Orzeczenie z dnia 30 marca 2022 r. Sygn. akt: D 212/19
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCA: r. pr. Marzena Okła-Anuszewska
członkowie: r. pr. Igor Bąkowski
r. pr. Grzegorz Stelmach
PROTOKOLANT: Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawach w dniach […]… r., […] r., […] r., […] r. i […] r. w Warszawie sprawy przeciwko radcy prawnemu B., (zwany dalej Obwinioną), ([…]) obwinionej o to, że:
nienależycie wykonywała zawód radcy prawnego w ten sposób, że jako pełnomocnik procesowy F. SA UG z siedzibą w H., N., zaniechała złożenia w okresie od dnia […] r. do dnia […] r. wniosku o umorzenie egzekucji prowadzonej wobec Pana C. (dalej zwany Pokrzywdzonym) przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla W., P.-P., L., pod sygn. akt […] pomimo cofnięcia nie później niż w dniu […] r. pozwu w sprawie przed Sądem Rejonowym w S., sygn. akt […] przeciwko Pokrzywdzonemu,
tj. w sprawie czynu określonego w art. 6 oraz 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego („KERP”) w związku z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
 

 

 

 
Wnioskiem z […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie (dalej także: „ZRD”) wniósł do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie (dalej także: „OSD”) o ukaranie Obwinionej […], obwiniając ją o to, że nienależycie wykonywała zawód radcy prawnego w ten sposób, że jako pełnomocnik procesowy F. SA UG z siedzibą w H., N., zaniechała złożenia w okresie od […] r. do […] r. wniosku o umorzenie egzekucji prowadzonej wobec Pokrzywdzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla W., P., – P., L., pod sygn. akt […] pomimo cofnięcia nie później niż w dniu […] r. pozwu w sprawie przed Sądem Rejonowym w S., sygn. akt […] przeciwko Pokrzywdzonemu, tj. w sprawie czynu określonego w art. 6 oraz art. 12 ust.1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (dalej także: „KERP”) stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Radcy Prawnego w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (dalej także: „RadcPrU”).
 
OSD rozpoznał sprawę na rozprawach w dniach: […] r., […] r., […] r., […] r. i […] r., przeprowadzając dowody z wyjaśnień Obwinionej, przesłuchania Pokrzywdzonego i z dokumentów przedstawionych przez ZRD, Pokrzywdzonego, Obwinioną,  a także pozyskanych samodzielnie z Sądu Rejonowego w S., V Wydział Gospodarczy ([…]) (k. […]). Przewodnicząca składu orzekającego […] r.  zapoznała się z aktami sprawy egzekucyjnej […] w Sądzie Rejonowym dla W., – P., P.
 
Obwiniona nie przyznała się do zarzucanego jej czynu.
 
ZRD wniósł o orzeczenie wobec Obwinionej kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu.
 
Sąd ustalił, co następuje:
 
Obwiniona reprezentowała F. SA UG L., Str., […], […] H., N., w toku postępowania o zapłatę przeciwko Pokrzywdzonemu. Wniosła w imieniu powoda przeciwko Pokrzywdzonemu pozew o zapłatę, który został uwzględniony i wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym […] r. przez Sąd Rejonowy L.,-Z., w L., VI Wydział Cywilny (sygn. akt […]), zasądzający od Pokrzywdzonego na rzecz F. SA UG łączną kwotę […] zł. […] r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla W., P., – P., L., zastępowana przez asesora komorniczego S., zawiadomiła Pokrzywdzonego o wszczęciu postępowania egzekucyjnego oraz o zajęciu m. in. rachunku bankowego w oparciu o ww. nakaz zapłaty. W korespondencji od Komornika wskazana była jako pełnomocnik wierzyciela Obwiniona (k. […]., zeznania Pokrzywdzonego – k. […], […]).
 
Postanowieniem z […] r. Sąd Rejonowy L., - Z., w L., przywrócił Pokrzywdzonemu termin do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty i przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w S.,, co spowodowało utratę mocy wydanego nakazu (k. […], 49, 63).
 
Postanowieniem z […] r. Sąd Rejonowy w S., V Wydział Gospodarczy (sygn. akt […]) umorzył postępowanie w sprawie z uwagi na oświadczenie powoda F. SA UG o cofnięciu pozwu. Pismo zawierające cofnięcie pozwu zostało podpisane przez prezesa zarządu powodowej spółki F. SA UG, K., (k. […]).
 
Wnioskiem z […] r. Pokrzywdzony wystąpił do Komornika o uchylenie wszystkich dotychczasowych czynności komorniczych, w szczególności zajęcia rachunku bankowego i zwrotu środków wypłaconych z rachunku bankowego, jak również o umorzenie postępowania egzekucyjnego i przyznanie kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu egzekucyjnym na rzecz dłużnika i obciążenia nimi w całości wierzyciela F. SA UG (k. […]).
 
Postanowieniem z […] r. Komornik umorzyła postępowanie egzekucyjne (na wniosek wierzyciela), ustaliła koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę […] zł, przy czym do wysokości kwoty […] zł kosztami tymi obciążyła Pokrzywdzonego. Komornik oddaliła także wniosek o zwrot środków wyegzekwowanych z rachunku bankowego Pokrzywdzonego oraz oddaliła wniosek o przyznanie kosztów zastępstwa radcowskiego w postępowaniu egzekucyjnym na rzecz Pokrzywdzonego (k. […]). Na wskazane wyżej czynności Pokrzywdzony złożył […] r. skargę, która […] r. niemal w całości została uwzględniona przez Sąd Rejonowy w S., I Wydział Cywilny sygn. akt […] (k. […]). Postanowienie wywołane skargą zostało doręczone Obwinionej (osobie legitymującej się pełnomocnictwem pocztowym od Obwinionej) na adres Skrytki pocztowej […], […] W., (k. […]).
 
Obwiniona została poinformowana o wydanym […] r. postanowieniu Sądu Rejonowego V Wydział Gospodarczy w S., oraz żądaniu Pokrzywdzonego zwrotu od F. SA UG nienależnie wyegzekwowanej łącznie kwoty […] zł wezwaniem z […] r. skierowanym do niej przez pełnomocnika Pokrzywdzonego na adres kancelarii Obwinionej: ul. B. […], […] W., (k. […]). Wezwanie to zostało odebrane przez Obwinioną (k. […]). Obwiniona nie podjęła jakichkolwiek działań z tym związanych, w szczególności nie ustosunkowała się do niego ani nie wyjaśniła swojego statusu względem F. SA UG.
 
Pismem z […] r. Pokrzywdzony złożył do Rzecznika Dyscyplinarnego skargę na działania Obwinionej wskazując, że była ona pełnomocnikiem F. SA UG w postępowaniu sądowym i następnie egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika. Skoro postanowieniem z […] r. Sąd Rejonowy w S., V Wydział Gospodarczy umorzył postępowanie w sprawie (k. […]), Obwiniona jako pełnomocnik wierzyciela winna cofnąć wniosek o egzekucję przeciwko Pokrzywdzonemu (zeznania Pokrzywdzonego – k. […], […]). Korespondencja z Sądu Rejonowego w Suwałkach była wysyłana na adres skrytki pocztowej Obwinionej i odbierana przez pełnomocnika pocztowego (k. […], […], […]).
 
Obwiniona była wskazywana jako pełnomocnik F. SA UG we wszystkich pismach Komornika: zawiadomieniu o wszczęciu egzekucji (k. […]), zajęciu wierzytelności (k. […]), żądaniu udzielenia wyjaśnień (k. […]), zawiadomieniu o zajęciu rachunku bankowego (k. […]), postanowieniu z […] r. o umorzeniu egzekucji (k. […]).
 
Pełnomocnictwo dla Obwinionej zostało złożone wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko Pokrzywdzonemu (k. […]). Było to pełnomocnictwo ogólne do wszelkich spraw związanych w windykacją wierzytelności. Wniosek egzekucyjny został podpisany przez prezesa zarządu K., który wskazał w nim jako pełnomocnika Obwinioną, a adres do korespondencji określił jako: urząd pocztowy W., […] skrytka pocztowa nr […], […] W., ([…]). Pełnomocnictwo nie zawierało oświadczenia o jego przyjęciu przez Obwinioną.
 
Obwiniona składając wyjaśnienia na rozprawie […] r. wskazała, że F. SA UG to klient masowy, prowadziła w jego imieniu ok. […] spraw. Praktyka w tych sprawach była taka, że jeżeli w toku postępowania egzekucyjnego nadany był sprawie ponownie bieg, to jej klient samodzielnie cofał pozwy. Klient także cofał jej pełnomocnictwo. Wg Obwinionej upewniała ona klienta, by poza cofnięciem jej pełnomocnictwa, skontaktował się z Komornikiem i ustalał czy umorzył postępowanie (k. […]). W sprawie Pokrzywdzonego klient […] r. cofnął jej pełnomocnictwo mailem, który miał wpłynąć do jej kancelarii […] r. Kopię odwołania pełnomocnictwa złożył do akt sprawy obrońca Obwinionej (k. […]).
 
Dodatkowe czynności wyjaśniające OSD
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalając stan faktyczny odnotował, że Komornik Sądowy L., złożyła rezygnację i nie prowadzi już kancelarii, a likwidatorem jej kancelarii jest Komornik Sądowy S2. Pismem z […] r. OSD wystąpił do niego o udostępnienie akt postępowania egzekucyjnego Km […], z którym związane było niniejsze postępowanie (k. […]). Pismem z […] r. Komornik Sądowy S2., odmówił udostępnienia akt komorniczych powołując się na tajemnicę zawodową, o której mowa w art. 27 ustawy o komornikach sądowych (k. […]). Następnie OSD ustalając samodzielnie, że przedmiotowe akta mogą się znajdować w Archiwum Krajowej Rady Komorniczej […] r. wystąpił do Krajowej Rady Komorniczej o ich udostępnienie (k. […]). W odpowiedzi uzyskał informację, że ww. akta znajdują się w Składnicy Akt Krajowej Rady Komorniczej, a dostęp do nich możliwy jest jedynie za zgodą sądu (k. […]). Na wniosek OSD, Prezes Sądu Rejonowego dla W. P., – P., wyraził zgodę na udostępnienie akt Km […]. Przewodnicząca składu orzekającego […] r. zapoznała się z aktami sprawy Km […] w czytelni akt w Sądzie Rejonowym dla W., P., – P.
 
Zasadniczym ustaleniem poczynionym w związku z analizą akt komorniczych było to, że Obwiniona nie podjęła samodzielnie jakiejkolwiek czynności w ww. postępowaniu. Nie złożyła wniosku egzekucyjnego ani innego pisma. W aktach sprawy nie ma także dowodu odbierania przez nią ani przez jakąkolwiek osobę przez nią umocowaną, korespondencji od Komornika. Przy okazji należy też zauważyć, że w aktach sprawy nie ma także jakiegokolwiek potwierdzenia wysyłki korespondencji do Obwinionej.
 
Przy takim ustaleniu, należałoby stwierdzić, że Obwiniona w ogóle nie podjęła się reprezentacji F. SA UG w postępowaniu egzekucyjnym przeciwko Pokrzywdzonemu. Decyzją klienta było złożenie wniosku i umocowanie Obwinionej do działania. Można by odnieść wrażenie, że decyzja ta została podjęta bez udziału Obwinionej i nie ponosi ona jakiejkolwiek odpowiedzialności za prowadzenie sprawy egzekucyjnej przeciwko Pokrzywdzonemu.
 
Jeżeli jednak sama Obwiniona wskazała, że pełnomocnictwo do działania w imieniu F. SA UG zostało jej wypowiedziane w dniu […] r., a wiedzę o tym powzięła […] r. (wyjaśnienia Obwinionej k. […]), to takie wyjaśnienia wskazują, że jednak miała wiedzę o toczącym się postępowaniu egzekucyjnym i dopiero wypowiedzenie pełnomocnictwa spowodowało, że utraciła prawo do reprezentowania klienta (wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym). To z kolei miało spowodować, że nie mogła cofnąć wniosku o egzekucję w imieniu F. SA UG w terminie objętym wnioskiem o ukaranie (od […] r. do […] r.).
 
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dowody z ww. dokumentów oraz z treścią dowodów z zeznań  Pokrzywdzonego i wyjaśnień Obwinionej, a także dokumentów znajdujących się w aktach egzekucyjnych KM […], z którymi Przewodnicząca składu orzekającego zapoznała się bezpośrednio w sądzie.
 
Zważywszy na fakt, że dokument cofnięcia pełnomocnictwa został złożony do akt postępowania dyscyplinarnego dopiero na rozprawie […] r., bo jak wyjaśniła Obwiniona – dopiero przed rozprawą, klient przypomniał jej o wypowiedzeniu pełnomocnictwa, OSD miał wątpliwości co do prawdziwości złożonych wyjaśnień, jak i przedstawionego dokumentu. Jednakże zestawienie tych informacji: wypowiedzenie pełnomocnictwa […] r. ze skutkiem na […] r. z brakiem jakiejkolwiek aktywności Obwinionej w sprawie egzekucyjnej Km […] wynikającej z badania akt sprawy spowodowało, a także pisma zawierającego cofnięcie powództwa w sprawie przeciwko Pokrzywdzonemu podpisanego przez klienta Obwinionej – prezesa zarządu K., OSD nabrał istotnych wątpliwości co do odpowiedzialności Obwinionej w zakresie objętym wnioskiem o ukaranie.
 
Mimo kilkakrotnych prób doręczenia wezwania na rozprawę dla świadka K., nie udało się go skutecznie wezwać i przesłuchać. Dowód ten, o przeprowadzenie którego wnosił obrońca Obwinionej miał służyć usunięciu wątpliwości, których nabrał OSD w związku z wyjaśnieniami Obwinionej i złożoną przez nią kopią wypowiedzenia pełnomocnictwa. Dowodu tego nie udało się przeprowadzić.
 
Sąd zważył, co następuje:
 
Za kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd uznał dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy egzekucyjnej prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla W., P., – P., L., (sygn. akt KM […]). Z dokumentów tych wynikało, że Obwiniona nie podjęła jakiejkolwiek aktywności w postępowaniu egzekucyjnym. A przedstawiony przez jej obrońcę dowód – kopia wypowiedzenia pełnomocnictwa z […] r. wraz z pozyskanym przez OSD dokumentem – cofnięciem pozwu w sprawie Pokrzywdzonego podpisanym przez prezesa zarządu F. SA UG, K., (k. […]) wskazują, że nie można Obwinionej czynić skutecznego zarzutu, że w okresie […] r. – […] r. nie złożyła wniosku o umorzenie egzekucji.
 
Radca prawny ma obowiązek prowadzić sprawy klienta w zakresie i czasie, który objęty jest pełnomocnictwem udzielonym przez tego klienta (art. 43 KERP w zw. z art. 91 i n. Kodeksu postępowania cywilnego). Z chwilą wypowiedzenia pełnomocnictwa umocowanie do działania w imieniu klienta wygasa. Na radcy prawnym nie ciąży także obowiązek powiadomienia sądów czy organu egzekucyjnego o wygaśnięciu jego pełnomocnictwa, jeżeli nie ustali tego z klientem. Natomiast  w sytuacji, gdyby to radca prawny wypowiedział pełnomocnictwo do działania w imieniu klienta, zachowanie należytej staranności wymagałoby podjęcia działań informacyjnych i poinformowania właściwych instytucji o tym fakcie; ma także obowiązek prowadzić daną sprawę przez dwa tygodnie, chyba że klient go z tego obowiązku zwolni (art. 94 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego). Analogicznych obowiązków obowiązujące przepisy nie nakładają na radcę prawnego, jeżeli to klient rezygnuje z jego zastępstwa. Chyba że radca prawny został ustanowiony z urzędu.^[1]
 
Wobec powyższego, z chwilą gdy Obwiniona powzięła wiadomość o wypowiedzeniu jej pełnomocnictwa przez klienta – F. SA UG – […] r. jej umocowanie do działania wygasło i nie tylko nie była zobowiązana, ale i nie mogła skutecznie wystąpić z wnioskiem o umorzenie postępowania egzekucyjnego.
 
Gdyby nawet OSD miał nie dać wiary prawdziwości przedstawionego przez Obwinioną dokumentu – kopii wypowiedzenia pełnomocnictwa, to pozostałe dowody przeprowadzone w sprawie, w szczególności dokumenty z akt sprawy egzekucyjnej KM […] powodują powstanie takich wątpliwości, że niedopuszczalne byłoby uznanie Obwinionej winnej zarzucanego jej czynu.
 
Wiedzę o postępowaniach dyscyplinarnych prowadzonych przeciwko Obwinionej, w których została uznaną winną, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ma z urzędu, jednak ocenie w niniejszym postępowaniu podlega konkretne zachowanie, a w zasadzie - zarzucane Obwinionej - zaniechanie.
 
Zgodnie z art. 74¹ RadcPrU w sprawach nieuregulowanych w RadcPrU, do postępowania dyscyplinarnego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego (KPK). Z zastosowanego odpowiednio art. 5 § 2 KPK, niedające się usunąć wątpliwości, należy rozstrzygać na korzyść obwinionego radcy prawnego, a więc stosując zasadę in dubio pro reo. Nie sposób z całą stanowczością stwierdzić, że Obwiniona była w okresie […] r. – […] r. pełnomocnikiem spółki F. SA UG uprawnionym do jej reprezentacji w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla W., P., - P., L., KM […]. W konsekwencji, nie można jej zarzucić, że nie złożyła wniosku o umorzenie tego postępowania przeciwko Pokrzywdzonemu.
 
Zarówno skarga, jak i wniosek ukaranie wynikały w ocenie OSD m.in. z tego, że Obwiniona widniała w korespondencji komorniczej jako pełnomocnik F. SA UG. Ani Pokrzywdzony ani ZRD nie zweryfikowali jej statusu w tym postępowaniu w oparciu o kwerendę akt postępowania egzekucyjnego, co spowodowało wnioskowanie w oparciu o dokumenty otrzymywane przez Pokrzywdzonego od Komornika, w których Obwiniona była wskazywana jako pełnomocnik.
 
Dla oceny zachowania Obwinionej miało także znaczenie to, że to nie ona, a bezpośrednio klient cofnął pozew w sprawie przeciwko Pokrzywdzonemu. Ta okoliczność także nie była ustalona przed skierowaniem wniosku o ukaranie.
 
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych w zw. z § 1 ust. 1 Uchwały Nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 maca 2015 r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego.
 
Wobec powyższego, należało orzec jak w sentencji.
 
GF

---