Orzeczenie z dnia 5 listopada 2019 r. Sygn. akt: D 106/18
Orzeczenie prawomocne

 

PRZEWODNICZĄCY:    r. pr. Tomasz Iwańczuk
CZŁONKOWIE:           r. pr. Andrzej Dudziuk
r. pr. Marzena Okła - Anuszewska
PROTOKOLANT:         Wioletta Kopka
Karolina Szymala

           

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawach w dniach […] r., […] r., […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu J., […], obwinionemu o to, że:
w dniu […] r. przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania pana B. we wszelkich postępowaniach cywilnych, karnych oraz administracyjnych, w tym do wszczynania takich postępowań, mimo iż w dniu […] r. przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania spółki E. sp. z o. o. we wszelkich sprawach przeciwko S. sp. z o. o., w tym w szczególności do występowania w jej imieniu w postępowaniach sądowych, egzekucyjnych, administracyjnych i arbitrażowych,
tj. naruszenia art. 26 ust. 1 oraz art. 28 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r., w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 e. o radcach prawnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1870 z późn. zm.).
 

 

 

 
W dniu […] roku do Sekretariatu Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynęło pismo złożone przez Pana H. Prezesa Zarządu spółki E. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (dalej: „Zawiadamiający”) dotyczące rozważenia możliwości wszczęcia postępowania wyjaśniającego w celu oceny zgodności działania radcy prawnego J. z zasadami wykonywania zawodu zaufania publicznego, jakim jest zawód radcy prawnego oraz z treścią art. 3 pkt 3, 4, 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 233). W treści niniejszego pisma wskazano, iż radca prawny J. podjął się reprezentacji zarówno spółki E. sp. z o.o., jak i jej potencjalnego głównego wierzyciela – Pana B. (k. […]-[…])
 
W związku z powyższym zawiadomieniem, dnia […] roku Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. działając na podstawie art. 307 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.) w związku z art. 74¹ pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 233) wezwał radcę prawnego Pawła Janc do złożenia pisemnych wyjaśnień w powyższej sprawie. (k. […])
 
Postanowieniem z dnia […] roku Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. po przeprowadzeniu czynności sprawdzających w niniejszej sprawie na podstawie art. 303, art. 305 § 1 w zw. z art. 325 a § 2 oraz art. 325 e § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego oraz w zw. z art. 74¹ ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 233 z późn.zm.) postanowił wszcząć dochodzenie w sprawie nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego w bliżej nieokreślonym czasie, lecz nie później niż od […] roku w związku z występowaniem w imieniu pana B. przeciwko E. sp. z o.o., tj. naruszenia art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r., w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. (k. […])
 
Dnia […] roku do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynęło pismo podpisane przez radcę prawnego J. zatytułowane jako „Pisemne wyjaśnienia”. (k. […]-[…])
 
Dnia […] r. w Biurze Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. został przesłuchany w charakterze świadka radca prawny J. (k. […]-[…])
 
Postanowieniem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. uwzględniając dane zebrane w sprawie i na podstawie art. 313 § 1 i 2 oraz art. 325 a § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.) w zw. z art. 74¹ ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 233 z późn.zm.) postanowił przedstawić radcy prawnemu J. (nr wpisu […]) zarzut tego, że w dniu […] r. przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania pana B. we wszelkich postępowaniach cywilnych, karnych oraz administracyjnych, w tym do wszczynania takich postępowań, pomimo, iż w dniu […] r. przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania spółki E. sp. z o.o. we wszelkich sprawach przeciwko S. sp. z o.o., w tym w szczególności do występowania w jej imieniu w postępowaniach sądowych, egzekucyjnych, administracyjnych i arbitrażowych, tj. naruszenia art. 26 ust. 1 oraz art. 28 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. (k. […]-[…])
 
Dnia […] r. w Biurze Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. został przesłuchany w charakterze obwinionego radca prawny J. (k. […]-[…])
 
Postanowieniem z dnia […] roku Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. na podstawie art. 321 § 6 k.p.k. w zw. z art. 74¹ ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych postanowił zamknąć dochodzenie w sprawie. (k. […])
 
Dnia […] r. skierowano do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W. wniosek o ukaranie radcy prawnego J., wpisanego na listę radców prawnych prowadzonych przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w W. pod numerem wpisu […], któremu przedstawiono zarzuty o to, że w dniu […] roku przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania pana B., we wszelkich postępowaniach cywilnych, karnych oraz administracyjnych, w tym do wszczynania takich postępowań, pomimo, iż w dniu […] r. przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania spółki E. sp. z o.o. we wszelkich sprawach przeciwko S. sp. z o.o., w tym w szczególności do występowania w jej imieniu w postępowaniach sądowych, egzekucyjnych, administracyjnych i arbitrażowych, tj. naruszenia art. 26 ust. 1 oraz art. 28 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. (k. […]-[…])
 
Dnia […] roku do Okręgowej Izby Radców Prawnych wpłynęło pismo podpisane przez radcę prawnego J. zatytułowane jako „Odpowiedź na wniosek o ukaranie”. (k. […]-[…])
 
W dniu […] roku Okręgowy Sąd Dyscyplinarny OIRP w W. rozpoznał na rozprawie sprawę przeciwko J. OSD postanowił dopuścić dowód z przesłuchania świadka H. (k. […]-[…])
 
W dniu […] roku Okręgowy Sąd Dyscyplinarny OIRP w W. kontynuował odroczoną na rozprawie w dniu […] roku w W. sprawę przeciwko radcy prawnemu J. OSD postanowił kontynuować przesłuchanie świadka H. OSD postanowił odroczyć rozprawę bez terminu. (k. […]-[…])
 
W dniu […] roku Okręgowy Sąd Dyscyplinarny OIRP w W. kontynuował odroczoną na rozprawie w dniu […] roku sprawę przeciwko J. OSD postanowił dopuścić dowód z przesłuchania obwinionego J. (k. […]-[…])
 
W dniu […] r., na rozprawie przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. stawili się: Obwiniony radca prawny J. oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego r. pr. W. W imieniu pokrzywdzonego E. sp. z o.o. nikt się nie stawił. (k. […]-[…])
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
 
Radca prawny J. świadczy pomoc prawną na rzecz Pana B. oraz pana L. od […] roku, w głównej mierze w zakresie nadzoru właścicielskiego nad spółkami.
 
Pod koniec […] roku radca prawny J. został poproszony przez Pana B. oraz Pana L. o pomoc w kwestii dostawy realizowanej przez spółkę S. sp. z o.o. Za dostawę sprzętu płatności dokonać miał Pan B., która to dostawa miała być realizowana za pośrednictwem spółki E. sp. z o.o.
 
Po powyższych ustaleniach, pan H. skontaktował się z radcą prawnym J., powołując się na jego wcześniejsze ustalenia z Panem B. i Panem L.
 
Po rozmowie radca prawny J. dokonywał korespondencji mailowej, we wszystkich wymianach wiadomości uczestniczyli: Pan B., Pan L., Pan H.
 
Dnia […] roku Pan H., Prezes Zarządu spółki E. sp. z o.o. z siedzibą w G. udzielił pełnomocnictwa radcy prawnemu J. do reprezentowania spółki E. sp. z o.o. we wszelkich sprawach przeciwko S. sp. z o.o., w tym w szczególności do występowania w jej imieniu i w postępowaniach sądowych, egzekucyjnych, administracyjnych i arbitrażowych. Jedyną wykonaną na podstawie tegoż pełnomocnictwa było przygotowanie wezwania.
 
Dnia […] roku pismem „Wezwanie do wydania nieruchomości oraz zapłaty” radca prawny J., działając jako pełnomocnik Pana B., wezwał spółkę E. sp. z o.o. do natychmiastowego wydania linii produkcyjnej oraz zwroty kwot bezpodstawnie wypłaconych przez pana B.
 
Dnia […] roku Pan B. udzielił pełnomocnictwa radcy prawnemu J. do reprezentowania we wszelkich postępowaniach cywilnych, karnych oraz administracyjnych, w tym do wszczynania takich postępowań, z prawem substytucji.
 
W dniu […] roku w imieniu spółki E. sp. z o.o. Pan H. odwołał pełnomocnictwo udzielone radcy prawnemu J. w dniu […] r. celem zapoznania się i wykonania fotokopii akt sprawy toczącej się przed Sądem Okręgowym w G. pod sygn. akt […] oraz postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego K. pod sygn. akt. […].
 
Materiał dowodowy w niniejszej sprawie stanowią w pierwszej kolejności kserokopie dokumentów oraz korespondencji. OSD uznał ten materiał za wiarygodny i potwierdzający odzwierciedlone w nim okoliczności. Prawdziwość załączonych do sprawy dokumentów nie budziła wątpliwości OSD, nie była również kwestionowana przez żadną ze stron. Tym samym OSD uznał, że zgromadzone dokumenty mogły stanowić rzetelną podstawę do dokonania ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.
 
W zakresie zeznań w charakterze świadka pana H., tutejszy Sąd Dyscyplinarny dał im wiarę w zakresie, w jakim znajdują one potwierdzenie w zebranych dokumentach.
 
Sąd dał wiarę wyjaśnieniom radcy prawnego J. w całości. Wyjaśnienia te były spójne, konsekwentne oraz logiczne oraz korelowały z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie, w szczególności ze zgromadzonymi dokumentami.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
I. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Izby Radców Prawnych w W. uznaje radcę prawnego J., numer wpisu […], za niewinnego zarzucanego mu we wniosku o ukaranie czynu.
 
Zgodnie z treścią art. 26 ust. 1 Kodeku Etyki Radcy Prawnego radca prawny nie może świadczyć pomocy prawnej, jeżeli wykonywanie czynności zawodowych naruszałoby tajemnicę zawodową lub stwarzało znaczne zagrożenie jej naruszenia, ograniczenia jego niezależności, albo gdy posiadana przez niego wiedza o sprawach innego klienta lub osób, na rzecz których uprzednio wykonywał czynności zawodowe, dawałaby klientowi nieuzasadnioną przewagę. Ponadto, radca prawny nie może być obrońcą lub pełnomocnikiem klienta, jeżeli przeciwnik klienta jest również jego klientem w jakiejkolwiek sprawie (art. 28 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego).
 
Dalej zgodnie z treścią art. 64 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r., o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r., nr 10, poz. 65 z późn. zm.) radca prawny podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego oraz za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub z zasadami etyki radcy prawnego. Podkreślić należy, iż powyższe jednoznacznie wskazuje, że wszczęcie postępowania może nastąpić, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie zawinionego, nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego bądź popełnienia czynów sprzecznych ze ślubowaniem radowskim lub zasadami etyki radcy prawnego.
 
Pełen obraz postawy radcy prawnego, po przeprowadzeniu wszystkich dowodów w sprawie, nie pozwala stwierdzić, iż dokonywane przez niego czynności były sprzeczne z przepisami prawa, czy też niezgodne z pojęciem należytej staranności wymaganej od działania profesjonalisty.
 
Osią sporną w przedmiotowym postępowaniu pozostawała kwestia przyjęcia przez Obwinionego radcę prawnego J. w dniu […] roku pełnomocnictwa do reprezentowania pana B., we wszelkich postępowaniach cywilnych, karnych oraz administracyjnych, w tym do wszczynania takich postępowań, pomimo, iż w dniu […] r. przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania spółki E. sp. z o.o. we wszelkich sprawach przeciwko S. sp. z o.o.
 
Rozstrzygnąć zatem należało, czy posiadanie przez radcę prawnego pełnomocnictw z dnia: […] roku oraz […] roku stanowi sytuację, w której radca prawny działa lub może działać na rzecz klientów pozostających w sprzeczności interesów, co uniemożliwia skuteczną realizację interesu któregoś z nich, innymi słowy czy mamy do czynienia z konfliktem interesów w rozumieniu przepisów Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Zdaniem tutejszego Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego powyższe zachowanie Obwinionego radcy prawnego nie stanowiło naruszenia art. 26 ust. 1 oraz art. 28 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Kodeks Etyki Radcy Prawnego wprowadza zakaz świadczenia pomocy prawnej przez radcę prawnego w trzech sytuacjach: 1) jeżeli wykonywanie czynności zawodowych naruszałoby tajemnicę zawodową lub stwarzało znaczne zagrożenie jej naruszenia, 2) jeżeli wykonywanie czynności zawodowych ograniczałoby lub stwarzało znaczne zagrożenie ograniczenia jego niezależności, 3) jeżeli posiadana przez niego wiedza o sprawach innego klienta lub osób, na rzecz których uprzednio wykonywał czynności zawodowe, dawałaby klientowi nieuzasadnioną przewagę. Należy przy tym podkreślić, iż komentowanego przepisu nie należy rozumieć jako ogólnej definicji konfliktu interesów. Jest ono bowiem w pierwszej kolejności dyrektywą służącą interpretacji pozostałych postanowień zawartych w niniejszym rozdziale oraz mającą na celu wskazanie kryteriów rozstrzygania sytuacji wątpliwych, a zawarte w nim kryteria są niezależne od poszczególnych standardów konfliktu interesów.
 
Ponadto, w art. 28 ust. 2 KERP został uregulowany szczególny standard konfliktu interesów między aktualnymi klientami w zakresie bycia pełnomocnikiem lub obrońcą. Jego szczególny charakter polega na odnoszeniu się do węższej niż w ust. 1 sytuacji, tj. jedynie do przypadku, gdy aktualni klienci są przeciwnikami procesowymi.
 
Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy podnieść należy, iż radca prawny J. nie dopuścił się naruszeń przepisów obowiązującego prawa czy godności wykonywanego zawodu. Rozpatrując kwestię przyjęcia w dniu […] roku przez Obwinionego radcę prawnego pełnomocnictwa do reprezentowania Pana B.(1), pomimo, że w dniu […] roku przyjął on pełnomocnictwo do reprezentowania Spółki E. sp. z o.o. mieć na uwadze należy zakres zlecenia w udzielonych pełnomocnictwach, a także zakres świadczonej pomocy prawnej, której elementem było udzielenie powyższego pełnomocnictwa.
 
W przedmiotowej sprawie zaistniał szereg okoliczności faktycznych, których ocena, nie pozwala, zdaniem tutejszego Sądu, do przypisania obwinionemu radcy prawnemu odpowiedzialności dyscyplinarnej. W szczególności, zaznaczyć należy, iż jeszcze przed udzieleniem przedmiotowego pełnomocnictwa Obwiniony radca prawny był pełnomocnikiem i świadczył stałą pomoc prawną na rzecz pana B., a ta okoliczność była wiadoma Panu H. Pełnomocnictwo do reprezentowania spółki E. sp. z o.o. zostało udzielone na prośbę Pana B. i w uzgodnieniu z nim i miało zostać wykorzystane wyłącznie w celu sporządzenia wezwania do spółka S. sp. z o.o. Co więcej, Pan B. był informowany przez Pana H. o wszelkich czynnościach dotyczących sprawy z S. sp. z o.o. Na podstawie udzielonego pełnomocnictwa nie zostały podjęte żadne czynności związane z reprezentowaniem w postępowaniach sądowych, egzekucyjnych, administracyjnych czy arbitrażowych. Pełnomocnictwo było udzielone tylko i wyłącznie w celu przygotowania wezwania do spółka S. sp. z o.o. i okoliczność ta była uzgodniona z Panem H. oraz z Panem B.
 
Należy także zaznaczyć, iż w ramach świadczonej pomocy prawnej w związku z S. sp. z o.o. nie została przekazana Obwinionemu radcy prawnemu żadna informacja, ani nie pozyskał On żadnej wiedzy dotyczącej spółki E. Sp. z o.o., niż ta, która pochodziła lub była udostępniona przez Pana B. wliczając to informacje uzyskane z przeglądu akt u komornika. Co istotne, interesy Pana B. i spółki E. sp. z o.o. w sprawie dotyczących S. sp. z o.o. były zbieżne. Pomoc prawna dotycząca sprawy S. sp. z o.o. została zakończona po podpisaniu ugody i od […] roku Obwiniony radca prawny nie podejmował, ani nie był proszony o podjęcie jakichkolwiek działań w tej sprawie.
 
Spółka E. sp. z o.o. w chwili przyjęcia pełnomocnictwa od Pana B. nie była klientem Obwinionego w jakiejkolwiek sprawie, a Obwiniony radca prawny nie otrzymywał od tej Spółki żadnego wynagrodzenia, nigdy nie umawiał się na otrzymywanie wynagrodzenia, ani też nie wystawił na jej rzecz żadnej faktury VAT.
 
Powyższe, zdaniem Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego, wyklucza konflikt interesów, o jakim mowa w art. art. 26 ust. 1 oraz art. 28 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Analiza okoliczności przedmiotowej wykazała, iż fakt udzielenia pełnomocnictwa w dniu […] roku do reprezentowania spółki E. sp. z o.o. nie wyklucza co do zasady możliwości świadczenia pomocy prawnej na rzecz Pana B. na mocy pełnomocnictwa z dnia […] roku.
 
Jak wywiedziono powyżej, w sprawie nie istniało znaczne ryzyko wystąpienia konfliktu interesów i ograniczenia niezależności radcy prawnego reprezentującego danych klientów. Natomiast, samo odrębne zapatrywanie strony pokrzywdzonej na temat interpretacji treści przedmiotowych pełnomocnictw, nie może stanowić o działaniu radcy prawnego w sposób nieetyczny czy nieprofesjonalny.
 
II. O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych biorąc pod uwagę stopień złożoności sprawy wyznaczający niezbędny nakład pracy dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
 
(WK)