Przewodniczący: radca prawny Rafał Ziembiński
Członkowie: radca prawny Marzena Okła-Anuszewska
radca prawny Jacek Wegner
Protokolant: Anna Gabrysiak
 

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na po rozpoznaniu na rozprawie [...] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu L., [...], obwinionemu o:

 

 

 

W dniu [...] roku Rzecznik Dyscyplinarny OIRP, po przeprowadzeniu czynności wstępnych na skutek zawiadomienia Przewodniczącej Okręgowego Zespołu Wizytatorów – r.pr. K.,  wydał postanowienie o wszczęciu dochodzenia przeciwko radcy prawnemu L. (numer wpisu [...]) (dalej „Obwiniony”) w sprawie czynu dotyczącego: (1) nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego polegającego na wskazaniu przez Obwinionego w toku postępowania egzekucyjnego przeciwko K. swojego osobistego rachunku bankowego, zamiast rachunku bankowego reprezentowanego przez niego wierzyciela, tj. [...] i przetrzymywanie kosztów zastępstwa procesowego przekazanych przez komornika na rachunek bankowy Obwinionego oraz (2) złożenia przez Obwinionego jego pracodawcy – [...] – oświadczenia co do niepobierania emerytury lub renty i co do nieustalenia prawa do emerytury lub renty a w ewidencji radców prawnych wskazania przez Obwinionego, że jest niepracującym emerytem.

Powyższe czyny Obwinionego, będące podstawą postanowienia o wszczęciu dochodzenia, zostały stwierdzone podczas przeprowadzonej w dniu [...] roku wizytacji przez Zespół Wizytatorów OIRP W. w siedzibie [...].
W uzasadnieniu Rzecznik wskazał między innymi, że Obwiniony nie posiada stosownego pełnomocnictwa do odbioru należności bezpośrednio przez niego. Odnośnie zarzutu drugiego, Rzecznik wskazał, że ze złożonych dokumentów wynika sprzeczne oświadczenie co do nabycia praw do emerytury lub renty przez Zaskarżonego. Różnica ta wynika z treści oświadczenia złożonego przez Obwinionego w dniu [...] roku i treści wpisu do ewidencji w OIRP.
W dniu [...] roku Obwiniony złożył wyjaśnienia do OIRP W. , w których podnosił on, że nie wie, jakie oświadczenia złożone przez niego są przedmiotem postępowania ale jednocześnie oświadczył, że nigdy nie miał on powodów do składania fałszywych oświadczeń. Wyjaśnił jednocześnie, że na listę radców prawnych został wpisany w dniu [...] roku. W tym czasie nie pracował w zawodzie radcy prawnego, [...]. Taki stan trwał do [...] roku. Po ustaniu stosunku pracy, z uwagi na całkowitą niezdolność do pracy, przebywał na rencie, którą pobierał do [...] roku. Zrezygnował z dalszego pobierania renty w związku z podjęciem pracy z dniem [...] roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku radcy prawnego w [...], na którym pracował do [...] roku. W czasie zatrudnienia miał ustalone (zawieszone) prawo do renty i ustaloną niesprawność w stopniu umiarkowanym, co jest równoznaczne z całkowitą niezdolnością do pracy. W czasie pobierania renty w [...] roku rozszerzył prowadzoną działalność gospodarczą o usługi prawnicze i zastępstwo procesowe oraz zmienił firmę, pod którą prowadził działalność gospodarczą. W ramach tych zmian przyjmował okazjonalnie zlecenia na świadczenie usług prawniczych. Obwiniony podnosił ponadto, że jego działanie nie zmierzało do samodzielnego zaspokojenia należności z tytułu zasądzonych kosztów zastępstwa prawnego, a jedynie stanowiło odbiór kosztów procesu od strony przeciwnej, o czym świadczy fakt, że pieniądze te wpłacił bez jakiegokolwiek wezwania. Jak twierdził Obwiniony, fakt zwłoki w przekazaniu tych pieniędzy był spowodowany oczekiwaniem na ewentualną skuteczną egzekucję. Obwiniony twierdził, ze do takiego działania uprawniało go udzielone pełnomocnictwo oraz treść art. 92 kodeksu postępowania cywilnego. Obwiniony  powoływał się na fakt, iż działanie, które on podjął jest powszechną praktyką wśród radców i adwokatów w rejonie S..
Podobnie zeznał Obwiniony podczas przesłuchania w dniu [...] roku zeznając, że wskazanie przez niego jego rachunku nie miało na celu zaspokojenia jego jako radcy prawnego, tylko miało na celu ułatwienie przeprowadzenia egzekucji, do czego – jak twierdzi – był uprawniony na podstawie kodeksu postępowania cywilnego. Zaznaczył jednocześnie, że przedmiotowe pieniądze zostały przekazane do [...]. W kwestii jego oświadczenie dotyczącego nie pobierania emerytury wskazał, że w [...] roku pobierał rentę. Zawiesił ją w [...] roku ze względu na dochody. W [...] roku, jak zeznał,  nie pobierał renty ani emerytury. Zaznaczył ponadto, że prawo do renty ma ustalone od [...] roku.
W dniu [...] roku Rzecznik Dyscyplinarny wydał postanowienie o umorzeniu dochodzenia w sprawie. Swoją decyzję Rzecznik uzasadniał tym, że po analizie materiału dowodowego nie można uznać, że istnieją przesłanki do prowadzenia postępowania dyscyplinarnego i należy je umorzyć wobec braku znamion przewinienia dyscyplinarnego. W ocenie Rzecznika Obwiniony swoim zachowaniem nie naruszył zasad kodeksu etyki radcy prawnego. Rzecznik wskazał, że odnośnie pierwszego zarzutu wskazuje, że radca prawny jako pełnomocnik, na podstawie udzielonego pełnomocnictwa procesowego, jest uprawniony  do odbioru kosztów procesu od strony przeciwnej. W ocenie Rzecznika Obwiniony, wskazując swój numer rachunku bankowego, nie naruszył przepisów prawa ani zasad etyki lecz działał na podstawie udzielonych pełnomocnictw do reprezentowania [...] i realizował uprawnienie odbioru kosztów zastępstwa procesowego. Odnośnie drugiego zarzutu Rzecznik wskazał, że złożone przez radcę prawnego oświadczenia potwierdzały rzeczywisty stan rzeczy istniejący w chwili składania oświadczeń. W ocenie Rzecznika nie można odmówić wiarygodności wyjaśnieniom radcy prawnego w zakresie składanych oświadczeń co do okresu ustalenia prawa do renty, jej pobierania i zatrudnienia, które potwierdza złożona przez niego dokumentacja.
W dniu [...] roku do OIRP W. wpłynęło pismo z [...], w którym zaznaczone zostało, że Obwiniony był pracownikiem [...], zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. W piśmie podkreślono, i przytoczono wyrok Sądu Najwyższego z dnia [...] roku w sprawie o sygnaturze akt [...] na tę okoliczność, że w przypadku, gdy pracodawcą jest państwowa jednostka sfery budżetowej, radca prawny może dochodzić zwarcia określonej umowy cywilnoprawnej i dopiero po jej zawarciu przysługuje mu roszczenie o spełnienie przewidzianych w umowie świadczeń. W niniejszym piśmie [...] zwrócił się z prośbą o ponowne rozpatrzenie sprawy.
W dniu [...] roku Rzecznik Dyscyplinarny wydał postanowienie o wznowieniu dochodzenia w przedmiotowej sprawie, uzasadniając swoją decyzję nowymi, istotnymi faktami, nieznanymi wcześniej w prowadzonym dochodzenia, które zawarte były w piśmie [...] z dnia [...] roku.
 
W dniu [...] roku Rzecznik Dyscyplinarny złożył wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec Obwinionego o to, że Obwiniony: (1) nienależycie wykonywał zawód radcy prawnego tj. wskazał w toku postępowania egzekucyjnego przeciwko K. swój osobistego rachunku bankowego, zamiast rachunku bankowego reprezentowanego przez niego wierzyciela, tj. [...] i przetrzymywał koszty zastępstwa procesowego przekazane przez komornika na rachunek bankowy Obwinionego oraz (2) złożył pracodawcy – [...] – oświadczenie co do niepobierania emerytury lub renty i co do nieustalenia prawa do emerytury lub renty a jednocześnie w ewidencji radców prawnych wskazał, że jest niepracującym emerytem.
W dniu [...] roku Obwiniony złożył odpowiedź na wniosek o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego. W piśmie tym wskazał, że, w jego ocenie, był uprawniony do odbioru kosztów procesu w związku z otrzymanym od swojego mocodawcy pełnomocnictwem. Zaznaczył jednocześnie, że w jego ocenie nie było podstaw do wznowienia umorzonego postępowania.
W dniu [...] roku odbyło się posiedzenie Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców prawnych w W. w celu rozpoznania wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
Sąd przeprowadził postępowanie na rozprawie w dniu [...] roku.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego, przeanalizowany materiał dowodowy, wskazuje, że Obwiniony dokonał zarzucanego mu czynu  nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego polegającego na tym, iż wskazał on w toku postępowania egzekucyjnego przeciwko K. swój osobisty rachunek bankowy, zamiast rachunku bankowego reprezentowanego przez niego wierzyciela, tj. [...] i przetrzymywał koszty zastępstwa procesowego przekazane przez komornika na rachunek bankowy Obwinionego. W ocenie Sądu działanie Obwinionego, w wyniku którego otrzymywał on należności z tytułu kosztów zastępstwa procesowego bezpośrednio na swój rachunek bankowy, było nieuzasadnione. W pierwszej kolejności wskazać należy, że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że Obwiniony był zatrudniony w [...] na podstawie umowy o pracę. Nie miał jednocześnie podpisanej umowy cywilnoprawnej, która regulowałaby szczególny sposób otrzymywania przez niego kosztów zastępstwa procesowego. Z obowiązujących przepisów wynika, że radca prawny może mieć prawo do należności z tytułu kosztów zastępstwa procesowego, jednakże należność taką powinien otrzymać od mocodawcy, a nie dysponować nią samodzielnie. Niezależnie od tego, że radca prawny L. nie był uprawniony do samodzielnego dysponowania kosztami zastępstwa procesowego i tym samym do przelewania ich na swój prywatny rachunek bankowy, w ocenie sądu podkreślić należy, że naruszeniem radcy prawnego L. było również nie przekazywanie do [...] kosztów zastępstwa procesowego, które wpłynęły na jego rachunek przez okres ponad roku. W ocenie Sądu nie można działania radcy prawnego L. tłumaczyć wskazywaną przez niego praktyką obowiązującą w [...], gdyż po pierwsze to obowiązujące przepisy powinny stanowić podstawę do postępowania a nie działania innych osób a po drugie praktyka ta nie została potwierdzona w informacjach z [...]. Co więcej, praktyka wskazywana przez radcę prawnego L. polegała na wpłacie należności przez radców prawnych do kasy [...] a nie przetrzymywaniu uzyskanej kwoty na własnym rachunku przez okres ponad roku. Szczególnie, że w swoich zeznaniach radca prawny L. podkreślił, iż jego działania miały na celu ściągnięcie należności będących przedmiotem egzekucji na rzecz [...]. Przy takim założeniu środki wpływające na rachunek bankowy radcy prawnego, abstrahując od słuszności i zasadności takiego działania, powinny być  niezwłocznie przekazane mocodawcy.
Co do wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec radcy prawnego L. o to, że złożył pracodawcy – [...] – oświadczenie z dnia [...] roku, co do niepobierania emerytury lub renty i co do nieustalenia prawa do emerytury lub renty a jednocześnie w ewidencji radców prawnych wskazał, że jest niepracującym emerytem, Sąd umorzył postępowanie z uwagi na upływ terminu po którym następuje przedawnienie karalności.
W kwestii podnoszonej przez radcę prawnego L., tj. braku podstaw, w jego mniemaniu, do wznowienia umorzonego postępowania, Sąd uznał, że uzyskane przez Rzecznika Dyscyplinarnego, w szczególności w piśmie [...] datowanym na [...] roku, okoliczności dotyczące zatrudnienia radcy prawnego L., zasad obowiązujących w [...] uzasadniały wznowienie postępowania.
W związku z powyższym Okręgowy Sąd Dyscyplinarny postanowił jak w sentencji.
(AG)