Orzeczenie z dnia 11 marca 2020 r. Sygn. akt: D 206/19
Orzeczenie nie jest prawomocne.
 

PRZEWODNICZĄCY:  r. pr. Andrzej Szmigiel
CZŁONKOWIE:            r. pr. Gerard Madejski
     r. pr. Gerard Dźwigała
PROTOKOLANT:             Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu K. ([…]) obwinionej o to, że:  w dniu […] r. w W. w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na odrzucenie przez komisję konkursową jej kandydatury na członka pozaetatowego Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. m.in. z uwagi na brak złożenia odpisu dyplomu w oryginale – zarzuciła wyżej wymienionej czynności m.in. obrazę przepisów postępowania tj. art. 76a § 2 k.p.a. argumentując, że złożyła odpis dokumentu w postaci kserokopii dyplomu poświadczonego przez nią, jako radcę prawnego, za zgodność z oryginałem – w sytuacji gdy w rzeczywistości przedmiotowy dokument poświadczyła „za zgodność z oryginałem” przed uzyskaniem wpisu na listę radców prawnych, czyli w okresie kiedy nie posiadała statusu radcy prawnego, czym – poprzez oparcie jednego z zarzutów ww. skargi o okoliczności nieprawdziwe i następnie popieranie tego stanowiska w postępowaniu przed WSA, zakończonym wydaniem wyroku w dniu […] r. – naruszyła godność zawodu w życiu prywatnym,
tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 11 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 

 
Uznaje radcę prawnego K. ([…]) winną zarzucanego we wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 11 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych wymierza karę pieniężną w wysokości […] ([…]) złotych;
 
Na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionej radcy prawnego K. ([…]) na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę […] ([…]) złotych.
 

Uzasadnienie
 

Pismem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. M. złożył do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wniosek o ukaranie radcy prawnego K. ([…]) obwinionej o to, że:

 
Zarządzeniem z dnia […] r. Przewodniczący Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W., zarządził zwrot Rzecznikowi Dyscyplinarnemu wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego w celu usunięcia braków.
 
Wobec powyższego, pismem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. M. złożył do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wniosek o ukaranie radcy prawnego  K. ([…]) obwinionej o to, że:

 
We wniosku o ukaranie Rzecznik Dyscyplinarny wskazał, że pod sygnaturą […] prowadził dochodzenie przeciwko radcy prawnemu K. (nr wpisu […]), której zarzucono, że posiadając status radcy prawnego niewykonującego zawodu, w skardze z dnia […] r., kierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., na odrzucenie przez komisję konkursową, powołaną w związku z konkursem na członków pozaetatowych Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. jej kandydatury jako niespełniającej wymogów formalnych – zaskarżyła wyżej wymienionej czynności m.in. obrazę przepisów postępowania tj. art. 76a § 2 kodeksu postępowania administracyjnego poprzez jego niezastosowanie wobec złożenia przez nią odpisu dokumentu w postaci dyplomu poświadczonej za zgodność z oryginałem na powyższej podstawie jako radca prawny – w sytuacji gdy poświadczenie kopii dyplomu polegało na opatrzeniu go sformułowaniem „za zgodność z oryginałem” i nieczytelnym podpisem, bez wskazania, że poświadczenia dokonał radca prawny oraz bez wskazania daty i miejscowości potwierdzenia.
 
Orzeczeniem z dnia […] r. (sygn. akt […]) Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w W. uniewinnił radcę prawnego K. od zarzucanego jej przewinienia dyscyplinarnego. W toku ww. postępowania radca prawny K. wskazała bowiem, że dokument w postaci odpisu dyplomu został przez nią poświadczony za zgodność z oryginałem przed wpisaniem na listę radców prawnych – bodajże w roku […] a posłużyła się nim dopiero w roku […]. Powyższa okoliczność została uwzględniona przez OSD przy wyrokowaniu. Tymczasem w skardze z dnia […] r., kierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., na odrzucenie przez komisję konkursową, powołaną w związku z konkursem na członków pozaetatowych Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. jej kandydatury jako niespełniającej wymogów formalnych – radca prawny K. zarzuciła wyżej wymienionej czynności m.in. obrazę przepisów postępowania tj. art. 76a § 2 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie, wobec złożenia przez nią odpisu dokumentu w postaci dyplomu poświadczonego za zgodność z oryginałem, jako radca prawny. Jednocześnie we wniosku o ukaranie Rzecznik wskazał, że K. została wpisana na listę radców prawnych uchwałą Rady Okręgowej Izby radców Prawnych w W. z dnia […] r.
 
Rzecznik Dyscyplinarny wskazał, że z powyższego jednoznacznie wynika, że w skardze do WSA radca prawny K., część swojej argumentacji, mającej uzasadniać zasadność skargi, oparła na stanowisku, że odpis dyplomu został przez nią poświadczony jako radcę prawnego, w związku z czym takie poświadczenie powinno korzystać z dobrodziejstw jakie statuuje art. 76a § 2 k.p.a. Tymczasem składając wyjaśnienia przed OSD stwierdziła, że poświadczenia dokonała przed wpisem na listę radców prawnych, czyli jako osoba fizyczna nie posiadająca statusu radcy prawnego.
 
Wobec powyższego, Rzecznik wyjaśnił, iż przyjmując, że wyjaśnienia złożone przed OSD odzwierciedlają zaistniały stan faktyczny – jednocześnie należy uznać, że radca prawny K. w sposób świadomy oparła zarzut naruszenia art. 76a § 2 k.p.a. o nieprawdziwe okoliczności, co wskazuje na to, że radca prawny K. w dniu […] r. w W. w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na odrzucenie przez komisję konkursową, powołaną w związku z konkursem na członków pozaetatowych Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W., jej kandydatury jako niespełniającej wymogów formalnych – zarzucając wyżej wymienionej czynności m.in. obrazę przepisów postępowania tj. art. 76a § 2 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie, wobec złożenia przez nią odpisu dokumentu w postaci dyplomu poświadczonego za zgodność z oryginałem, jako radca prawny - w sytuacji gdy w rzeczywistości przedmiotowy dokument poświadczyła „za zgodność z oryginałem” przed uzyskaniem wpisu na listę radców prawnych, czyli w okresie kiedy nie posiadała statusu radcy prawnego, czym - poprzez oparcie zarzutu, kierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., skargi w swojej prywatnej sprawie o okoliczności nieprawdziwe – naruszyła godność zawodu w życiu prywatnym, tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 11 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Na rozprawie w dniu […] r. przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym Okręgowej Izby Radców Prawnych w W., Obwiniona wyraziła zgodę na doręczenie pism za pośrednictwem poczty elektronicznej i wskazała właściwy adres email. Przewodniczący stwierdził, że nie ma przeszkód do rozpoznania sprawy. Strony nie zgłosiły wniosków formalnych. Przewodniczący zapytał Obwinioną czy zrozumiała treść zarzutów i pouczył ją o prawie składania wyjaśnień, odmowy wyjaśnień lub odpowiedzi na pytania, pouczył także o prawie składania wniosków dowodowych oraz o treści przepisu art. 419 § 1 k.p.k., po czym zapytał Obwinioną, czy przyznaje się do zarzucanego jej czynu oraz czy chce złożyć wyjaśnienia i jakie. Obwiniona oświadczyła, że zrozumiała treść zarzutów. Wskazała, że nie przyznaje się do zarzucanego jej czynu. Następnie wyjaśniła, że podpis na kopii dyplomu rzeczywiście złożyła wcześniej, tj. w […] r. tak jak zeznała w poprzednim postepowaniu, opatrując go klauzulą „za zgodność z oryginałem” i swoim podpisem. Złożyła go natomiast w […] r. wraz ze swoim podpisem w czasie postępowania konkursowego na pozaetatowego Członka […]. Obwiniona wskazała, że był to jeden z kliku dokumentów, a wszystkie jakie złożyła były opatrzone taką samą klauzulą i takim samym podpisem oraz że zostały poświadczone w dniu, w którym miały zostać złożone. Wyjątkiem był dokument potwierdzający wykształcenie prawnicze Obwinionej, który został „nieładnie” skserowany dlatego też Obwiniona wymieniła go na dokonany przez nią w […] r. odpis, który znajdował się w segregatorze. Obwiniona podkreśliła, że wie kiedy dokonała poświadczenia gdyż w segregatorze ma porządek, a dokumenty znajdujące się w koszulce dotyczyły postępowania z […] r. Jednym ze złożonych dokumentów na potrzeby postępowania w […] r. był wpis na listę radców prawnych. Po odrzuceniu przez […] kandydatury Obwinionej z przyczyn formalnych, zawarła ona w skardze do WSA, że było to poświadczenie radcy prawnego za zgodność z oryginałem. Obwiniona następnie wskazała, że WSA orzekł w wydanym wyroku, że Obwiniona mogła to zrobić jako strona, niezależnie od tego czy wykonywała zawód radcy prawnego czy nie, dlatego też klauzula nie musiała być pełna. Obwiniona wskazała, że dla niej ważny jest moment wprowadzenia dokumentu do obrotu, a nie moment poświadczenia dokumentu. Następnie wskazała, że wpis na listę radców prawnych uzyskała w […] r. Rzecznik Dyscyplinarny zwrócił się do Sądu, aby okazał Obwinionej uzasadnienie orzeczenia WSA z […] r. oraz aby wskazała ona fragment tego uzasadnienia, w którym to Sąd rzekomo wskazał w uzasadnieniu, że mogła dokonać tego poświadczenia jako strona. Wobec powyższego Obwiniona wyjaśniła, że ciężko jest się jej na gorąco odnieść fragment uzasadnienia ww. wyroku gdyż nie jest do tego przygotowana. Oświadczyła, że wyjaśniła tak jak zapamiętała treść przedmiotowego uzasadnienia. Sąd odczytał wyjaśnienia Obwinionej z k. […]. Obwiniona podtrzymała wyjaśnienia z k. […]. Strony nie wnosiły o uzupełnienie postępowania dowodowego. Sąd postanowił dopuścić dowód z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy na kartach […] verte, […] verte, […]. Sąd postanowił uznać za ujawnione bez odczytania w trybie art. 394 § 2 k.p.k. dowody dopuszczone w poprzednim zdaniu. Strony nie wnosiły o ich odczytanie. Rzecznik Dyscyplinarny wniósł jak we wniosku o ukaranie, wnosząc o wymierzenie kary pieniężnej w związku z wysoką szkodliwością czynu. Pełnomocnik pokrzywdzonego przyłączył się do stanowiska Rzecznika Dyscyplinarnego. Obwiniona wniosła o uniewinnienie, zgodnie z jej wyjaśnieniami. Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. sprawy przeciwko radcy prawnemu  K. ([…]) obwinionej o to, że:

Okręgowy Sądy Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.:

 
Sąd ustalił i zważył, co następuje.
 
Obwiniona w dniu […] r. w W. w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na odrzucenie przez komisję konkursową jej kandydatury na członka pozaetatowego Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. m.in. z uwagi na brak złożenia odpisu dyplomu w oryginale – zarzuciła wyżej wymienionej czynności m.in. obrazę przepisów postępowania tj. art. 76a § 2 k.p.a. argumentując, że złożyła odpis dokumentu w postaci kserokopii dyplomu poświadczonego przez nią, jako radcę prawnego, za zgodność z oryginałem. W rzeczywistości przedmiotowy dokument Obwiniona poświadczyła „za zgodność z oryginałem” w roku […] przed uzyskaniem wpisu na listę radców prawnych, czyli w okresie kiedy nie posiadała statusu radcy prawnego. Swoje stanowisko Obwiniona popierała w postępowaniu przed WSA, które zakończyło się wydaniem wyroku w dniu […] r. Obwiniona działała z pełną świadomością, że składa dokument, który został poświadczony w dacie, w której nie była radcą prawnym i twierdziła, że jest to równoważne poświadczenie przez radcą prawnego albowiem liczy się moment wprowadzenia dokumentu do obrotu a nie moment jego poświadczenia.
Dowód: dokumenty zaliczone w poczet materiału dowodowego wyjaśnienia Obwinionej
 
Stan faktyczny w niniejszej sprawie jest bezsporny, a jedynie jego ocena stanowiła przedmiot sporu. W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego wyjaśnienia Obwinionej i przyjęta przez nią linia obrony nie tylko nie zasługiwała na uwzględnienie, ale w istocie rzeczy obciążała Obwinioną. Jej tłumaczenie bowiem pokazuje, iż nie pojmuje ona należycie wagi aktu poświadczenia dokumentu przez radcę prawnego ani zasad jego dokonywania oraz celów. W tym zakresie zacząć należy od tego, że czynność poświadczenia za zgodność z oryginałem określonego dokumentu jest czynnością wysoce sformalizowaną i rygorystyczną. Dokument poświadczany za zgodność z oryginałem powinien być w dacie jego poświadczania fizycznie w posiadaniu radcy prawnego, a sama klauzula poświadczeniowa winna wskazywać datę sporządzenia odpisu oraz miejsce i podpis, jak również wskazywać na wszelkie adnotacje i informacje np. o zniszczeniach poświadczanego dokumentu. Tymczasem dokument składany przez Obwinioną poświadczony był w dacie, w której Obwiniona nie była radcą prawnym lecz pochodził sprzed […] lat, a także nie zawierał wymogów formalnych dla takiego poświadczenia, o których mowa powyżej. W żadnym razie nie mógł być zatem uznany za dokument pochodzący od radcy prawnego ani za poświadczony przez radcę prawnego w trybie prawem przepisanym. Wbrew temu co wyjaśnia Obwiniona, poświadczenie dokonywane jest w dacie składania podpisu na dokumencie – i dlatego datę tę trzeba umieszczać na dokumencie – a nie w dacie wprowadzania dokumentu do obrotu. Data posłużenia się dokumentem nie ma tutaj absolutnie żadnego znaczenia, a takie pojmowanie czynności poświadczenia dokumentu jak prezentowane przez Obwinioną wskazuje na całkowite niezrozumienie tej instytucji, jak również jest po prostu niebezpieczne dla obrotu. Zarazem wiarygodność dokumentów i bezpieczeństwo obrotu nimi jest jednym z fundamentów porządku prawnego i zaufania do radców prawnych w społeczeństwie. Równie dobrze Obwiniona może za kilka lat wpisać się na listę notariuszy i twierdzić, że dokument sporządzony w […] roku poświadczyła jako notariusz. Mając zatem na względzie wagę czynu jakiego dopuściła się Obwiniona i absolutnie obciążające ją wyjaśnienia, oceniono, iż zarzucanego jej czynu Obwiniona dopuściła się w warunkach wysokiego zawinienia, naruszenia oraz niezrozumienia podstawowych obowiązków radcy prawnego jako elementu szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości, czego wyrazem stała się wymierzona Obwinionej trzecia co do rangi surowości kara pieniężna w wymiarze […] złotych. W ocenie Sądu kara taka jest nie tylko adekwatna do charakteru czynu i zawinienia po stronie Obwinionej, ale nadto powinna należycie spełnić funkcje represyjne, prewencyjne oraz wychowawcze. O kosztach orzeczono zgodnie z obowiązującymi przepisami. Mając na względzie powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji.
 
E.R.