25.04.2024

Wiceszef MSZ: spada liczba skarg ETPC na Polskę, wzrasta wykonalność wyroków

opublikowano: 2014-09-30 przez: Mika Ewelina

Systematycznie spada zarówno liczba skarg na Polskę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, jak i liczba wydanych wyroków - poinformował we wtorek wiceszef MSZ Artur Nowak-Far. Dodał, że Polska wygrywa coraz więcej spraw i coraz szybciej realizuje wydane orzeczenia.

Nowak-Far przedstawił na wtorkowym posiedzeniu senackiej komisji praw człowieka, praworządności i petycji raport z wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka za 2013 r.

Wynika z niego, że od kilku lat maleje liczba skarg skierowanych przeciw Polsce do ETPC. Jak mówił Nowak-Far, w 2010 r. skargi na Polskę stanowiły 4,6 proc. wszystkich skarg, w 2011 - 4,2 proc., w 2012 - 2,4 proc. i 1,9 proc. w 2013 r.

Według Nowaka-Fara maleje także liczba tzw. skarg komunikowanych Polsce - czyli wstępnie uznanych przez ETPC za dopuszczalne. "W 2011 r. było ich 246, w 2012 - 193, 2013 - 154 skargi, a dotychczas w 2014 - 131 takich skarg" - referował Nowak-Far. Według niego coraz mniej jest też wyroków wydawanych w sprawach polskich - liczba ta spadła z 71 wyroków w 2011 do 23 wyroków w roku 2013. Wzrasta też liczba spraw wygranych przez Polskę, szczególnie tych wygranych w całości - z 12 proc. w 2012 do 20 proc. w 2013 r.

Jak wskazał wiceszef MSZ, rośnie też ilość wykonywanych wyroków ETPC. W 2011 r było to 58 orzeczeń, w 2012 - 164, w tym 5 dot. tzw. merytorycznych, a w 2013 - 278, w tym 117 merytorycznych. Jak dotąd w 2014 r. - poinformował - wykonano 56 wyroków ETPC.

Pytany przez senatorów, czy są jakieś dziedziny, gdzie Polska miała lub ma szczególne trudności z wykonaniem wyroków, Nowak-Far wskazał na sprawy dotyczące prawa do zgromadzeń, sprawy dot. nadużycia siły przez policję oraz kwestię tzw. zdrowia prokreacyjnego.

Dziennikarze pytali potem wiceszefa MSZ o komentarz do raportu z wykonywania wyroków ETPC. Nowak-Far ocenił, że poprawa jest efektem rosnącego profesjonalizmu polskiej administracji i sądów. Na uwagę dziennikarzy, że według raportu z ponad 5 tys. skarg złożonych na Polskę Trybunał zdecydował się rozpatrzeć tylko 154, wiceszef MSZ stwierdził, że to pozytywne zjawisko.

"To świadczy, że obywatele wiedzą, że istnieje taka droga, by sąd międzynarodowy mógł skontrolować prawidłowość załatwiania ich własnej sprawy, zapewne kluczowej dla ich życia, a załatwionej nie po ich myśli. To oceniam pozytywnie. Istnieje coraz większa świadomość posiadania tych praw" - stwierdził. Jak dodał, "diabeł tkwi w szczegółach" i skargi nie zawsze są uzasadnione, "co być może świadczy o takiej trochę huzarskiej fantazji obywateli w tym zakresie".

Nowak-Far był też przez senatorów pytany o wyrok, który zapadł w lipcu dotyczący więzień CIA w Polsce; ETPC orzekł wtedy, że Polska naruszyła m.in. zakaz tortur i nieludzkiego traktowania, a polskie śledztwo jest nieefektywne. ETPC uwzględnił skargi na Polskę, jakie złożyli Palestyńczyk Abu Zubajda i Saudyjczyk Abd al-Rahim al-Nashiri. Obaj twierdzą, że w latach 2002-2003 zostali - za przyzwoleniem polskich władz - osadzeni przez CIA w tajnym więzieniu w Polsce, gdzie CIA ich torturowała. Trybunał orzekł, że Polska ma zapłacić obu skarżącym po 100 tys. euro zadośćuczynienia. Uznał także, że Polska nie wywiązała się też z obowiązku należytej z nim współpracy.

Senatorowie chcieli wiedzieć, czy jest już decyzja MSZ ws. ewentualnego odwołania od wyroku.

"Zastanawiamy się nad tym. To wymaga refleksji" - odpowiedział wiceszef MSZ, przypominając, że Polska ma czas na odwołanie się do 24 października. Zaznaczył, że w zakresie materialnym, czyli faktów stwierdzonych w orzeczeniu - dotyczących naruszenia wobec osób skarżących - Polska nie ma szczególnej potrzeby do odwoływania się. Nowak-Far podkreślił, że niesłuszne jest sugerowanie, że Polska ma strategię celowego przedłużania tego postępowania.

"Chcemy natomiast zabezpieczenia tajemnic państwa w Trybunale. On się upomina o to, by przekazywać mu tajemnice, informacje niejawne, natomiast w naszej ocenie on nie ma dostatecznych standardów zapewnienia bezpieczeństwa tym tajemnicom. To w przyszłości może spowodować w naszej ocenie konflikt między Trybunałem a wszystkimi pozostałymi możliwymi państwami, które zostaną wezwane, by takie materiały przekazać. W tym zakresie rozważamy złożenie odwołania" - powiedział później dziennikarzom Nowak-Far. (PAP)

wni/ as/

Prawo i praktyka

Przygody Radcy Antoniego

Odwiedź także

Nasze inicjatywy