Sejmowa komisja – w związku z 10 poprawkami zgłoszonymi przez PO – zajmie się jeszcze projektem zmian w prawie cywilnym, którego głównym celem jest większa informatyzacja postępowań. Podczas wtorkowej debaty PiS opowiedziało się za odrzuceniem projektu.

"W dużej części poprawki są konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z kwietnia, w którym uznano za niekonstytucyjną instytucję bankowego tytułu egzekucyjnego. Poprawki usuwają z projektu regulacje dotyczące tej instytucji" - tłumaczył Witold Pahl (PO), mówiąc o celu zaproponowanych modyfikacji. TK uznał w kwietniu, że formuła bankowych tytułów egzekucyjnych, którym poddają się kredytobiorcy, narusza konstytucyjną zasadę równości; wyrok wejdzie w życie w sierpniu 2016 r.
Jak jednak wskazywała Barbara Bartuś (PiS), projekt jest bardzo obszerny, część jego zapisów jest niejednoznaczna, zaś prawo powinno być stabilne. Jej zdaniem powinny więc być kontynuowane prace nad całkowicie nowymi kodeksami cywilnymi, a nie dokonywane kolejne nowelizacje obecnych kodeksów. Dlatego - jak dodała - projekt powinien zostać odrzucony.
"Mam świadomość, że posłowie są zmęczeni ciągłymi nowelizacjami procedury cywilnej, ale to wyzwanie nowoczesności. Elektronika wkracza do procesów. Musimy się zmieniać i nie możemy odstawać od świata" - odpowiadał na te wątpliwości wiceminister sprawiedliwości Jerzy Kozdroń.
W związku ze zgłoszonymi poprawkami dodatkowe stanowisko musi teraz zająć sejmowa komisja do spraw zmian w kodyfikacjach. Jej posiedzenie ma odbyć się w środę, tego samego dnia Sejm będzie zapewne głosował nad projektem.
Zmiany w kodeksach: cywilnym oraz postępowania cywilnego mają umożliwić dalszą informatyzację procedur, m.in. przez rozszerzenie możliwości składania dowodów nie tylko w formie dokumentów zawierających tekst, ale też dokumentów elektronicznych rozumianych jako zapis obrazu lub dźwięku.
Przewidziano, iż drogą elektroniczną będzie też można wnosić więcej pism procesowych. Również w klasycznych postępowaniach cywilnych udrożniona ma zostać ścieżka doręczeń elektronicznych, gdy chodzi o pisma od sądu dla stron, dzięki portalowi i aplikacji o nazwie "elektroniczne biuro podawcze".
Pierwsze czytanie tego przygotowanego w Ministerstwie Sprawiedliwości projektu odbyło się w Sejmie we wrześniu zeszłego roku. W lutym podkomisja, w związku z pracami nad tym projektem, zajęła się tematem komorniczych egzekucji. Podjęcie tego tematu miało związek z nagłośnionymi w ostatnim okresie przypadkami nieprawidłowości w toku egzekucji komorniczych z zajętych ruchomości, w tym ciągników rolniczych czy samochodów.
Podkomisja zaproponowała, aby sprzedaż zajętych ruchomości nie mogła nastąpić "wcześniej niż po upływie dwóch tygodni od dnia uprawomocnienia się zajęcia". Obecnie - zgodnie z regulacją Kodeksu postępowania cywilnego - termin ten jest krótszy i sprzedaż taka nie może być dokonana "wcześniej niż siódmego dnia od daty zajęcia".
Ponadto - z inicjatywy MS - do nowelizacji dopisano artykuł przewidujący, że w okresie trzech lat od wejścia w życie ustawy będzie możliwe dokonanie wyboru wnoszenia pism procesowych drogą elektroniczną, jeśli spełnione będą względy techniczne "leżące po stronie sądu". "Jest to przepis epizodyczny, konieczność jego wprowadzenia wynika z faktu, że budowa systemu informatycznego zajmie wiele miesięcy, a jego wdrożenie w jednym terminie w całej Polsce byłoby utrudnione. Dlatego taki przepis pozwoli na sukcesywne wprowadzanie systemu" - uzasadniał resort sprawiedliwości.
Zgodnie z zasadniczą częścią projektu przewidziano, że w przepisach ma się pojawić doprecyzowanie prawnej definicji dokumentu, w myśl której będzie nim także "nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią", czyli też pismo w formie elektronicznej, dotąd nieuznawane za dokument.
Ponadto w szerszym zakresie ma być możliwe przeprowadzanie posiedzeń sądowych i dowodów (np. przesłuchań świadków) za pomocą urządzeń umożliwiających dokonywanie tego na odległość. Projekt także m.in. zdejmuje z sędziów i przekazuje w ręce referendarzy sądowych więcej uprawnień i obowiązków w postępowaniu upominawczym.
(PAP)