o ukaranie radcy prawnego R., wpisanego na listę radców prawnych pod numerem […] (dalej „Obwiniony”), obwinionego o to, że:

 
Sąd rozpoznał wniosek o ukaranie na rozprawie […] r.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny.
 
[…] r. do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynął wniosek K. (dalej „Pokrzywdzeni”) o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec Obwinionego. Pokrzywdzeni zarzucili Obwinionemu nierzetelne i nieuczciwe wykonywanie czynności zawodowych, odmowę podjęcia czynności procesowych, do których Obwiniony był zobowiązany i za które otrzymał wynagrodzenie, nielojalne postępowanie wobec Pokrzywdzonych mające na celu wprowadzenie ich w błąd celem uzyskania dodatkowego, nienależnego wynagrodzenia, uzależnienie wydania dokumentacji otrzymanej od Pokrzywdzonych od uprzedniego uregulowania wynagrodzenia.
 
Dnia […] r. w pożarze domu Pokrzywdzeni stracili cały dorobek życia. Szkodę z tego tytułu oszacowali na ponad […] zł. W chwili zdarzenia Pokrzywdzeni mieli zawartą umowę ubezpieczenia z W. S.A. z siedzibą w W. (dalej W. S.A.). W. S.A. po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłaciła Pokrzywdzonym odszkodowanie w wysokości […] zł, które jednak nie satysfakcjonowało Pokrzywdzonych.
 
Dnia […] r. Pokrzywdzeni zawarli z Obwinionym umowę o zastępstwo procesowe, na podstawie której Obwiniony zobowiązał się do reprezentowania Pokrzywdzonych we wszystkich postępowaniach zarówno administracyjnych, jak i przed sądami powszechnymi we wszystkich instancjach, w sprawach przeciwko W. S.A. z siedzibą w W. przy ul. C. […], o uzyskanie na rzecz Pokrzywdzonych pełnego odszkodowania wynikającego z zwartej przez Pokrzywdzonych z ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia majątkowego tj. likwidacji szkody i uzyskania pełnego odszkodowania. Umowa została zawarta do czasu zakończenia postępowania, o którym mowa w zdaniu poprzednim. Pokrzywdzeni udzielili Obwinionemu pełnomocnictwa do zastępowania ich w postępowaniach przeciwko W. S.A. m.in. przed sądami powszechnymi we wszystkich instancjach.
dowód: umowa o zastępstwo procesowe z […] r. – k. […], pełnomocnictwo z […] r.– k. […]
 
[…] r., na podstawie § 5 ust. 1 umowy o zastępstwo procesowe i faktury VAT, Pokrzywdzeni zapłacili Obwinionemu […] zł. 
dowód: faktura VAT […] – k. […], potwierdzenie przelewu – k. […]
 
W związku z wypłatą przez W. S.A. części odszkodowania, Obwiniony zwrócił się do Pokrzywdzonych o zapłatę kwoty […] zł, która stanowiła […] % wypłaconego odszkodowania i według Obwinionego była mu należna na podstawie umowy o zastępstwo procesowe. Pomimo niewystawienia przez Obwinionego faktury VAT Pokrzywdzeni zapłacili na jego rzecz, na rachunek bankowy niezwiązany z prowadzoną działalnością gospodarczą, kwotę […] zł.
dowód: e-mail Obwinionego do Pokrzywdzonych z […] r. – k. […], potwierdzenie przelewu – k. […]
 
Obwiniony złożył w imieniu Pokrzywdzonych pozew, na podstawie którego Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z […] r. w sprawie […] uwzględnił w całości powództwo Pokrzywdzonych i zasądził na ich rzecz […] zł.
dowód: wyrok Sądu Okręgowego w W. z […] r. – k. […], uzasadnienie wyroku – k. […]
 
[…] r. Obwiniony wysłał do Pokrzywdzonych e-mail z informacją o złożeniu przez W. S.A. wniosku o uzasadnienie wyroku z […] r., co zapowiadało złożenie apelacji przez ubezpieczyciela. Ponadto Obwiniony powołując się na § 5 ust. 5 umowy o zastępstwo procesowe z […] r. poprosił o zapłatę na jego rzecz kwoty […] zł brutto tytułem wynagrodzenia wynikowego za prowadzenie sprawy.
dowód: e-mail Obwinionego do Pokrzywdzonych z […] r. – k. […]
 
W odpowiedzi Pokrzywdzeni poinformowali Obwinionego, że w związku z tym, że wyrok Sądu Okręgowego z […] r. nie jest prawomocny, to trudno mówić o korzystnym dla nich rozstrzygnięciu. Pokrzywdzeni, na podstawie umowy z […] r., oczekiwali zastępstwa procesowego Obwinionego także na etapie postępowania apelacyjnego zainicjowanego wniesieniem apelacji przez W. S.A.
dowód: wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego – k. […], pismo Pokrzywdzonego z […] r. – k. […], potwierdzenie odbioru pisma przez Obwinionego – k. […], zeznania Pokrzywdzonych – k. […], […], […]
 
Świadczenie pomocy prawnej w postępowaniu apelacyjnym Obwiniony uzależnił od zapłaty przez Pokrzywdzonych dodatkowego wynagrodzenia w wysokości […] zł, na co Pokrzywdzeni nie wyrazili zgody. Pismem z […] r. Obwiniony poinformował Pokrzywdzonych, że w związku z odmową zapłaty […] zł nie będzie mógł ich reprezentować w postępowaniu apelacyjnym. Obwiniony poinformował także, że zwróci Pokrzywdzonym wszelką dokumentację związaną ze sprawą prowadzoną przeciwko W. S.A. po uprzedniej zapłacie […] zł w terminie do […] r. Pokrzywdzeni nie zapłacili żądanej kwoty.
dowód: pisma Obwinionego do Pokrzywdzonych z dnia […] r. – k. […], pismo Pokrzywdzonego z […] r. – k. […], potwierdzenie odbioru pisma przez Obwinionego – k. […]
 
W związku z uzyskaniem przez Obwinionego od […] S.A. informacji o wysokości odszkodowania wypłaconego Pokrzywdzonym po wyroku z […] r. Obwiniony skierował do Pokrzywdzonych powtórne wezwanie do zapłaty, w którym zażądał zapłaty tytułem wynagrodzenia wynikowego kwoty […] zł brutto w terminie do dnia […] r. Pokrzywdzeni nie zapłacili żądanej kwoty.
dowód: korespondencja e-mail z […] r. wraz z załącznikami – k. […], wezwanie do zapłaty z […] r. – k. […], e-mail Obwinionego do Pokrzywdzonych z […] r. – k. […]
 
W związku z niezapłaceniem wynagrodzenia wynikowego Obwiniony wniósł przeciwko Pokrzywdzonym pozew o zapłatę. Nakazem zapłaty z […] r. w postępowaniu upominawczym, Sąd Rejonowy dla W. w W. […] Wydział Cywilny w sprawie […] nakazał Pokrzywdzonym zapłacić solidarnie na rzecz Obwinionego kwotę […] zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz kosztami procesu. Następnie Sąd Rejonowy dla W. […] Wydział Cywilny wyrokiem z […] r. w sprawie […] zasądził od Pokrzywdzonych na rzecz Obwinionego kwotę […] zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz kosztami procesu.
dowód: nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym wydany przez Sąd Rejonowy dla W. w W. […] Wydział Cywilny w sprawie […] z [...] r. – k. […], wyrok Sądu Rejonowego dla W. z W. z […] r. w sprawie […] – k. […]
 
Dnia […] r. Pokrzywdzeni wypowiedzieli pełnomocnictwo udzielone Obwinionemu. Oświadczenie o wypowiedzeniu pełnomocnictwa Obwiniony odebrał […] r. Umowę o zastępstwo procesowe Pokrzywdzeni wypowiedzieli […] r.
dowód: wypowiedzenie pełnomocnictwa wraz z potwierdzeniem odbioru przez Obwinionego – k. […], wypowiedzenie umowy o zastępstwo procesowe wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki – k. […]
 
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny przede wszystkim na podstawie wskazanych powyżej dowodów z dokumentów, które ze względu na formę stanowią najbardziej wartościowe źródło ustaleń dotyczące dat poszczególnych zdarzeń, jak i treści dokumentów. W ocenie Sądu są one wiarygodnym źródłem ustaleń w szczególności z tego powodu, że korespondują z wyjaśnieniami Obwinionego i zeznaniami Pokrzywdzonych złożonymi w sprawie. Dokumenty, ich wiarygodność dowodowa, nie były przez strony kwestionowane.
 
Sąd uznał za całkowicie niewiarygodne wyjaśnienia Obwinionego, jak i dowód w postaci pisma z […] r. zatytułowany „Przekazanie dokumentacji postępowania w sprawie sygn. akt […]”, dotyczące zwrotu Pokrzywdzonym dokumentacji związanej ze sprawą prowadzoną przeciwko W. S.A. Jak wynika z wyjaśnień Pokrzywdzonych, dokumentacja w sprawie była obszerna i mieściła się w kilku segregatorach (k. […]). Przedstawione przez Obwinionego potwierdzenie nadania dokumentacji przesyłką poleconą, za którą Poczta Polska naliczyła opłatę […] zł, jak za list polecony o gabarycie A (maksymalne wymiary listu o gabarycie A to: grubość do 2 cm, długość do 32,5 cm i szerokość do 23 cm), należy uznać za niewiarygodne. Pokrzywdzeni zeznali, że nigdy takiej korespondencji od Obwinionego nie otrzymali. Potwierdzenie nadania przesyłki poleconej, które Obwiniony przedstawił jako dowód zwrotu dokumentacji Pokrzywdzonym (k. […]), stanowi potwierdzenie wysłania ostatecznego wezwania do zapłaty z […] r. (k. […]). Bez znaczenia dla oceny zachowania Obwinionego pozostaje okoliczność, że tuż po ogłoszeniu wyroku z […] r., ale przed złożeniem apelacji przez W. S.A., chciał przekazać tę dokumentację Pokrzywdzonym.
 
Sąd ocenił zeznania Pokrzywdzonych za wiarygodne źródło ustaleń faktycznych. Pokrzywdzeni zeznawali w sposób spójny, a ich wypowiedzi korespondowały co do treści z dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy, z jednym wyjątkiem, o którym mowa poniżej.
 
Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozwalał na uznanie Obwinionego winnym popełnienia deliktu dyscyplinarnego polegającego na nieprawidłowym skonstruowaniu żądania zapłaty odsetek w pozwie wniesionym w imieniu Pokrzywdzonych przeciwko W. S.A. Dnia […] r. Obwiniony wysłał do Pokrzywdzonych e-mail z informacją o okresie za jaki będzie wnosił o odsetki oraz od jakiej kwoty, co w ocenie Sądu było zgodne z oczekiwaniami Pokrzywdzonych, a co potwierdził Sąd Okręgowy w wyroku z […] r. Z dowodów zebranych w sprawie nie wynika, aby przed wypowiedzeniem umowy o zastępstwo procesowe i wyrokiem Sądu Apelacyjnego w W. z […] r. w sprawie […], czyli przez ponad […] lata od złożenia pozwu o zapłatę przeciwko W. S.A., sposób sformułowania roszczenia o odsetki w dacie wniesienia pozwu budził wątpliwości Pokrzywdzonych i był przez nich kwestionowany.
 
Wskazać w tym miejscu należy, że Pokrzywdzeni zarzucając Obwinionemu nieprawidłowości w skonstruowaniu roszczenia o odsetki, co skutkowało oddaleniem powództwa w tym zakresie przez Sąd Apelacyjny i zmianą rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego, którymi Pokrzywdzenia zostali obciążeni, powinni byli wystąpić na drogę postępowania cywilnego i udowodnić Obwinionemu niewykonanie lub nienależyte wykonanie pomocy prawnej, wysokość poniesionej z tego tytułu szkody oraz związek przyczynowy pomiędzy działaniem Obwinionego a poniesioną szkodą. W judykaturze cywilistycznej utrwaliło się stanowisko, zgodnie z którym radca prawny nie ponosi odpowiedzialności za samo "przegranie sprawy", natomiast może odpowiadać za szkody powstałe na skutek niezachowania należytej staranności przy podejmowaniu czynności zawodowych.
 
Sąd nie dopatrzył się także naruszenia godności zawodu oraz nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego w wystąpieniu Obwinionego przeciwko Pokrzywdzonym z żądaniem zapłaty wynagrodzenia wynikowego na podstawie § 5 ust. 5 umowy o zastępstwo procesowe. Umowa o zastępstwo procesowe z […] r. zobowiązywała Pokrzywdzonych do zapłaty na rzecz Obwinionego wynagrodzenia wynikowego, w terminie […] dnia od daty uzyskania korzystnego dla Pokrzywdzonych rozstrzygnięcia. Za korzystne rozstrzygnięcie dla Pokrzywdzonych bez wątpienia należy uznać wyrok Sądu Okręgowego w W. z […] r. w sprawie […], w którym powództwo Pokrzywdzonych zostało uwzględnione w całości (k. […]) . Postanowienia § 5 ust. 5 umowy o zastępstwo procesowe niestety są bardzo ogólne i nie zawierają żadnych dodatkowych informacji jak należy rozumieć „korzystne rozstrzygnięcie”, czy jako wyrok prawomocny, czy uwzględniający powództwo w całości, co Sąd uznaje za przejaw braku należytej staranności ze strony Obwinionego przy konstruowaniu umowy o zastępstwo procesowe. Wskazać jednak należy, że Pokrzywdzeni składając podpisy pod umową, zaakceptowali jej postanowienia. W ocenie Sądu zapłata przez Pokrzywdzonych […] r. na rzecz Obwinionego kwoty […] zł, bez wystawienia przez Obwinionego faktury VAT, nie miała swych podstaw w umowie o zastępstwo procesowe. Ponadto wskazać należy, że zgodnie z orzecznictwem Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. z […] r. w sprawie […] „Brak realizacji obowiązku wystawienia faktury VAT w związku z przyjętym wynagrodzeniem stanowi czyn polegający odpowiedzialności dyscyplinarnej”. Nieprawidłowości dotyczące niewystawienia dokumentu księgowego za otrzymane przez Obwinionego wynagrodzenie w wysokości […] zł nie były objęte zarzutami wniosku o ukaranie i dlatego Sąd nie mógł dokonać oceny zachowania Obwinionego w tym zakresie.
 
Zeznania Pokrzywdzonych dotyczące oczekiwania od Obwinionego złożenia apelacji od wyroku Sądu Okręgowego z […] stoją w sprzeczności z innymi dowodami, w szczególności z uzasadnianiem powyższego wyroku, jak i zeznaniami Pokrzywdzonej złożonymi na rozprawie (k. […]) . Wskazać należy, że wyrokiem z […] r. Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo Pokrzywdzonych w całości (k. […]) . Zatem trudno uznać, że był to wyrok niekorzystny dla Pokrzywdzonych w takim stopniu, że dążyliby do jego zmiany. Wskazać także należy, że Pokrzywdzona zeznała na rozprawie, że po ogłoszeniu wyroku miała świadomość, że pełnego odszkodowania z polisy ubezpieczeniowej nie uda się uzyskać. Pokrzywdzeni oczekiwali natomiast zastępstwa procesowego Obwinionego w postępowaniu sądowym zainicjowanym złożeniem apelacji przez W. S.A., do czego zgodnie z postanowieniami § 2 w zw. z § 1 umowy o zastępstwo procesowe Obwiniony zobowiązał się.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
 
Sąd uznał, że Obwiniony dopuścił się w sposób zawiniony przewinień dyscyplinarnych zarzucanych w punktach 1, 3 i 5 wniosku o ukaranie, a od zarzutów z punktów 2 i 4 Obwinionego uniewinnił.
 
Wstępnie należy wskazać, że Sąd nie jest związany, ani szczegółowym opisem czynu zarzucanego we wniosku o ukaranie, ani też przyjętą przez Rzecznika Dyscyplinarnego kwalifikacją prawną czynu. Wiążące są natomiast, zgodnie z art. 14 § 1 k.p.k. ramy wyznaczone przez zdarzenie historyczne wskazane we wniosku o ukaranie, a nie poszczególne elementy opisu tego zdarzenia (por. postanowienie SN z […] r. sygn. akt […], publ. www.[...]). Biorąc powyższe pod uwagę Sąd zmienił opis zdarzenia objętego zarzutem z punktu 1 wniosku o ukaranie.
 
Niewykonanie przez Obwinionego zobowiązania wynikającego z umowy o zastępstwo procesowe z […] r. procesowe, rodzi niewątpliwie jego odpowiedzialność dyscyplinarną. Umowa o zastępstwo procesowe, jak i udzielone przez Pokrzywdzonych pełnomocnictwo zobowiązywały Obwinionego do zastępowania Pokrzywdzonych w sprawach prowadzonych przeciwko W. S.A. we wszystkich instancjach. Za tak określone zlecenie Pokrzywdzeni zobowiązali się zapłacić Obwinionemu wynagrodzenie w wysokości [...] zł brutto, na podstawie wystawionej przez Obwinionego faktury VAT. Dodatkowo Pokrzywdzeni zobowiązali się do zapłaty wynagrodzenie wynikowego na warunkach określonych w § […] ust. […] umowy. Skoro Obwiniony przed przystąpieniem do świadczenia pomocy prawnej ustalił z Pokrzywdzonymi warunki świadczenia pomocy prawnej i wysokość należnego wynagrodzenia za prowadzenie sprawy przeciwko W. S.A. przed wszystkimi instancjami to powinien, bez wzywania Pokrzywdzonych do dodatkowej zapłaty, świadczyć pomoc prawną także w postępowaniu apelacyjnym. Stwierdzić należy, że podstawowe zasady dobrej praktyki, etyki zawodowej i profesjonalnej obsługi prawnej nie zostały przez Obwinionego spełnione.
 
Wartość przedmiotu sporu w sprawie prowadzonej przeciwko W. S.A. została określona na kwotę […] zł, powiększona o odsetki ustawowe od kwoty […] zł za okres od […] r. do […] r. Postanowienia obowiązującego w […] r. Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia […] r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu przewidywały kwotę […] zł, jako stawkę minimalną przy wartości przedmiotu sprawy powyżej […] zł.
 
Żądanie zapłaty dodatkowego wynagrodzenia za świadczenie pomocy prawnej w postępowaniu apelacyjnym Sąd ocenił jako nieuprawnione i sprzeczne z zawartą umową o zastępstwo procesowe i uznał, że Obwiniony winny jest czynu określonego w punkcie 1 orzeczenia. Obwiniony powinien w pierwszej kolejności przeanalizować umowę zawartą z Pokrzywdzonymi i zastanowić się, czy żądanie zapłaty dodatkowego wynagrodzenia w wysokości […] zł, co doprowadziło do konfliktu z Pokrzywdzonymi, było zasadne. Jako niedopuszczalne należy uznać powtrzymanie się przez Obwinionego od świadczenia pomocy prawnej w postępowaniu apelacyjnym. Takie działanie Obwinionego, będące w istocie wprowadzeniem w błąd Pokrzywdzonych co do wynagrodzenia za świadczenie pomocy prawnej we wszystkich instancjach przeciwko W. S.A., stanowi o postępowaniu niegodnym i nieuczciwym. Jest to działanie tym bardziej niedopuszczalne wobec osób, z którymi Obwiniony zawarł umowę i na rzecz których świadczył pomoc prawną przez prawie […] lata.
 
Działanie Obwinionego stanowiło naruszenie art. 6, art. 8 ust. 1 oraz art. 36 ust. 5 KERP. W ocenie Sądu postępowanie Obwinionego było w tym zakresie zawinione tzn. Obwiniony miał pełną świadomość niezasadności swojego żądania, a mimo to celowo je skierował wobec Pokrzywdzonych. W związku z wcześniejszymi wpłatami dokonanymi przez Pokrzywdzonych, w ocenie Sądu, Obwiniony mógł oczekiwać, że i tym razem Pokrzywdzeni uiszczą żądaną kwotę.
 
W wyjaśnieniach złożonych na rozprawie Obwiniony przyznał, że wezwał Pokrzywdzonych do zapłaty kwoty około […] zł, uzależniając wydanie dokumentów związanych z prowadzoną sprawą od uregulowania tej kwoty. W ocenie Sądu Obwiniony działała w warunkach winy umyślnej, tzn. uzależnił wydanie dokumentów od uprzedniej zapłaty przez Pokrzywdzonych mając świadomość, że nie jest to dopuszczalne. Wprowadzenie Pokrzywdzonych w błąd co do możliwości otrzymania dokumentacji dopiero po uiszczeniu wynagrodzenia w ocenie Sądu było działaniem celowym, mającym wywrzeć nacisk na Pokrzywdzonych.
 
Profesjonalnemu pełnomocnikowi nie wolno uciekać się do groźby niewydania dokumentów, jeżeli klient nie zapłaci wynagrodzenia. Zgodnie z art. 46 zdanie drugie KERP radca prawny nie może uzależniać wydania dokumentów klienta od zapłaty wynagrodzenia. Rozliczenia radcy prawnego zawsze są niezależne od obowiązku zwrotu dokumentów. W ocenie Sądu formułując roszczenie zapłaty wynagrodzenia i wprowadzając Pokrzywdzonych w błąd co do możliwości zwrotu dokumentów Obwiniony rażąco naruszył obowiązek działania rzetelnego i lojalnego. Wywieranie niedozwolonej presji na Pokrzywdzonych, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, zasługuje na szczególnie negatywną ocenę.
 
Oceniając czyn z punktu trzeciego wniosku o ukaranie i okoliczności jego popełnienia Sąd uznał, że Obwiniony dopuścił się w sposób zawiniony naruszenia art. 8 oraz art. 46 KERP, co stanowi podstawę jego odpowiedzialności dyscyplinarnej zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
 
Ponadto Sąd ocenił jako działanie całkowicie nieakceptowalne, posłużenie się przez Obwinionego dowodem nadania innej przesyłki poleconej, aby stworzyć mylne wrażenie, że wypełnił obowiązek zwrotu dokumentów swoim mocodawcom. Obwiniony jednego dnia wysłał do Pokrzywdzonych kilka listów. Dziwi zatem fakt, że przesyłka z dokumentami, wysłana jak wynika z pisma zatytułowanego „Przekazanie dokumentacji postępowania (…)” na ten sam adres, co […] pozostałe pisma z […] r. (k. […]), nie dotarła do adresatów. Jest to postępowanie rażąco nieetyczne i naruszające godność zawodu w tym, osłabiające zaufanie do zawodu radcy prawnego. Obwiniony powinien zdawać sobie sprawę, że wprowadzenie Rzecznika Dyscyplinarnego w błąd co do zwrotu dokumentacji Pokrzywdzonym, jest zachowaniem nagannym, a mimo to Obwiniony podjął świadomie i dobrowolnie takie działanie.
 
We wniosku o ukaranie zarzucono Obwinionemu także nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego i naruszenie zasad profesjonalizmu zakresie skonstruowania żądania odsetek w pozwie wniesionym przeciwko W. S.A. oraz naruszenie godności zawodu radcy prawnego przy wykonywaniu czynności zawodowych i nienależyte wykonywanie zawodu poprzez skierowanie do Pokrzywdzonych wezwania do zapłaty […] zł, a następnie w piśmie z […] r. […] zł, o zasądzenie której Obwiniony wystąpił przeciwko Pokrzywdzonym na drogę sądową.
 
W tym zakresie Sąd ustalił (jak uzasadniono wcześniej), że sformułowanie żądania odsetek w pozwie złożonym przeciwko W. S.A., zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego z […] r., do czasu zmiany tego wyroku i oddalenia powództwa w tym zakresie przez Sąd Apelacyjny wyrokiem z […] r w sprawie […], nie było przedmiotem jakiejkolwiek pretensji Pokrzywdzonych. W ocenie Sądu nie ma podstaw do przypisania Obwinionemu odpowiedzialności dyscyplinarnej w tym przypadku. Z przyczyn wskazanych powyżej Sąd nie dopatrzył się także popełnienia przewinienia dyscyplinarnego w wystąpieniu przez Obwinionego przeciwko Pokrzywdzonym o zapłatę […] zł, co nie oznacza jednak, że Sąd nie ma zastrzeżeń co do postanowień umowy o zastępstwo procesowe, o których była mowa powyżej.
 
Ze względu na przypisane Obwinionemu naruszenia zasad KERP oraz ustawy o radcach prawnych podlega on odpowiedzialności dyscyplinarnej na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
 
Dokonując wymiaru kary za poszczególne czyny Sąd wziął pod uwagę po pierwsze właściwości indywidualne Obwinionego, a mianowicie to, iż nie jest to pierwsza sprawa dyscyplinarna przeciwko Obwinionemu prowadzona przez organy samorządu.
 
Na niekorzyść Obwinionego działa przede wszystkim to, że naruszył podstawowe zasady etyki godząc w najważniejsze dla zawodu wartości, na których budowane jest zaufanie niezbędne dla jego prawidłowego wykonywania. Adekwatne, odpowiednio surowe kary, za delikty dyscyplinarne mają za zadanie nie tylko ukaranie radcy prawnego, ale także zadośćuczynienie poczuciu sprawiedliwości i krzywdy Pokrzywdzonych. Mają także istotną funkcję prewencyjną wobec ukaranego radcy prawnego i innych członków samorządu, którzy muszą mieć świadomość, że naruszanie najważniejszych zasad wykonywania zawodu jest działaniem nie tylko niedopuszczalnym, ale również nieopłacalnym i szkodliwym dla winnego tego deliktu radcy prawnego. Adekwatne kary mają wreszcie istotne znaczenie dla budowania u potencjalnych klientów przeświadczenia, że samorząd zawodowy dba konsekwentnie i konkretnymi działaniami o utrzymywanie wysokiego standardu etycznego radców prawnych, a tym samym zawód ten faktycznie jest zawodem godnym przyznanego mu konstytucyjnie zaufania publicznego.
 
Na niekorzyść Obwinionego Sąd wziął również pod uwagę stosunek Obwinionego do popełnionych czynów, który nacechowany jest brakiem krytycyzmu i refleksji dotyczącej tego, że w dużej mierze przez własne zaniechania w relacjach Pokrzywdzonymi (odmowa poprowadzenia sprawy apelacyjnej w ramach ustalonego z Pokrzywdzonymi wynagrodzenia) wygenerował konflikt. Obwiniony nie wykazuje skruchy lub innego rodzaju krytycznej oceny własnego postępowania.
 
W związku z powyższymi dyrektywami Sąd uznał, że w zakresie czynu przypisanego Obwinionemu w punkcie 1 sentencji orzeczenia adekwatną karą będzie kara pieniężna w wysokości […] zł.
 
Za naruszenie dotyczące uzależnienia wydania dokumentacji od uprzedniej zapłaty (punkt 3 sentencji orzeczenia) Sąd wymierzył Obwinionemu karę nagany. Sąd uznał, że Obwiniony dopuścił się w sposób świadomy i zawiniony naruszenia art. 8 oraz art. 46 KERP, co stanowi podstawę jego odpowiedzialności dyscyplinarnej zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
 
Wreszcie za naruszenie obowiązku szacunku wobec Rzecznika Dyscyplinarnego Sąd wymierzył Obwinionemu karę pieniężną w wysokości […] zł.
 
Na podstawie art. 65¹ ust. 1 ustawy o radcach prawnych kary orzeczone w punktach 1 i 5 połączono w karę łączną w wysokości […] złotych, tj. w granicach wyznaczonych tym przepisem.
 
Wymierzone kary są uzasadnione stopniem winy i charakterem dokonanych naruszeń. Sąd ustalając ich wysokość miał na uwadze ich celowość, tj. okoliczność, iż stanowić będą dla Obwinionego represję, która powinna w przyszłości skutkować wykonywaniem przez niego obowiązków wynikających z ustawy o radcach prawnych i KERP z należytą starannością. Z drugiej zaś strony Sąd miał też na uwadze okoliczność, że Obwiniony był już karany dyscyplinarnie.
 
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych mając na uwadze czynności podjęte w postępowaniu.
 
E.R.