18.04.2024

Orzeczenie z dnia 13 stycznia 2020 r. Sygn. akt: D 142/19

opublikowano: 2021-05-14 przez: Więckowska Milena

Orzeczenie z dnia 13 stycznia 2020 r. Sygn. akt: D 142/19
Orzeczenie jest prawomocne
 
PRZEWODNICZĄCY:     r. pr. Katarzyna Szwed - Kawka
CZŁONKOWIE:           r. pr. Bogdan Sanowski
r. pr. Agnieszka Świstak
PROTOKOLANT:         Karolina Szymala
           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu M. […] obwinionej o to, że:
  1. mimo zgłoszenia Okręgowej Izbie Radców Prawnych w W. niewykonywania zawodu radcy prawnego od dnia […] r. – do dnia […] r. – nadal wykonywała zawód radcy prawnego świadcząc pomoc prawną na rzecz P. S.A. z siedzibą w W., co przejawiało się w szczególności poprzez:
  • reprezentowanie w okresie od dnia […] r. do dnia […] r. oskarżyciela posiłkowego – P. S.A. w charakterze pełnomocnika w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w W. […] Wydziałem Karnym (sygn. akt […]),
  • opiniowanie i sporządzanie dokumentacji umów o wartości przekraczającej […] zł. w postaci umowy z dnia […] r. zawartej między P. S.A. a A. we W. oraz umowy dotyczącej sprzedaży akcji spółki C. S.A.,
  • sporządzenie opinii prawnych zwanych analizami prawnymi lub informacjami prawnymi: z dnia […] r. w przedmiocie odpowiedzi na pytanie czy wobec braku opinii rady nadzorczej do planu rzeczowo-Finansowego zarząd Spółki może dokonywać wydatków inwestycyjnych; z dnia […] r. w zakresie możliwych rozstrzygnięć sądu w sprawie z powództwa I. przeciwko P. S.A. wraz z rekomendacją postępowania; z dnia […] r. w zakresie obowiązku udzielenia przez P. S.A. informacji publicznych,
  • świadczenie pomocy prawnej na rzecz pracowników P. S.A. na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej,
  • wykonywanie zadań z zakresu koordynacji pomocy prawnej w P. S.A., w rozumieniu art. 9 ust. 2 ustawy o radcach prawnych,
    tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 4 i art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych oraz w związku z art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego
 
orzeka:
 
  1. Uniewinnia radcę prawnego M. […] od zarzutu wskazanego we wniosku o ukaranie,
  2. Na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych koszty postępowanie pokrywa Okręgowa Izba Radców w W..
 
Uzasadnienie
 
W dniu […]r. do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynęło pismo P. SA (zwanej dalej „P. SA”) stanowiące zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przewinienia dyscyplinarnego przez radcę prawną M. (nr wpisu […]) zwanej dalej również „Obwinioną”. W przedmiotowym piśmie wskazano m.in. że radca prawny M. nie zawiadomiła Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. o podjęciu wykonywania zawodu i formach jego wykonywania, pomimo zatrudnienia w spółce od dnia […]r. do dnia […]r. na stanowisku Kierownika Działu Prawnego oraz od dnia […]r. do dnia […]r. na stanowisku Głównego Specjalisty ds. Analiz Prawnych – koordynatora ds. obsługi prawnej. (vide pismo k […]-[…])
 
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, Rzecznik Dyscyplinarny M.(1), zwany dalej Rzecznikiem, skierował do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego wniosek o ukaranie radcy prawnego M. nr wpisu […], obwinionej o to, że:
- mimo zgłoszenia Okręgowej Izbie Radców Prawnych w W. niewykonywania zawodu radcy prawnego od dnia […]r. do dnia […]r. nadal wykonywała zawód radcy prawnego świadcząc pomoc prawną na rzecz P. SA z siedzibą w W., co przejawiało się w szczególności poprzez:
- reprezentowanie w okresie od dnia […]r. do dnia […]r. oskarżyciela posiłkowego – P. SA w charakterze pełnomocnika w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w W. […] Wydziałem Karnym (sygn. akt […]),
- opiniowanie i sporządzanie dokumentacji umów o wartościach przekraczających […] zł w postaci umowy z dnia […]r. zawartej między P. SA a A. we W. oraz umowy dotyczącej sprzedaży akcji spółki C. SA,
- sporządzanie opinii prawnych, zwanych dalej analizami prawnymi lub informacjami prawnymi: z dnia […]r. w przedmiocie odpowiedzi na pytanie czy wobec braku opinii rady nadzorczej do planu rzeczowo-finansowego zarząd Spółki może dokonywać wydatków inwestycyjnych; z dnia […]r. w zakresie możliwych rozstrzygnięć sądu w sprawie z powództwa I. przeciwko P. S.A. wraz z rekomendacją postępowania; z dnia […]r. w zakresie obowiązku udzielenia przez  P. SA informacji publicznych,
- świadczenie pomocy prawnej na rzecz pracowników P. SA na podstawie umowy cywilnoprawnej,
- wykonywanie zadań z zakresu koordynacji pomocy prawnej w P. SA w rozumieniu art. 9 ust. 2 ustawy o radcach prawnych;
tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych oraz w związku z art.4, 8 ust.1 oraz art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3 /2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. (vide: wniosek o ukaranie z dnia […]r.  wraz z uzasadnieniem k. […]-[…])
 
W odpowiedzi na wniosek o ukaranie, Obwiniona radca prawny M. podniosła bezzasadność wszystkich przedstawionych zarzutów a także zgłosiła szereg wniosków dowodowych, w tym - wniosków o dopuszczenie dowodu z dokumentów oraz z zeznań wskazanych w piśmie świadków na okoliczność, iż nigdy nie była zatrudniona w P. SA na stanowisku radcy prawnego a także na okoliczność zakresu wykonywanych przez Obwinioną zadań w ramach umowy o pracę, różnic pomiędzy obowiązkami obwinionej a obowiązkami radców prawnych, organizacji obsługi prawnej P. SA z zakresu świadczonych przez Obwinioną porad prawnych dla pracowników P. SA, zakresu czynności wykonywanych w ramach stanowiska Kierownika Działu Prawnego oraz głównego specjalisty ds. analiz prawnych – koordynatora ds. obsługi prawnej. (vide: odpowiedź wniosku o ukaranie k. […]-[…]).
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych rozpoznał sprawę na rozprawie w dniu […]r., na którą stawiła się Obwiniona M. Obwiniona złożyła obszerne wyjaśnienia, spójne z zebranymi w sprawie dowodami, w tym m.in.: Kartą obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności M. na stanowisku specjalisty ds. analiz prawnych – koordynatora ds. obsługi prawnej (k. […]-[…]), zarządzeniem nr […] Prezesa Zarządu P. SA z dnia […]r. w sprawie zasad tworzenia, rejestracji i udostępniania umów w P. SA (k. […]-[…]), umowy o zakazie konkurencji zawartej pomiędzy P. SA a M. z dnia […]r. (k. […]-[…]), arkuszy o przeprowadzaniu okresowych ocen pracowników (k. […]-[…]),  umową zlecenia z dnia […]r. zawartej pomiędzy B. SA a M. (k. […]-[…]) pismem M. z dnia […]r. do ówczesnego Prezesa Zarządu P. SA Z. o wyrażenie zgody na dodatkowe zatrudnienie w B. SA w formie umowy zlecenia w charakterze radcy prawnego (k. […]), pisma Przewodniczącego Rady Nadzorczej P. SA G. z dnia […]r. do S. Dyrektorki Departamentu N. (k. […]-[…]), umową zlecenia zawartej przez P. SA z M. w dniu […]r. na świadczenie pomocy prawnej dla pracowników P. SA  (k. […]-[…]) pismem Związku Zawodowego […] „S.” z dnia […]r. (k. […]), Kartą obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności  M. jako Kierownika Działu Prawnego, podpisaną w dniu […]r. (k. […]),  korespondencją mailową z dnia […]r. – o zaopiniowanie umowy z A. (k. […]-[…]) odpowiedzią na korespondencję M. (k. […]), kartą obiegową projektu umowy A. wraz z umową (k. […]-[…]), korespondencją mailową z dnia […]r. w sprawie parafowania umowy z A. W. (k. […]), korespondencją mailową w sprawie umowy „Procedura transakcji sprzedaży akcji spółki C. SA” k. […]-[…]), korespondencją mailową w sprawie umowy  (k. […]-[…]), analizą prawną z dnia […]r. w sprawie z powództwa I. sporządzonej przez  M. (k. […]-[…]), informacją prawną w zakresie wydatków inwestycyjnych (k. […]-[…]), korespondencją k. […], analizą prawną z dnia […]r. w sprawie obowiązku udzielenia przez P. SA informacji publicznych sporządzonej przez M. (k. […]-[…]), oświadczeniem M. o zachowaniu poufności stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa z dnia […]r., Kartą obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności M. na stanowisku Koordynatora Zespołu Prawnego  z lutego […]r. (k. […]), Kartą obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności M. na stanowisku głównego specjalisty ds. nadzoru właścicielskiego z dnia […]r. (k. […]-[…])oraz z dnia […]r. (k. […]-[…]) i z dnia […]r. (k. […]-[…]), Kartą obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności M. na stanowisku specjalisty ds. organizacyjno-prawnych z dnia […]r. (k. […]-[…]), dokumentami z akt pracowniczych (k. […]-[…]), pismem Oskarżyciela Posiłkowego z dnia […]r., […]r i […]r. w sprawie o sygn. akt […] podpisanej przez M. (k. […]-[…])
 
Sąd dopuścił na rozprawie dowód z zeznań świadka B. (k. […]-[…]), która w zasadzie potwierdziła w całości wyjaśnienia Obwinionej. Istotne były zeznania świadka w tej części w której wskazała, że od […]r. wszystkim zatrudnionym w firmie radcom prawnym zmieniono umowę o pracę na stanowiska głównych specjalistów ds. prawnych.
 
Jednocześnie, na podstawie art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. zart. 74 (1) pkt 1 ustawy o radcach prawnych - Sąd oddalił pozostałe wnioski dowodowe uznając że okoliczności na jakie mają być przeprowadzone dowody nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.
 
Na podstawie zgromadzonych w sprawie dowodów Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
 
Obwiniona M. była zatrudniona w P. SA na podstawie umowy o pracę od dnia […]r. do dnia […]r. początkowo na stanowisku specjalisty do spraw organizacyjno-prawnych, od […]r. na stanowisku kierownika działu prawnego a od […]r. – głównego specjalisty ds. analiz prawnych – koordynatora ds. obsługi prawnej.
 
Do zakresu obowiązków Obwinionej należała pomoc prawna na rzecz Spółki w tym m.in. sporządzanie projektów umów, które następnie opiniowane były przez radców prawnych, sporządzanie projektów pism handlowych, wystąpień do urzędów, udziału w negocjacjach handlowych wraz z radcą prawnym oraz udział w czynnościach związanych z nadzorem właścicielskim nad spółkami z Grupy Kapitałowej P. SA to jest: sporządzanie projektów aktów notarialnych Walnych Zgromadzeń i Rad Nadzorczych spółek zależnych a także projektów aktów związanych z transakcjami kapitałowymi. Obwiniona opiniowała jedynie umowy o wartości […] zł tj. umowy o zachowaniu poufności oraz drobne umowy zlecenia i o dzieło.
 
Obwiniona wykonywała zadania, które w firmie mógł wykonywać każdy prawnik, niezastrzeżone dla radców prawnych.
 
Przez […] lat Obwiniona wykonywała czynności jako prawnik bez aplikacji. W trakcie zatrudnienia Obwiniona ukończyła aplikację radcowską i w dniu […]r. została wpisana na listę radców prawnych. Po uzyskaniu uprawnień Obwiniona wykonywała te same obowiązki.  Obwiniona nie zmieniła stanowiska na stanowisko radcy prawnego i wykonywała czynności – w zakresie obsługi prawnej Spółki – głównie z w zakresie nadzoru właścicielskiego – nie zastrzeżone dla radców prawnych.
 
Od początku zatrudnienia Obwinionej w spółce Skarżącego obowiązywało wyraźne rozgraniczenie w zakresie uprawnień pomiędzy osobami zatrudnionymi na stanowisku radcy prawnego oraz osobami świadczącymi pomoc prawną na rzecz Spółki bez uprawnień zawodowych. Od […]r. w P. SA obowiązywało Zarządzenie Nr […] Prezesa Zarządu P. SA z dnia […]r. w sprawie wprowadzenia zasad tworzenia i udostępniania umów w P. SA. W § 17 ust. 6 wskazano iż: „W zakresie umów o wartości do […] zł PLN brutto wszystkie czynności wskazane w § 17 przewidziane dla radcy prawnego mogą być również wykonywane przez pracowników P. SA posiadających wyższe wykształcenie prawnicze zatrudnionych na stanowiskach związanych z obsługą prawną danego pionu/biura, którym w tym zakresie przysługuje prawo akceptacji Projektu Umowy z wyłączeniem czynności zastrzeżonych w przepisach prawa dla radcy prawnego.”
 
W P. SA w […]r. wszyscy radcowie prawni zatrudnieni w spółce przestali być radcami prawnymi i powierzono im stanowiska głównych specjalistów ds. prawnych. Wcześniej radcowie prawni byli zatrudnieni w poszczególnych działach. Po zmianie, powstał wydział prawny a radcom prawnym wyrobiono pieczątki „główny specjalista-mecenas”. Po tej zmianie Obwiniona została koordynatorem działu, rozdzielała sprawy pomiędzy radców prawnych (specjalistów). W karcie obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności na stanowisku głównego specjalisty ds. analiz prawnych – koordynatora ds. obsługi prawnej wpisano: „świadczenie pomocy prawnej na rzecz P. SA w zakresie nie wymagającym uprawnień zawodowych radcy prawnego”.
 
Obwiniona pełniła w spółce również funkcję członka rady nadzorczej, której to funkcji nie mogłaby wykonywać gdyby wykonywała zawód radcy prawnego.
 
Jako pracownik nie będący w spółce radcą prawnym Obwiniona podlegała corocznej ocenie pracowniczej w oparciu o Procedurę przeprowadzania okresowych ocen pracowników P. SA z dnia […]r. Zgodnie z pkt 2.0 tej procedury – ocenie pracowniczej podlegali pracownicy zatrudnieni w P. SA na podstawie każdego rodzaju umowy o pracę z wyłączeniem m.in. radców prawnych.
 
Z Obwinioną zawierano również umowę o zakazie konkurencji (vide: umowa z dnia […]r. k. […]-[…], z dnia […]r.)
 
Od […]r. M. w ramach umowy zlecenia zawartej ze Skarżącym świadczyła pomoc prawną pracownikom spółki z zastrzeżeniem, że wyłączono z niej świadczenie pomocy prawnej w zakresie stosunku pracy łączącego pracowników z P. SA.
 
Obwiniona nie prowadziła postępowań sądowych, nie występowała też w postępowaniach w charakterze pełnomocnika spółki. Jedynym postępowaniem w którym brała udział jako pełnomocnik było postępowanie karne zawisłe przed Sądem Okręgowym w W.  sygn. akt […]. Treść pełnomocnictwa wskazuje, iż zostało ono udzielone Obwinionej jako „głównemu specjaliście” a nie – jako radcy prawnemu. W toku postępowania Obwiniona stawała przed sądem bez togi, jako pracownik Spółki. Sąd nie zakwestionował udzielonego umocowania.
 
E-mailem z dnia […]r. pracownik R. zwrócił się do M. z prośbą o parafowanie umowy z A. W., wskazując w nim, że umowa została zaopiniowana przez radcę prawnego D. której nie ma w pracy a potrzebuje parafki radcy prawnego. M. w karcie obiegowej opiniowanej umowy (k.[…] i n. ) wpisała, że umowa została zaopiniowana przez r. pr. D. parafowała tę adnotację w dniu […]r. jako:  „Główny specjalista ds. prawnych- koordynator obsługi prawnej”.
 
Obwiniona koordynowała i współtworzyła dokumentację dotyczącą sprzedaży akcji spółki C. SA które to czynności związane były z nadzorem właścicielskim spółki (vide: wyjaśnienia Obwinionej, e-mail z dnia […]r. M. w którym przesłała umowę „Procedurę transakcji  sprzedaży akcji spółki C. SA wskazując że umowa zawiera jej zmiany i zmiany p. Z.  k. […]-[…]).
 
W dniu […]r. Obwiniona sporządziła „informację prawną” – „Czy wobec braku opinii rady nadzorczej do planu rzeczowo-finansowego Zarząd Spółki może dokonywać wydatków inwestycyjnych”, w dniu […]r. analizę prawną w zakresie możliwych rozstrzygnięć sądu w sprawie z powództwa I. przeciwko P. SA wraz z rekomendacją postępowania a w dniu […]r. analizę prawną w sprawie „Obowiązków udzielania przez P. SA informacji publicznych (k. […], k. […]-[…], […]-[…]).
 
Obwiniona została zwolniona z pracy w trybie art. […] kp w dniu […]r.
 
Obwiniona złożyła w OIRP oświadczenie o niewykonywaniu zawodu radcy prawnego w okresach od […]r. do […]r. i od […]r. W okresie od […]r. a […]r. M., za zgodą swego pracodawcy wykonywała zawód radcy prawnego na rzecz innego podmiotu – B. SA  podstawie umowy cywilno-prawnej.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w W. zważył co następuje:
 
Ustalenia faktyczne poczynione przez Rzecznika pokrywają się w większości z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, z tym że w opinii Sądu, objęte wnioskiem o ukaranie czyny Obwinionej nie były czynami podejmowanym w ramach wykonywania zawodu radcy prawnego. Sąd nie podziela poglądu wyrażonego przez Rzecznika, iż Obwiniona, pomimo zgłoszenia w OIRP faktu niewykonywania zawodu radcy prawnego - wykonywała ten zawód w P. SA z siedzibą w W.
tj. że popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych oraz w związku z art.4, 8 ust.1 oraz art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3 /2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Odnosząc się po kolei do czynów objętych wnioskiem o ukaranie Sąd wskazuje, że Obwiniona nie prowadziła postępowań sądowych, nie występowała też w takich postępowaniach w charakterze profesjonalnego pełnomocnika spółki. Jedynym postępowaniem w którym brała udział było postępowanie karne zawisłe przed Sądem Okręgowym w W. sygn. akt […]. Treść pełnomocnictwa wskazuje, iż zostało ono udzielone Obwinionej jako „głównemu specjaliście” a nie – jako radcy prawnemu. W toku postępowania Obwiniona stawała przed sądem bez togi, jako pracownik Spółki i Sąd nie zakwestionował udzielonego umocowania.
 
Faktem jest, że pełnomocnikiem w postępowaniu karnym może być tylko radca prawny lub adwokat, o czym stanowi przepis art. 88 § 1 (zdanie pierwsze) k.p.k. Skoro Sąd jednak dopuścił formalnie Obwinioną do udziału w sprawie to brała ona w nim udział – nie jako radca prawny – ale pełnomocnik Spółki w zakresie i charakterze udzielonego jej pełnomocnictwa. Brak jest podstaw do przypisywania z tego tytułu odpowiedzialności dyscyplinarnej Obwinionej, było to bowiem uchybienie proceduralne, za które to uchybienie odpowiada w tym przypadku Sąd rozpoznający sprawę – a nie Obwiniona. Z materiału dowodowego nie wynika aby Obwiniona, miała zamiar wykorzystywać fakt, że jest uprawniona do posługiwania się tytułem radcy prawnego - wręcz przeciwnie – występowała tylko jako pracownik Spółki, tak jak wskazuje na to pełnomocnictwo.
 
W opinii Sądu, dokonane przez Rzecznika ustalenia jakoby Obwiniona parafowała umowę zawartą pomiędzy P. SA a A. we W. nie są prawidłowe.
 
Z wyjaśnień Obwinionej (k. […]-[…]), potwierdzonych w całości pozostałymi dowodami w tym z korespondenci mailowej a także karty obiegowej projektu umowy (k. […]-[…]) wynika, że Obwiniona jedynie potwierdziła formalnie zaopiniowanie umowy przez radcę prawnego - jako koordynator d.s obsługi prawnej. Na karcie […] – karcie obiegowej projektu umowy wskazano wyraźnie, że opinię w przedmiocie umowy sporządziła mec. D.
 
Podobnie wyglądała sprawa przy „sporządzaniu i opiniowaniu” dokumentacji umowy dotyczącej sprzedaży akcji spółki C. SA. Z zeznań Obwinionej wynika, że projekt dokumentacji dot. w/w sprawy przygotowywała jako osoba odpowiedzialna za nadzór właścicielski. Projekt dokumentacji, po zebraniu uwag wszystkich komórek merytorycznych miał zostać przekazany radcom prawnym uczestniczącym w projekcie. Ostatecznie, wobec zwolnienia radców prawnych ze spółki, projekt został w całości przekazany Kancelarii mec. Z. który parafował ostateczny tekst umowy. Powyższe wyjaśnienia potwierdza korespondencja w aktach sprawy w tym m.in. e-mail z dnia […]r. w którym Obwiniona przesyła procedurę transakcji wskazując, iż zawiera ona uwagi jej oraz p. Z. oraz dalsza korespondencja w sprawie znajdująca się na k. […]-[…]. Z treści załączonej korespondencji wynika, iż Obwiniona była osobą koordynującą projekt, co pokrywało się z zakresem przypisanych jej obowiązków.
 
W opinii Sądu czynności polegające na sporządzeniu przez Obwinioną analiz i informacji prawnych nie są czynnościami zastrzeżonymi stricte dla radców prawnych, co wynika z treści orzeczenia Trybunału z dnia […]r. […], na które to orzeczenie powołuje się również Rzecznik we wniosku o ukaranie.
 
Niewątpliwie Obwiniona sporządziła „informację prawną” – „Czy wobec braku opinii rady nadzorczej do planu rzeczowo-finansowego Zarząd Spółki może dokonywać wydatków inwestycyjnych”, w dniu […]r. analizę prawną w zakresie możliwych rozstrzygnięć sądu w sprawie z powództwa I. przeciwko P. SA wraz z rekomendacją postępowania a w dniu […]r. analizę prawną w sprawie „Obowiązków udzielania przez P. SA informacji publicznych(k. […], k. […]-[…], […]-[…]). Obwiniona dokonała tych czynności w ramach obowiązków wynikających z umowy o pracę. Czynności te nie były zastrzeżone w Spółce P. SA wyłącznie dla radców prawnych Obowiązujący w tym zakresie regulamin (Zasady tworzenia, rejestracji i udostępniania umów w P. SA) przewidywał ograniczenia w zakresie sporządzania umów o wartości […] zł.
 
Brak jest również podstaw do przypisania Obwinionej odpowiedzialności dyscyplinarnej również z tego tytułu, że świadczyła ona pomoc prawną dla pracowników spółki, tym bardziej, że wykonywała te czynności niezmiennie od czasu gdy nie miała „uprawnień” radcowskich. Ogólnikowe stwierdzenie, że dokonywane przez nią czynności były czynnościami zastrzeżonymi dla radców prawnych jest zbyt daleko idące. Wniosek o ukaranie i poparte nim dowody nie wskazują jakoby takie czynności (tj. zastrzeżone wyłącznie dla radców prawnych) były przez Obwinioną wykonywane. Samo udzielanie porad prawnych nie jest zastrzeżone wyłącznie dla radców prawnych.
 
W opinii Sądu nie można również karać dyscyplinarnie Obwinionej za to, że Pracodawca wyznaczył ją koordynatorem ds. obsługi prawnej. Koordynatorem pracy radców prawnych powinien być radca prawny jednakże dochodzi w praktyce do sytuacji gdy stanowisko to jest powierzona osobom nie wykonującym zawodu radcy prawnego. Nie może również ujść uwadze, że ten sam Pracodawca w […]r. doprowadził do zmiany stanowisk wszystkim radcom prawnym zatrudnionym w spółce na stanowiska – specjalistów co wiązało się z tym, że de facto nikt z radców prawnych nie mógł zostać koordynatorem a ponadto, potrzeba funkcjonowania „koordynatora radców prawnych” wyekspirowała skoro obsługa prawna spółki miała opierać się na obsłudze prawnej zewnętrznych kancelarii. (vide: wyjaśnienia Obwinionej złożone na rozprawie k. […]-[…])
 
Zawód radcy prawnego to zawód samodzielny i niezależny który podlega ochronie Konstytucji RP i stanowi jedną z gwarancji poszanowania prawa. Jest to zawód zaufania publicznego, respektujący ideały i obowiązki etyczne ukształtowane w toku jego wykonywania.
 
Wykonywanie zawodu radcy prawnego zgodnie z ustawą o radcach prawnych (art. 8 ust.1) odbywa się w ramach stosunku pracy, umowy cywilnoprawnej w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce na zasadach wskazanych w art. 8 ust.1 pkt 1)-3). Wykonywanie zawodu w ramach stosunku pracy ma miejsce wyłącznie wtedy, gdy wynika to z treści zawartej z osobą posiadającą prawo wykonywania zawodu radcy prawnego umowy o pracę. Radca prawny może podejmować zatrudnienie na innych stanowiskach – również na stanowiskach które nie wymagają posiadania uprawnień radcy prawnego ze wszystkimi konsekwencjami, przejawiającymi się m.in. utratą przywilejów i gwarancji ustawowych. Wykonywanie zawodu radcy prawnego nie jest obowiązkiem ustawowym. Sąd podziela pogląd Obwinionej, iż nie ma prawa nakazującego osobie posiadającej tytuł radcy prawnego świadczenie pomocy prawnej wyłącznie w ramach wykonywania zawodu radcy prawnego. Ustawa o radcach prawnych nie nakłada na osoby uzyskujące wpis na listę radców prawnych obowiązku wykorzystywania uprawnień zawodowych i wykonywania zawodu. Artykuł 3 ust. 1 ustawy o radcach prawnych stanowi, że zawód radcy prawnego może wykonywać (nie - „wykonuje”) osoba, która spełnia wymagania określone niniejszą ustawą.
 
Zarówno Pracodawca Obwinionej jak i Obwiniona świadomie kształtowali umowę o pracę Obwinionej tak aby wykonywała ona czynności nie objęte zakresem czynności zastrzeżonych dla radców prawnych. Powyższe wiązało się z możliwością kontynowania mandatu członka Rady Nadzorczej przez Obwinioną. Konsekwencją powyższego był brak przywilejów, przysługujących radcom prawnym i ograniczenia związane z brakiem wolności wykonywania zawodu. Obwiniona podlegała ocenom pracowniczym, miała inny wymiar czasu pracy, zobowiązana była do podpisywania umów o zakazie konkurencji.
 
Nie można pominąć jeszcze jednej istotnej okoliczności w sprawie, polegającej na tym, że postępowanie dyscyplinarne wobec M. zostało zainicjowane przez byłego Pracodawcę Obwinionej, który to Pracodawca przez szereg lat akceptował te zasady i niejako korzystał z tego, że Obwiniona była zatrudniona w charakterze prawnika – nie wykonującego zawodu radcy prawnego. Przy czym Pracodawca wiedział, że Obwiniona posiada uprawnienia do wykonywania zawodu radcy prawnego, o czym świadczy m.in. notatka z dnia […]r. sporządzona przez Dyrektora Biura O. K. w sprawie wyboru przedstawiciela załogi P. SA do Rady Nadzorczej Spółki (k. […]-[…]) w którym wyraźnie wskazano, że (…)„Pani M. posiada tytuł zawodowy radcy prawnego, niemniej jednak nigdy nie była zatrudniona w P. SA na stanowisku radcy prawnego, jak też nigdy nie wykonywała w spółce zawodu radcy(…)”. Podobne sformułowania pojawiły się również w piśmie Przewodniczącego Rady Nadzorczej Spółki z dnia […] r. (k. […]-[…]).
 
Ten sam Pracodawca wysyłał również przez szereg lat do Obwinionej listy gratulacyjne (vide: list gratulacyjny z  […], […], […], […], […]r. k. […], […], […], […], […]-[…])
 
Reasumując, wniosek o ukaranie obejmuje okres od dnia […]r. do dnia […]r. i dotyczy naruszenia przepisów art. 4, 8 ust. 1 oraz 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Artykuł 4 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego nakłada na każdego radcę prawnego obowiązek używania tytułu zawodowego przy wykonywaniu czynności zawodowych. Podkreślić przy tym należy, że za osoby uprawnione do wykonywania czynności zawodowych radców prawnych uznaje się jedynie te, które wykonują zawód radcy prawnego. „Nie zaliczają się do tej grupy radcowie prawni którzy zgłosili we właściwej OIRP niewykonywanie zawodu…” (vide: Komentarz do Kodeksu Etyki Radcy Prawnego J., S. i in. Wydawnictwo Praktyka Prawnicza W. […]r.)
 
Z tych samych względów pozostałe powołane przepisy Kodeksu Etyki Radcy Prawnego art. 8 stanowiący o lojalności wobec Klienta oraz art. 6 KERP odwołujący się do wykonywania czynności zawodowych nie mają w sprawie zastosowania, choć okoliczności sprawy nie wskazują aby Obwiniona zachowywała się w stosunku do swojego Pracodawcy nielojalnie a także by w jakiejkolwiek sferze można by było zarzucić Obwinionej, iż swe obowiązki w spółce wykonywała niesumiennie czy nierzetelnie. Wszystkie zgromadzone w sprawie dowody temu przeczą. Przeczą temu również wyrazy uznania składane jej przez byłych przełożonych w czasie zatrudnienia.
 
Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd uniewinnił Obwinioną w całości od zarzucanych jej czynów i na podstawie art. 70 (6) ust. 2 ustawy o radcach prawnych ustalił, że koszty postępowania w całości pokrywa Okręgowa Izba Radców Prawnych.
 
(WK)

Prawo i praktyka

Przygody Radcy Antoniego

Odwiedź także

Nasze inicjatywy