Orzeczenie z dnia 6 kwietnia 2022 r. Sygn. akt: D 215/21
Orzeczenie jest prawomocne
 

Przewodniczący:      r. pr. Tomasz Nawrot
Członkowie:              r. pr. Igor Bąkowski
r. pr. Krzysztof Jacek Woś
Protokolant:              Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu A. J., ([…]) obwinionej o to, że:
od dnia […] r. zaniechała współpracy z organami samorządu radców prawnych poprzez dostarczenie dokumentów potwierdzających wykonanie obowiązku doskonalenia zawodowego w cyklu szkoleniowym […] r. do […] r.,
tj. w sprawie popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 62 KERP.
 

 Uzasadnienie

 
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. (dalej także jako „ZRD”) prowadził postępowanie o Sygn. akt […], w sprawie realizacji obowiązku doskonalenia zawodowego w okresie trwającym od […] roku do […] roku przez radcę prawną A. J. (dalej także jako „Obwiniona”). ZRD w toku tego postępowania ustalił, że Obwiniona zrealizowała obowiązek szkoleniowy, jednakże stosowne dokumenty w tym zakresie przedstawiła dopiero w trakcie dochodzenia prowadzonego przez ZRD, gdy tymczasem wcześniej była wzywana przez OIRP w W. do przedłożenia stosownych dokumentów w wyznaczonym czasie lecz nie dopełniła obowiązku współpracy z organami Izby.
 
Dnia […] roku ZRD wydał postanowienie o wyłączeniu części zebranego w sprawie o Sygn. akt […] materiału dowodowego celem prowadzenia odrębnego postępowania w sprawie braku współdziałania Obwinionej z organami samorządu radców prawnych. Następnie po przeprowadzeniu dochodzenia, postanowieniem z dnia […] roku ZRD przedstawił r. p. A. J. zarzut zaniechania współpracy z organami samorządu, zaś dnia […] roku skierował do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego (dalej także jako „OSD”) wniosek o ukaranie Obwinionej.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
 
Po zakończeniu cyklu szkoleniowego trwającego do […] do […] roku, Obwiniona była wzywana przez Dziekana Rady OIRP w W. oraz Przewodniczącego Komisji Doskonalenia Zawodowego Rady OIRP w W., pismem z dnia […] roku, do dostarczenia do Izby stosownych dokumentów potwierdzających zrealizowanie obowiązku szkoleniowego, wobec nie uzyskania przez Obwinioną wymaganej liczby punktów szkoleniowych. Pismo było wysłane na adres uwidoczniony w ewidencji radców prawnych, tj. […]
 
Obwiniona nie odebrała pisma z dnia […] roku, które wróciło do Izby z adnotacją Poczty: „nie podjęto w terminie”. Ponieważ pismo zostało odesłane przez Pocztę dnia […] roku, 14 dniowy termin na dosłanie dokumentów do Izby minął Obwinionej w dniu […] roku. Obwiniona nie odebrała pisma ponieważ wyprowadziła się z mieszkania przy ul. […] w W. i nie zgłosiła nowego adresu do korespondencji do OIRP w W.
 
Obwiniona przedłożyła dokumenty stwierdzające zrealizowanie obowiązku doskonalenia zawodowego w dniu […] roku podczas czynności końcowego zapoznania się z aktami dochodzenia w sprawie o Sygn. akt […].
 
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie ustaleń ZRD poczynionych w ramach dochodzenia, prowadzonego pod Sygn. akt […] oraz wyjaśnień Obwinionej złożonych w odpowiedzi na wniosek o ukaranie z dnia […] roku.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Radca prawny A. J. została przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego obwiniona o to, że: od dnia […] roku zaniechała współpracy z organami samorządu radców prawnych poprzez dostarczenie dokumentów potwierdzających wykonanie obowiązku doskonalenia zawodowego w cyklu szkoleniowym […] r. do […] r., tj. w sprawie popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 62 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Uzasadniając wniosek o ukaranie Obwinionej ZRD podniósł, że Obwiniona zaniechała obowiązku współpracy z organami OIRP w W. w zakresie dotyczącym pełnego wyjaśnienia kwestii uzyskania punktów szkoleniowych, co z kolei niepotrzebnie angażowało ZRD do wyjaśnienia nieskomplikowanej sprawy i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego. Gdyby bowiem Obwiniona w wyznaczonym terminie dostarczyła wymagane od niej dokumenty zbędne byłoby angażowanie sił i środków, nadto dochowałaby standardu określonego w art. 62 KERP, tj. obowiązku współpracy z organami samorządu zawodowego.
 
Należy wskazać, że w ocenie OSD już sam zarzut postawiony Obwinionej przez ZRD brzmi nieco osobliwie, jakby nielogicznie: „(…) zaniechała współpracy z organami (…) poprzez dostarczenie dokumentów (…)”, czyli zarzuca Obwinionej zaniechanie poprzez działanie.
 
W ocenie OSD zarzut ten należało ewentualnie sformułować (uzupełniając jego treść):  (…) zaniechała współpracy z organami samorządu radców prawnych poprzez nie dostarczenie dokumentów (…) w wyznaczonym, przez Dziekana Rady OIRP w W. terminie, lecz dopiero po upływie sześciu miesięcy podczas czynności końcowego zapoznania się z aktami dochodzenia w sprawie o Sygn. akt […].
 
W ocenie OSD tak należy rozumieć zarzut postawiony Obwinionej w tej sprawie. OSD dokonał swoistej wykładni zarzutu postawionego we wniosku o ukaranie uznając, że dokonywanie zwrotu wniosku do uzupełnienia jest w tym przypadku zbędne, m.in. ze względu na wagę sprawy.
 
Artykuł 62 KERP stanowi „1. Radca prawny obowiązany jest współdziałać z organami samorządu radców prawnych w sprawach związanych z jego funkcjonowaniem i zadaniami oraz w sprawach wykonywania zawodu i przestrzegania Kodeksu. 2. Radca prawny wezwany przez dziekana, wicedziekana, rzecznika dyscyplinarnego lub jego zastępcę, sąd dyscyplinarny, a także wizytatorów, obowiązany jest stawić się w wyznaczonym terminie, a w razie zaistnienia przeszkody, usprawiedliwić niestawiennictwo. 3. Radca prawny wezwany do złożenia wyjaśnień przez podmioty, o których mowa w ust. 2, w sprawach wynikających z ustawowych zadań samorządu radców prawnych bądź Kodeksu obowiązany jest złożyć wyjaśnienia w wyznaczonym terminie.”
 
Z ustaleń ZRD, jak i wyjaśnień Obwinionej wynika tożsamy stan faktyczny, który OSD uznał za udowodniony. Obwiniona po wyprowadzeniu się z mieszkania przy ul. […] w W., nie dopełniła obowiązku zgłoszenia nowego adresu do korespondencji do OIRP w W. Konsekwencją tego uchybienia było nieodebranie w terminie korespondencji kierowanej do Obwinionej i brak reakcji na pismo Dziekana z dnia […] roku, co z kolei spowodowało wszczęcie i prowadzenie dochodzenia przez ZRD w sprawie nie zrealizowania obowiązku szkoleniowego przez Obwinioną.
 
Ponieważ Obwiniona w żaden sposób nie usprawiedliwiła niedopełnienia obowiązku zgłoszenia nowego adresu do korespondencji, ponosi ona winę za to, że w wyniku tego nie odebrała pisma i nie zareagowała na nie w terminie, lecz dopiero po sześciu miesiącach. Można zatem stwierdzić, że przez okres sześciu miesięcy Obwiniona nie współdziałała należycie z organami Samorządu.
 
Jednakże przepis art. 1 § 2 kodeksu karnego, stosowany odpowiednio na podstawie art. 74¹  ustawy o radcach prawnych, wskazuje, że „nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.”
 
W doktrynie podkreśla się, że aby dany czyn stanowił przestępstwo (delikt dyscyplinarny) musi on być karygodny, to jest społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy. Brak współpracy z organami Samorządu bywa karygodny jeżeli jest wynikiem umyślnego działania radcy prawnego, celowego i świadomego lekceważenia tego obowiązku. W tej sprawie tak nie było.
 
Oceniając okoliczności sprawy, w szczególności to że Obwiniona nie zareagowała w terminie na pismo z dnia […] roku nie dlatego, że je zlekceważyła lecz dlatego, że go nie odebrała po tym jak z mieszkania się wyprowadziła oraz to, że czynności przeprowadzone w ramach dochodzenia o Sygn. akt […] nie stanowiły nadmiernego obciążenia dla organów OIRP w W., należało uznać, iż zarzucany Obwinionej delikt nie jest społecznie szkodliwy i w konsekwencji należało uniewinnić Obwinioną.
 
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych.
 
JR