Ułatwienie egzekwowania orzeczeń sądów krajów unijnych w Polsce i polskich sądów w Unii Europejskiej jest celem obszernej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, która w sobotę weszła w życie. Chodzi o orzeczenia w sprawach cywilnych i handlowych.

Nowe rozwiązania obowiązują od soboty, gdyż tego dnia także wchodzą w życie unijne dyrektywy i rozporządzenia, do których nowelizacja dostosowuje polskie prawo. "My i tak jesteśmy tymi rozporządzeniami związani, a nowe przepisy K.p.c. mają jedynie uzupełnić te regulacje, tak, by można je było bezpiecznie i w sposób dogodny dla obywateli stosować w naszym porządku prawym" - tłumaczył w drugiej połowie grudnia wiceminister sprawiedliwości Wojciech Hajduk.

Sejm uchwalił te zmiany w K.p.c. na początku grudnia, Senat nie zaproponował do nich poprawek. Prezydent podpisał ustawę 23 grudnia zeszłego roku.

Nowelizacja zakłada, że orzeczenia w sprawach cywilnych i handlowych wydane przez sądy innych państw członkowskich Unii Europejskiej, a także ugody sądowe i dokumenty urzędowe z tych państw będą mogły być egzekwowane w Polsce – bez konieczności uzyskania klauzuli wykonalności. Te same zasady dotyczą polskich orzeczeń, które będą wykonywane w innych państwach członkowskich UE. Nowe przepisy wprowadzają więc tzw. system automatycznej wykonalności.

Zmiany mają w praktyce skrócić czas egzekwowania długów i zmniejszyć koszty obsługi tej procedury. Jednocześnie niezbędną ochronę interesów dłużnika ma zapewnić uruchamiana na jego wniosek procedura odmowy uznania lub wykonania orzeczenia.

W części K.p.c. dotyczącej przepisów z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego na mocy nowelizacji pojawiła się nowa księga zatytułowana: "Uznanie i wykonanie niektórych orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej oraz pochodzących z tych państw ugód i dokumentów urzędowych".

Nowe rozwiązania mają ułatwić też uznawanie i wykonywanie tzw. środków ochrony orzeczonych w sprawach cywilnych. W praktyce dotyczy to przestrzegania np. zakazu przebywania w miejscu zamieszkania poszkodowanego. "Oznacza to, że poszkodowany na terytorium całej Unii Europejskiej będzie korzystał z prawa do skutecznej ochrony" - wyjaśniał rząd w informacji po zaakceptowaniu tych propozycji w połowie października zeszłego roku.

Nowelizacja zmienia także niektóre z zapisów ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z wprowadzeniem regulacji dotyczących opłat od wniosków składanych na podstawie rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady. (PAP)