Orzeczenie z dnia 5 marca 2018 r. Sygn. akt: D 21/17
Orzeczenie prawomocne
 
 

PRZEWODNICZĄCY: r. pr. Igor Bąkowski
CZŁONKOWIE: r. pr. Katarzyna Szwed - Kawka
r. pr. Artur Załuski
PROTOKOLANT: Karolina Szymala

 
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.
           

 

 

 

 
Wnioskiem o ukaranie z dnia […] Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. wniósł o ukaranie radcy prawnego C. (nr wpisu […]), zarzucając mu:
 

 
W dniu […] obrońca Obwinionego wniósł odpowiedź, w której stwierdził, że zarzuty są nieuzasadnione i bezpodstawne oraz złożył wnioski dowodowe.
 
Sąd rozpoznał wniosek na rozprawach w dniach: […] oraz […] przeprowadzając m.in. dowody z zeznań świadków.
 
Obwiniony nie stawił się na rozprawach, nie usprawiedliwiając należycie swojej nieobecności. Sąd na podstawie art. 68³ ust. 5 ustawy o radcach prawnych postanowił prowadzić postepowanie bez jego udziału uznając że obecność Obwinionego nie jest niezbędna, gdyż stan faktyczny sprawy może zostać ustalony w oparciu o przedstawione przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego dokumenty i zeznania świadków.
 
Rzecznik dyscyplinarny po zakończeniu postępowania dowodowego wniósł o uznanie Obwinionego winnym zarzucanych mu czynów.
 
Na wcześniejszym terminie rozprawy obrońca Obwinionego wnosił o uniewinnienie.
 
Sąd ustalił, co następuje:
 
Obwiniony jest wspólnikiem – komplementariuszem kancelarii C. sp. k. („Kancelaria”) w której wykonuje zawód radcy prawnego. Prowadząc sprawy Kancelarii Obwiniony sprawuje ogólny nadzór nad pracą merytoryczną Kancelarii oraz nad obsługą administracyjną i działem księgowym, będąc zwierzchnikiem zatrudnionych w Kancelarii pracowników.
 
Dowód: zeznania św. B.
 
Latem […] Kancelaria podjęła decyzję o zebraniu grupy pokrzywdzonych przez A. sp. z o.o. („A.”) i złożenia powództwa grupowego przeciwko temu podmiotowi. Ogólny nadzór merytoryczny oraz nadzór w zakresie informowania klientów i rozliczeń z nimi, w związku z tą sprawą, wykonywał Obwiniony.
 
Dowód: zeznania: św. B.
 
W połowie […] pokrzywdzona W. i jej córka G. skontaktowały się z Kancelarią w sprawie powierzenia jej do prowadzenia sprawy roszczenia wobec A. i przekazała do Kancelarii dokumenty dotyczące tego roszczenia. W sierpniu […] doszło do zawarcia umów o świadczenie pomocy prawnej pomiędzy pokrzywdzonymi a Kancelarią dotyczących prowadzenia – w ramach postępowania grupowego – sprawy przeciwko A. W dniu […] pokrzywdzona W. dokonała na konto Kancelarii zapłaty wskazanej przez kancelarię kwoty [..] zł tytułem honorarium Kancelarii oraz […] zaliczki na poczet kosztów sądowych w kwocie […] zł. W dniu […] pokrzywdzona G. dokonała na konto Kancelarii zapłaty wskazanej przez kancelarię kwoty […] zł tytułem honorarium Kancelarii oraz […] zaliczki na poczet kosztów sądowych w kwocie […] zł.
 
Dowód: zeznania pokrzywdzonych, umowy o przystąpieniu do grupy – k. […]-[…], […]-[…], […]-[…], […]-[…], umowa z reprezentantem grupy k. […]-[…], potwierdzenia przelewu - k. […], […], […], […].
 
Kancelaria informowała członków grupy - powodów w sprawie przeciwko A.: za pośrednictwem strony internetowej, w formie komunikatów e-mail inicjowanych przez Kancelarię w razie zaistnienia istotnego zdarzenia w procesie, telefonicznie przez konsultantów kancelarii oraz bezpośrednio w kancelarii przez wyznaczony do tego personel, pod merytorycznym nadzorem adw. B. W kancelarii w związku ze sprawą i m.in. potrzebą udzielania informacji dokonano dużych zmian organizacyjnych i zakresów obowiązków personelu.
 
Dowód: k. […]-[…], […]-[…],  zeznania świadka B.
 
Pokrzywdzone zostały objęte pozwem, zgodnie z własną wolą i zamiarem. Ponadto pokrzywdzone uzyskiwały z Kancelarii informacje dotyczące zawarcia umowy i miały zapewniony kontakt w tej sprawie.
 
Dowód: k. […]-[…], k. […]-[…], zeznania pokrzywdzonych
 
W dniu […] pokrzywdzona W. wniosła o zwrot nadpłat wniesionych do kancelarii. Z kancelarii otrzymała informację że zgodnie z ustaleniami nie występuje nadpłata do zwrotu. Ponownie wniosła o zwrot pismem z […], mailem z […].
 
Dowód: k. […]-[…], zeznania pokrzywdzonych.
 
Powyższe okoliczności faktyczne Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie wskazanych dokumentów, które uznał za wiarygodne, bowiem ich prawdziwość nie była kwestionowana przez strony, a także korespondowały one ze sobą nawzajem oraz z treścią dowodów
z zeznań.
 
Również zeznania przesłuchanego w sprawie świadka B. Sąd uznał za wiarygodne – wyjaśnił on zasady pracy Kancelarii przy prowadzeniu sprawy, w szczególności udzielania informacji klientom – zeznawał on w sposób przekonujący, pewny i jego wypowiedzi znajdują potwierdzenie w innych dowodach.
 
Sąd ocenił jako częściowo wiarygodne zeznania pokrzywdzonych, mianowicie odnośnie ich  przystąpienia do grupy i wezwania Kancelarii do rozliczenia pobranych kwot. Natomiast wobec sprzeczności zeznań z dokumentami w postaci korespondencji e-mail oraz wobec tego, że same przyznały, kontaktowały się z Kancelarią i kontaktował się z nimi mec. B., Sąd uznał za niewiarygodne ich oświadczenia, że nie miały kontaktu z Kancelarią lub nie były przez Kancelarię informowane o przebiegu sprawy. Być może w ich subiektywnym odczuciu kontakt i informacje z Kancelarii nie były wystarczające, jednak nie można przyjąć, że nie miały miejsca.
 
Pozostałe dowody, włączone postanowieniem na rozprawie, po ich analizie Sąd uznał za nieistotne dla przedmiotu sprawy lub potwierdzające dokonane ustalenia.
 
Sąd zważył, co następuje:
 
Obwiniony wykonuje zawód radcy prawnego w Kancelarii i jest w niej komplementariuszem co oznacza, że ma prawo do jej reprezentowania oraz pobierania zysków. Pełni też nadzór merytoryczny i administracyjny nad personelem Kancelarii. W ocenie Sądu, w tego typu sytuacjach możliwe jest przypisanie wspólnikowi kancelarii (radcy prawnemu) odpowiedzialności za naruszenia w ramach obsługi prawnej wykonywanej przez kancelarię w formie spółki komandytowej, jeżeli w obsłudze tej ma on bezpośredni udział lub jeżeli należy do niego nadzór nad prawidłowością tej obsługi i powiązanych z nią aspektów pomocy prawnej.
 
Włączyć w to należy odpowiedzialność za – stanowiące element pomocy prawnej - udzielanie klientom informacji o prowadzonej sprawie.
 
Postępowanie dowodowe wykazało dostatecznie, że Kancelaria Obwinionego dochowała należytego standardu postępowania w zakresie udzielania pokrzywdzonym informacji o prowadzonym z ich udziałem postępowaniu.
 
Należy tutaj zauważyć, że w postępowaniu grupowym występuje pewna specyfika dotycząca m.in. prawa klienta (a obowiązku radcy prawnego) do uzyskiwana bieżących informacji o sprawie. W postępowaniach tych następuje grupowanie nieraz bardzo wielkiej liczby klientów, których interesy są podobne. Korzyścią dla Klienta z takiego rozwiązania jest istotne obniżenie kosztu dochodzenia roszczenia, w tym dotyczącego honorarium radcy prawnego, jak i kosztów postępowania. Z drugiej jednak strony muszą występować pewne ograniczenia w udzielaniu informacji i komunikacji z klientami. Jest bowiem oczywiste, że w przypadku obsługi grupy liczącej kilkadziesiąt, kilkaset albo nawet kilka tysięcy klientów tradycyjny sposób kontaktu klienta z radcą prawnym - bezpośrednia rozmowa telefoniczna, osobista, czy indywidualna korespondencja - nie jest możliwa. Radca prawny, aby utrzymywać komunikację z dużą liczbą klientów musiałby na to poświęcać większość swojego czasu zawodowego, a nie na właściwą pracę - prowadzenie sprawy dla Klientów, co byłoby przeciwskuteczne.
 
Dlatego też w postępowaniach tego rodzaju, korzystając z tego, że indywidualne koszty postępowania są istotnie niższe niż w przypadku obsługi indywidualnej, klienci mogą (co stanowi wręcz konieczność) być obsługiwani także zbiorowo, przy wykorzystaniu technik informatycznych, w szczególności przez dedykowane grupie strony internetowe, czy przez tzw. mailing (wysyłanie komunikatów z informacjami na podane przez klientów adresy e-mail). W tej sprawie Kancelaria Obwinionego w taki właśnie sposób obsługiwała komunikację z klientami. Niezależnie od tego zapewniała możliwość bezpośredniego spotkania lub rozmowy telefonicznej – w przypadku kontaktu inicjowanego przez Klienta. W sprawie występował także przedstawiciel grupy którego funkcją było zapewnienie m.in. informowania członków grupy o przebiegu sprawy w zbiorczy sposób.
 
W ocenie składu orzekającego taki sposób obsługi informacyjnej pozwu zbiorowego co do zasady jest prawidłowy i fakt, że nie zawsze Klient w swoim subiektywnym przekonaniu ma poczucie pełnej informacji i komfortu zasięgnięcia wiedzy „od ręki”, nie oznacza sytuacji nieprawidłowej, zważywszy na specyfikę postępowania i niższe od normalnych koszty dla Klienta.
 
W tej sprawie należy wskazać, że pokrzywdzone prowadziły także korespondencję e-mail z Kancelarią o sprawie. W ocenie składu orzekającego pokrzywdzone nie miały nadmiernie ograniczonego kontaktu z Kancelarią jednakże nabrały przekonania, że powództwo do którego przystąpiły nie ma szans powodzenia. Rzeczywistym powodem wystąpienia z wezwaniami do Kancelarii był więc raczej zamiar odzyskania pieniędzy przekazanych Kancelarii, a nie niedostatki informacyjne, których w ocenie Sądu nie można Obwinionemu prawidłowo zarzucić.
 
W tym stanie rzeczy Obwinionego od stawianych we wniosku o ukaranie zarzutów należało uniewinnić.
 
Jednocześnie Sąd pragnie zwrócić uwagę, że przedmiotem wniosku o ukaranie nie były inne okoliczności związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez Kancelarię Obwinionego na rzecz pokrzywdzonych, w szczególności prawidłowość prowadzonych z pokrzywdzonymi rozliczeń czy ich dokumentacja księgowa. Sąd był związany zakresem wniosku o ukaranie i nie mógł rozstrzygać w zakresie ewentualnych czynów nie objętym tymże wnioskiem.
 
O kosztach postępowania OSD orzekł na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu.
 
(WK)