Orzeczenie z dnia 10 października 2019 r. Sygn. akt: D 119/19
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:    r. pr. Paulina Sibilska
CZŁONKOWIE:           r. pr. Gerard Dźwigała
r. pr. Gerard Madejski
PROTOKOLANT:          Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu W., […], obwinionemu o to, że: od dnia […] r. do dnia wydania niniejszego orzeczenia pomimo wniosku klienta W. przy ul. M. […] w W. nie wydał klientowi po zakończeniu stosunku  prawnego, na podstawie którego prowadził sprawy otrzymanych poniższych dokumentów:

tj. naruszenia art. 28 ust. 11 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych(Dz. U. z 2017 r., poz. 1870 z późn. zm.)
 

 

 
Wnioskiem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej „Rzecznik Dyscyplinarny”) wniosła do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej „Okręgowy Sąd Dyscyplinarny”) o ukaranie radcy prawnego W., wpisanego na listę radców prawnych pod nr […] (dalej „obwiniony”), któremu przedstawiono zarzut o to, że:
od dnia […] r. do dnia […] r. pomimo wniosku klienta W. przy ul. M. […] w W. nie wydał klientowi po zakończeniu stosunku prawnego, na podstawie którego prowadził sprawy otrzymanych poniższych dokumentów:

tj. naruszenia art. 28 ust. 11 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1870 z późn. zm.)
 
Obwiniony nie wniósł odpowiedzi na wniosek o ukaranie.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny rozpoznał wniosek o ukaranie na rozprawie w dniu […] r. dokonując zmiany w opisie czynu co do daty końcowej jego popełnienia z „do dnia […] r.” na „do dnia wydania niniejszego orzeczenia”.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił, co następuje:
 
Obwiniony od […] r. świadczył pomoc prawną na rzecz W. w W. (dalej „pokrzywdzona”). W […] roku obwiniony zaprzestał kontaktów z zarządem pokrzywdzonej, wszelkie próby kontaktu z nim okazały się bezskuteczne – obwiniony nie odbierał telefonów ani nie odpowiadał na korespondencję. W związku z powyższym oraz w związku z koniecznością zapewnienia bieżącej obsługi prawnej pokrzywdzonej, pismem z dnia […] r. pokrzywdzona złożyła wobec obwinionego oświadczenie o wypowiedzeniu pełnomocnictwa. Pokrzywdzona pismem z dnia […] r. wezwała obwinionego do zwrotu w ciągu […] dni od odebrania pisma wszelkich powierzonych obwinionemu lub sporządzanych przez obwinionego w toku czynności procesowych lub poza procesowych dokumentów. Obwiniony nie odebrał pisma. Kolejne pisma kierowane przez pokrzywdzoną do obwinionego pozostały bez odpowiedzi. Mimo licznych prób nawiązania kontaktu, obwiniony nie zwrócił pokrzywdzonej dokumentów.
dowód: akta sprawy […]
 
Zarząd pokrzywdzonej złożył do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. skargę na r.pr. W. Pokrzywdzona podniosła, że obwiniony m.in. nie zwrócił jej oryginałów dokumentów przekazanych w związku ze świadczoną przez niego pomocą prawną.
dowód: skarga z dnia […] r. – k. […] akt sprawy […], pismo pokrzywdzonej z dnia […] r. – k. […], koperta – k. […]
 
W związku ze skargą pokrzywdzonej, w dniu […] r. obwiniony został przesłuchany przez Rzecznika Dyscyplinarnego. Obwiniony wyjaśnił, iż w sprawie […] orzeczeniem z dnia […] r. został już ukarany za niewydanie pokrzywdzonej dokumentów i pism w prowadzonych sprawach oraz że przesyłką z dnia […] r. zwrócił pokrzywdzonej wszystkie posiadane dokumenty i na tej podstawie wniósł o umorzenie postępowania.
 
Wskazać należy, że dopiero po wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, tj. dnia […] r., obwiniony wysłał pokrzywdzonej przesyłkę (paczkę) z dokumentami. Jak wynika z pisma pełnomocnika pokrzywdzonej z dnia […] r. obwiniony zwrócił pokrzywdzonej jedynie część dokumentacji i to w kopiach, a nie w oryginałach.
dowód: protokół przesłuchania obwinionego – k. […]-[…], potwierdzenie nadania paczki przez obwinionego – k. […], odwołanie pokrzywdzonej z dnia […] r. od orzeczenia Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. z dnia […] r. w sprawie […] – k. […] – […]
 
Pismem z dnia […] r. pełnomocnik pokrzywdzonej przedstawił listę dokumentów, których obwiniony nie zwrócił pokrzywdzonej wskazując, że nie jest to lista zamknięta.
dowód: pismo r. pr. M. z dnia […] r. – k. […]-[…]
 
Obwiniony wezwany przez Rzecznika Dyscyplinarnego do stawiennictwa celem przesłuchania nie stawił się i nie usprawiedliwił nieobecności.
dowód: protokół przesłuchania obwinionego z dnia […] r. – k. […]-[…]
 
Powyższe okoliczności Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy na kartach: […]-[…], […]-[…], […]-[…], […]-[…], […]-[…], […] oraz przesłuchania przedstawicieli pokrzywdzonej na rozprawie w dniu […] r. (protokół rozprawy – k. […]-[…]).
 
Sąd wziął pod uwagę treść dokumentów dopuszczonych jako dowody w sprawie. Sąd dał wiarę wszystkim tym dokumentom, ponieważ nie znalazł podstaw by kwestionować ich wiarygodność. Strony także nie kwestionowały ich treści i prawdziwości. Przesłuchani na rozprawie w dniu […] r. dwaj członkowie zarządu pokrzywdzonej W. D. i S. potwierdzili że pokrzywdzona dochodzi od obwinionego zwrotu oryginałów dokumentów wskazanych w piśmie z dnia […] r. Zgodnie z zeznaniami członków zarządu pokrzywdzonej dokumenty te, pomimo odmiennych twierdzeń obwinionego w tym zakresie (vide przesłuchanie obwinionego z dniu […] r.) do chwili wydania orzeczenia w niniejszej sprawie nie zostały zwrócone pokrzywdzonej. Sąd dał wiarę w całości zeznaniom członków zarządu pokrzywdzonej, które to zeznania były logiczne, spontaniczne, spójne wewnętrznie oraz zgodne z treścią skargi pokrzywdzonej i pism dopuszczonych jako dowody w sprawie.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
 
Stan faktyczny w sprawie, ustalony w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, przekonuje o popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego przez obwinionego.
 
Zgodnie z ustaleniami poczynionymi w zakresie stanu faktycznego, w związku z wypowiedzeniem przez pokrzywdzoną pełnomocnictwa do prowadzenia obsługi prawnej przez obwinionego radca prawny został wezwany do wydania wszelkich powierzonych lub sporządzanych w toku czynności procesowych lub poza procesowych dokumentów. Obwiniony zwrócił pokrzywdzonej kopie części dokumentów dopiero w […] r. Po tej dacie obwiniony nie przekazał już innych dokumentów.
 
Okoliczności faktyczne ustalone przez Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w toku postępowania potwierdzają, że istotnie miało miejsce nienależyte wykonywanie czynności zawodowych przez obwinionego, poprzez niewydanie pokrzywdzonej, wbrew jej wezwaniom, oryginałów dokumentów, które obwiniony uzyskał w toku prowadzenia obsługi prawnej. W związku z powyższym Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał, że powyższy czyn jest niedopuszczalny, w świetle art. 28 ust. 11 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. (dalej „KERP”) w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych.
 
Zgodnie z art. 28 ust. 11 KERP radca prawny obowiązany jest wydać klientowi na jego wniosek, po zakończeniu stosunku prawnego, na podstawie którego prowadził sprawę, wszystkie otrzymane od niego dokumenty i pisma otrzymane z sądu lub organu, przed którym prowadził sprawę tego klienta i nie wolno uzależniać wydania tych dokumentów od uregulowania przez klienta należności, a radca prawny odpowiada dyscyplinarnie za zachowanie sprzeczne z zasadami etyki. Obowiązkiem radcy prawnego jest zwrócenie klientowi dokumentacji, którą klient powierzył radcy w związku ze zleceniem świadczenia pomocy prawnej. Powyższe wynika z dwóch źródeł. Po pierwsze, wskazać należy na zasadę uregulowaną w art. 740 zdanie drugie Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą, zleceniobiorca powinien wydać zleceniodawcy wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym. Powyższa, ogólna regulacja doznaje wzmocnienia w przypadku radców prawnych przez dyspozycję art. 28 ust. 11 KERP. Wskazane wzmocnienie polega na tym, że niewywiązanie się radcy prawnego z obowiązku wydania klientowi powierzonej dokumentacji rodzi nie tylko konsekwencje w reżimie cywilnoprawnym, lecz nade wszystko w sferze odpowiedzialności dyscyplinarnej. Niewydanie przez obwinionego dokumentacji w sposób zgodny z żądaniem pokrzywdzonej było ewidentnym złamaniem wymienionego w art. 28 ust 11 KERP obowiązku radcy prawnego i stanowi delikt dyscyplinarny jako czyn (w formie zaniechania) sprzeczny z prawem, KERP oraz dobrymi obyczajami. Działanie obwinionego Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał jednocześnie za zawinione i nie mające dostatecznego usprawiedliwienia. Przesłanie części dokumentacji jedynie w kopii nie mogło uwolnić obwinionego od zarzutu postawionego we wniosku o ukaranie z dnia […] r. Wskazać należy, iż po zakończeniu stosunku prawnego tj. wypowiedzeniu obwinionemu przez pokrzywdzoną pełnomocnictwa, winien on zwrócić pokrzywdzonej wszelkie otrzymane dokumenty. Obwiniony nie wywiązał się z tego obowiązku. Obwiniony próbował tłumaczyć, że zwrócił pokrzywdzonej żądane dokumenty. Jednakże, wobec przedstawienia przez obwinionego jedynie potwierdzenia nadania przesyłki dnia […] r. i braku jakiegokolwiek uprawdopodobnienia lub inicjatywy dowodowej, jakie dokumenty przesłał wtedy pokrzywdzonej, oraz niestawiennictwa na rozprawie i nie złożeniu wyjaśnień, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny nie znalazł podstaw do uniewinnienia obwinionego od stawianego zarzutu.
 
W świetle powyższego należało dojść do wniosku, że obwiniony nie sprostał obowiązkowi określonemu w art. 28 ust. 11 KERP, popełniając tym samym delikt dyscyplinarny. Wymierzając obwinionemu karę pieniężną Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wziął pod uwagę, następujące okoliczności. Zarzut przypisany obwinionemu wskazuje, że radca prawny od dnia […] r. do chwili wydania niniejszego orzeczenia zaniechał wykonania ciążącego na nim obowiązku, a zatem naruszenie ma charakter deliktu trwałego. Popełniony przez obwinionego delikt dyscyplinarny mógł wyrządzić pokrzywdzonej szkodę poprzez brak pełnej dokumentacji do prowadzenia spraw przeciwko dłużnikom pokrzywdzonej W. Jednakże, brak było dowodu na to, że niezwrócenie przez obwinionego dokumentów doprowadziło do opóźnienia we wszczęciu spraw przez pokrzywdzoną bądź uniemożliwiło pokrzywdzonej ich prowadzenie. Biorąc pod uwagę również dyrektywę wychowawczą i prewencyjną wymiaru kary Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał, że orzeczona kara jest karą adekwatną do popełnionego czynu oraz okoliczności popełnienia. W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego, orzeczenie kary pieniężnej pozwala zakładać, że nie nastąpi powrót obwinionego do tego samego typu przewinień w dalszym ciągu wykonywania zawodu, jak również skłoni go do terminowego i skrupulatnego zwracania klientom wszystkich otrzymanych dokumentów, związanych z prowadzoną obsługą prawną. Obwiniony powinien liczyć się bowiem z ryzykiem orzeczenia wobec niego surowszej kary w przypadku powrotu do deliktu dyscyplinarnego. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny orzekł dodatkowo zakaz wykonywania patronatu uznając, że obwiniony dopuścił się poważnego naruszenia zasad profesjonalnego działania i nie jest aktualnie wzorem do naśladowania w tym zakresie dla aplikantów radcowskich.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych biorąc pod uwagę zakres czynności podjętych w postępowaniu.
 
Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji.
 
(WK)