Orzeczenie z dnia 9 marca 2022 r. Sygn. akt: D 102/21
opublikowano: 2023-11-03 przez: Więckowska Milena
Orzeczenie z dnia 9 marca 2022 r. Sygn. akt: D 102/21
Orzeczenie jest nieprawomocne
Orzeczenie jest nieprawomocne
PRZEWODNICZĄCY: r. pr. Marcin Milewski
CZŁONKOWIE: r. pr. Katarzyna Kosicka - Polak
r. pr. Piotr Staniec
PROTOKOLANT: Karolina Szymala
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu D.Ł. […] obwinionemu o to, że:
- działając w imieniu J.O. na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nie zawiadomił Skarżącego jako strony postępowania, listem poleconym o wyznaczeniu pełnomocnikiem procesowym, pomimo polecenia zawartego w piśmie wicedziekana Rady OIRP z dnia […] r. wyznaczającego go pełnomocnikiem procesowym z urzędu
tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. 2020 poz. 75 j.t. - działając w imieniu J.O. na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, nie wykonał postanowienia z dnia […] r. wydanego przez Sąd Okręgowy w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych sygn. akt. […] skutecznie odebranego dnia […] r. zobowiązującego Obwinionego jako pełnomocnika odwołującego do złożenia w terminie 14 dni , pisma procesowego zawierającego stanowiska w sprawie w szczególności ustosunkowanie się do twierdzeń, zarzutów i wniosków wskazanych przez pełnomocnika organu rentowego w odpowiedzi na skargę o wznowienie postępowania, pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów
tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. z 2020 poz. 75 j.t. z późn.zm.; - działając w imieniu J.O. na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, nie powiadomił Skarżącego jako Strony postępowania o wydanym w dniu […] r. postanowieniu Sądu Okręgowego w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] o odrzuceniu skargi Skarżącego,
tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określonego art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. z 2020 poz. 75 j.t. z późn.zm.; - działając w imieniu J.O. na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych , nie wystąpił o uzasadnienie wydanego w dniu […] r. postanowienia Sądu Okręgowego w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] o odrzuceniu skargi J.O., o które Skarżący J.O. wystąpił samodzielnie pismem z dnia […] r. (otrzymane przez Sąd […] r.)
tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określonego art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. 2020 poz. 75 j.t. z późn.zm.; - działając w imieniu J.O. na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, po otrzymaniu dnia […] r. doręczonego przez Sąd Okręgowy w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] odpisu postanowienia z dnia […] Sądu Okręgowego w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] wydanego w sprawie J.O. przeciwko ZUS Oddział w P. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem w sprawie […] wraz z jego uzasadnieniem - nie podjął żadnych czynności w sprawie tj. nie sporządził i nie wniósł zażalenia od wydanego w dniu […] r. postanowienia Sądu Okręgowego w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn.. akt. […] o odrzuceniu skargi J.O., ani też nie sporządził opinii o bezzasadności lub niecelowości wnoszenia środka odwoławczego od orzeczenia kończącego sprawę w danej instancji
tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określonego art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. 2020 poz. 75 j.t.
orzeka:
- Uznaje radcę prawnego D.Ł. […] winnym zarzucanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy o radcach prawnych wymierza karę upomnienia;
- Uznaje radcę prawnego D.Ł. […] winnym zarzucanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy o radcach prawnych wymierza karę upomnienia;
- Uznaje radcę prawnego D.Ł. […] winnym zarzucanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy o radcach prawnych wymierza karę upomnienia;
- Uznaje radcę prawnego D.Ł. […] winnym zarzucanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy o radcach prawnych wymierza karę upomnienia;
- Uznaje radcę prawnego D.Ł. […] winnym zarzucanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy o radcach prawnych wymierza karę upomnienia;
- Na podstawie art. 651 ust. 1 ustawy o radcach prawnych kary orzeczone w punktach 1-5 łączy w ten sposób, że orzeka jako karę łączną karę upomnienia;
- Na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionego radcy prawnego D.Ł. […] na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę 1 500 (jeden tysiąc pięćset) złotych.
Uzasadnienie
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (zwany dalej: „ZRD”) pismem z dnia […] r. wniósł do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (zwanego dalej: „OSD”) o ukaranie radcy prawnego D.Ł., wpisanego na listę radców prawnych pod nr […] (zwanego dalej: „Obwinionym”), obwinionego o to, że
- działając w imieniu J.O. (zwanego dalej: „Pokrzywdzonym”) na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nie zawiadomił Skarżącego jako strony postępowania, listem poleconym o wyznaczeniu pełnomocnikiem procesowym, pomimo polecenia zawartego w piśmie wicedziekana Rady OIRP z dnia […] r. wyznaczającego go pełnomocnikiem procesowym z urzędu, tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. z 2020 poz. 75 j.t. z późn.zm.;
- działając w imieniu Pokrzywdzonego na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, nie wykonał postanowienia z dnia […] r. wydanego przez Sąd Okręgowy w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych sygn. akt. […] skutecznie odebranego dnia […] r. zobowiązującego Obwinionego jako pełnomocnika odwołującego do złożenia w terminie 14 dni, pisma procesowego zawierającego stanowiska w sprawie w szczególności ustosunkowanie się do twierdzeń, zarzutów i wniosków wskazanych przez pełnomocnika organu rentowego w odpowiedzi na skargę o wznowienie postępowania, pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów tj., popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. z 2020 poz. 75 j.t. z późn.zm.;
- działając w imieniu Pokrzywdzonego na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, nie powiadomił Skarżącego jako Strony postępowania o wydanym w dniu […] r. postanowieniu Sądu Okręgowego w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] o odrzuceniu skargi Skarżącego, tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określonego w art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. z 2020 poz. 75 j.t. z późn.zm.;
- działając w imieniu Pokrzywdzony na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, nie wystąpił o uzasadnienie wydanego w dniu […] r. postanowienia Sądu Okręgowego w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] o odrzuceniu skargi Pokrzywdzonego, o które Pokrzywdzony wystąpił samodzielnie pismem z dnia […] r. (otrzymane przez Sąd […] r.), tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określonego w art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego urzędu Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. 2020 poz. 75 j.t. z późn.zm.;
- działając w imieniu Pokrzywdzonego na mocy udzielonego mu dnia […] r. pełnomocnictwa z urzędu w sprawie sygn. akt. […] przed sądem Okręgowym w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, po otrzymaniu dnia […] r. doręczonego przez Sąd Okręgowy w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt […] odpisu postanowienia z dnia […] Sądu Okręgowego w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] wydanego w sprawie Pokrzywdzonego przeciwko ZUS Oddział w P. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem w sprawie […] wraz z jego uzasadnieniem - nie podjął żadnych czynności w sprawie, tj. nie sporządził i nie wniósł zażalenia od wydanego w dniu […] r. postanowienia Sądu Okręgowego w P., VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn.. akt. […] o odrzuceniu skargi Pokrzywdzonego, ani też nie sporządził opinii o bezzasadności lub niecelowości wnoszenia środka odwoławczego od orzeczenia kończącego sprawie w danej instancji, tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określonego w art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych Dz. U. 2020 poz. 75 j.t.
W uzasadnieniu wniosku o ukaranie ZRD wyjaśnił, że postanowieniem Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (zwanego dalej „OSD”) z dnia […] r. uchylono postanowienie z dnia […] r. o umorzeniu dochodzenia w sprawie ze skargi Pokrzywdzonego. OSD wskazał, że radca prawny wyznaczony do prowadzenia sprawy z urzędu zobowiązany jest niezwłocznie zbadać akta sprawy z urzędu oraz niezwłocznie zawiadomić stronę lub uczestnika postępowania listem poleconym o wyznaczeniu pełnomocnikiem procesowym i prowadzić sprawę z dołożeniem należytej staranności zgodnie z KERP. OSD podniósł, że w piśmie do radcy prawnego z informacją o wyznaczeniu pełnomocnikiem z urzędu wskazuje się imię i nazwisko strony postępowania oraz adres dla doręczeń. Obwiniony poprzestał wyłącznie na podjęciu próby kontaktu telefonicznego z Pokrzywdzony. W nie wysłał do Pokrzywdzonego listu poleconego informującego o ustanowieniu Obwinionego pełnomocnikiem procesowym. ZRD po analizie akt wyżej opisanej sprawy, wypożyczonych z Sądu Okręgowego w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, stwierdził, że Obwiniony pomimo wyznaczenia go pełnomocnikiem z urzędu w sprawie ze skargi Pokrzywdzonego poza stawiennictwem na rozprawie w dniu […] r. nie podjął się żadnych czynności w sprawie, w szczególności nie wykonał czynności procesowych objętych zarzutami wniosku o ukaranie.
Obwiniony w odpowiedzi na wniosek o ukaranie, odnosząc się do poszczególnych zarzutów wskazał, że:
- odnośnie zarzutu z punktu 1 wniosku o ukaranie - działając z urzędu w imieniu Pokrzywdzonego, na mocy udzielonego Obwinionemu dnia […] r. umocowania w sprawie o sygn. akt […] zawisłej przed Sądem Okręgowym w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych podjął kilkukrotnie próbę kontaktu telefonicznego z Pokrzywdzonym celem poinformowania go o wyznaczeniu Obwinionego pełnomocnikiem procesowym. Jednak podjęte próby kontaktu okazały się bezskuteczne. Obwiniony wyjaśnił, że nie ma możliwości wykazania faktu wykonywania na pewno kilku, o ile nie kilkunastu prób połączenia telefonicznego z Pokrzywdzonym z uwagi na określony przepisami prawa telekomunikacyjnego upływ okresu retencji danych. Natomiast zgodnie z art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego naruszenie stanowi przedmiot stawianego zarzutu, radca prawny, na żądanie klienta, obowiązany jest informować go o przebiegu sprawy i jej wyniku, a w szczególności o skutkach podejmowanych czynności procesowych. W analizowanej sprawie Pokrzywdzony uzyskał pomoc prawną świadczoną z urzędu. Jednakże nie podjął nawet próby skontaktowania się z Obwinionym, nie odpowiedział również na próby kontaktu telefonicznego podejmowane przez Obwinionego.
- odnośnie zarzutu z punktu 2 wniosku o ukaranie – w związku z niepowodzeniem prób nawiązania kontaktu telefonicznego z Pokrzywdzonym Obwiniony zapoznał się z treścią materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy i w ramach uzyskanej tam wiedzy, znajomości przepisów prawa oraz doświadczenia zawodowego, wykonywał obowiązek zastępstwa procesowego jak najlepiej potrafi. Wobec bezskutecznych prób podjęcia kontaktu z Pokrzywdzonym Obwiniony podjął decyzję o zajęciu merytorycznego stanowiska w toku rozprawy oczekując, że do czasu rozpoznania sprawy próby kontaktu odniosą skutek.
- odnośnie zarzutu z punktu 3 wniosku o ukaranie – po sprawie dnia […] r. ponownie podjął próbę telefonicznego kontaktu z Pokrzywdzonym - również bezskuteczną. Wysłanie listu z informacją o zapadłym w sprawie rozstrzygnięciu i pouczeniem o sposobie odwołania, z nadzieją na odzew Pokrzywdzonego mogłoby doprowadzić do przekroczenia 7- dniowego terminu zawitego na złożenie wniosku o uzasadnienie. Obwiniony zatem skontaktował się telefonicznie z Wydziałem Pracy Sądu Okręgowego w P. i uzyskał informacje, że Pokrzywdzony w dniu […] r. skontaktował się z Sądem i wie o zapadłym w jego sprawie rozstrzygnięciu, a nadto, że Pokrzywdzony złożył wniosek o uzasadnienie wydanego w sprawie postanowienia.
- odnośnie zarzutu z punktu 4 wniosku o ukaranie – posiadając wiedzę w zakresie złożenia wniosku o uzasadnienie przez Pokrzywdzonego oraz wiedzę wynikającą ze znajomości przepisów postępowania, a także doświadczenia zawodowego, iż złożenie przez stronę wniosku o uzasadnienie implikuje konieczność dostarczenia przez sąd uzasadnienia także występującemu w sprawie pełnomocnikowi Obwiniony, ponownie skupił się na próbie uzyskania telefonicznego kontaktu z Pokrzywdzonym.
- odnośnie zarzutu z punktu 5 wniosku o ukaranie - nie zgadza się również z zarzutem aby, nie podjął żadnych czynności w sprawie. Wielokrotnie próbował nawiązać połączenie telefoniczne z Pokrzywdzonym, zapoznał się z aktami sprawy, zajął stanowisko podczas wyznaczonego terminu sprawy, dowiadywał się w Sądzie, po wydaniu postanowienia w sprawie, o informacje dotyczące Pokrzywdzonego i gdyby nie złożył on wniosku o uzasadnienie, w ustawowym 7-dniowym terminie Obwiniony złożyłby taki wniosek. W istocie Obwiniony nie sporządził zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt […] o odrzuceniu skargi Pokrzywdzonego, gdyż nie było ku temu podstaw prawnych ani faktycznych. Z treści tezy postanowienia Sądu Najwyższego z dnia […] r. sygn. akt […] wynika, iż skarga o wznowienie postępowania nie jest oparta na ustawowej podstawie nie tylko wtedy, gdy powołana w niej podstawa wznowienia została sformułowana w sposób nieodpowiadający ustawie, ale także wówczas, gdy z uzasadnienia skargi wynika, że podstawa ta w rzeczywistości nie istnieje. Fachowy pełnomocnik nie powinien pozorować pracy, składając środek zaskarżenia tylko dlatego, że taką możliwość przewiduje odpowiedni przepis. Dlatego ustawodawca ustanowił pełnomocnikiem ,,fachowca"- radcę prawnego, aby ten mógł w oparciu o przepisy prawa, wiedzę prawniczą oraz doświadczenie zawodowe, podjąć właściwą decyzję w interesie osoby, którą reprezentuje.
Na rozprawie dnia […] r. obie strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
Obwiniony po wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu ws. o sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nie zawiadomił Pokrzywdzonego (jako strony postępowania) listem poleconym o wyznaczeniu Obwinionego pełnomocnikiem procesowym Pokrzywdzonego pomimo polecenia zawartego w piśmie wicedziekana Rady OIRP z dnia […] r. Obwiniony poprzestał na nieskutecznych próbach nawiązania z Pokrzywdzonym kontaktu telefonicznego (dowód: odpowiedź Obwinionego na wniosek o ukaranie – k. 77 – 79, wyjaśnienie Obwinionego na rozprawie dnia […] r., protokół przesłuchania Obwinionego – k. 63 – 64v).
Obwiniony jako pełnomocnik z urzędu w sprawie o sygn. akt. […] przed Sądem Okręgowym w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nie wykonał postanowienia z dnia […] r., doręczonego dnia […] r., zobowiązującego Obwinionego jako pełnomocnika Pokrzywdzonego do złożenia w terminie 14 dni pisma procesowego zawierającego stanowisko w sprawie, w szczególności ustosunkowanie się do twierdzeń, zarzutów i wniosków wskazanych przez pełnomocnika organu rentowego w odpowiedzi na skargę o wznowienie postępowania, pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów. Wskazane wezwanie z Sądu odebrała od listonosza 90-letnia mama Obwinionego jako dorosły domownik (dowód: odpowiedź Obwinionego na wniosek o ukaranie – k. 77 – 79, wyjaśnienie Obwinionego na rozprawie dnia 23 lutego 2022 r., protokół przesłuchania Obwinionego – k. 63 – 64v).
Obwiniony nie powiadomił Pokrzywdzonego o wydanym w dniu […] r. postanowieniu Sądu Okręgowego w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […]o odrzuceniu skargi Pokrzywdzonego (dowód: odpowiedź Obwinionego na wniosek o ukaranie – k. 77 – 79, wyjaśnienie Obwinionego na rozprawie dnia […] r., protokół przesłuchania Obwinionego – k. 63 – 64v).
Obwiniony nie wystąpił o uzasadnienie wydanego w dniu […] r. postanowienia Sądu Okręgowego w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] o odrzuceniu skargi Pokrzywdzonego, o które Pokrzywdzony wystąpił samodzielnie pismem z dnia […] r. (otrzymane przez Sąd […] r.) - (dowód: odpowiedź Obwinionego na wniosek o ukaranie – k. 77 – 79, wyjaśnienie Obwinionego na rozprawie dnia […] r., protokół przesłuchania Obwinionego – k. 63 – 64v).
Obwiniony po otrzymaniu dnia […] r. odpisu postanowienia z dnia […] r. Sądu Okręgowego w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] nie podjął żadnych czynności w sprawie, tj. nie sporządził i nie wniósł zażalenia od wydanego ww. postanowienia ani nie poinformował Pokrzywdzonego o bezzasadności lub niecelowości zaskarżenia ww. postanowienia, ani też nie sporządził opinii o bezzasadności lub niecelowości zaskarżenia ww. postanowienia, ani nie uzyskał od Pokrzywdzonego oświadczenia o braku jego woli zaskarżenia ww. postanowienia (dowód: odpowiedź Obwinionego na wniosek o ukaranie – k. 77 – 79, wyjaśnienie Obwinionego na rozprawie dnia […] r., protokół przesłuchania Obwinionego – k. 63 – 64v).
Obwiniony od ponad 7 lat świadczy usługi prawne na rzecz Gminy Z. i jednostek podległych. Świadczona przez Obwinionego pomoc prawna na rzecz ww. Gminy jest w ocenie wójta ww. Gminy rzetelna i profesjonalna (dowód: list referencyjny – k. 92).
Stan faktyczny w niniejszej sprawie nie był sporny. Wyjaśnienia Obwinionego złożone kolejno w toku postępowania wyjaśniającego, w odpowiedzi na wniosek o ukaranie i w trakcie rozprawy przed OSD potwierdzały zdarzenia przedstawione przez ZRD we wniosku o ukaranie. Odmienna była jedynie ocena prawna tych zdarzeń przez ZRD i Obwinionego.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Przypomnieć należy, że stosownie do art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t. j.: Dz. U. z 2020 r., poz. 75; dalej: u.r.p.) radcowie prawni i aplikanci radcowscy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych. Kluczowe znacznie dla oceny postępowania radcy prawnego ma Kodeks Etyki Radcy Prawnego (dalej k.e.r.p.) stanowiący załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. W preambule do k.e.r.p. postanowiono, ż radca prawny wykonujący w sposób samodzielny i niezależny wolny zawód służy interesom wymiaru sprawiedliwości, jak również tym, których prawa i wolności zostały mu powierzone w celu ochrony. Zawód radcy prawnego podlegający ochronie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi jedną z gwarancji poszanowania prawa. Jest to zawód zaufania publicznego respektujący ideały i obowiązki etyczne ukształtowane w toku jego wykonywania. Zdefiniowanie reguł postępowania w życiu zawodowym i samorządowym przyczynia się do godnego i uczciwego wykonywania zawodu radcy prawnego.
Niewątpliwe pełnienie funkcji pełnomocnika z urzędu w postępowaniu cywilnym przez radcę prawnego jest doniosłym aspektem wykonywania tego zawodu w sferze publicznej. W ogólności radca prawna zobowiązany jest do należytego reprezentowania każdej strony w każdym postępowaniu, w którym podjął się występowania jako pełnomocnik. W przypadku jednak pełnienia funkcji pełnomocnika z urzędu wymagana jest szczególna atencja radcy prawnego nad sprawą, mająca na celu nie tylko należy wykonywanie obowiązków procesowych, ale również dołożenie starań, aby reprezentowana strona była należycie poinformowana o jej prawach i obowiązkach procesowych oraz aby nie miała podstaw do negatywnej oceny zawodu radcy prawnego i całego wymiaru sprawiedliwości. W polu widzenia trzeba mieć, że strona reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu z reguły nie ma wpływu na wybór oznaczonego radcy prawnego do pełnienia tej roli. W pewnym stopniu zatem, w odróżnieniu od udzielenia pełnomocnictwa pełnomocnikowi z wyboru, jest ona zmuszona do korzystaniu z usług tego a nie innego pełnomocnika. Ponadto z reguły ustanowiony pełnomocnik z urzędu i reprezentowana przez niego strona są osobami, które się zupełnie nie znają przed ustanowieniem stosunku pełnomocnictwa z urzędu. A pełnomocnik ustanowiony z urzędu musi zdawać sobie sprawę, że stopień świadomości prawnej oraz operatywności i zaradności różnych osób jest bardzo zróżnicowany. Nie można zatem zakładać z góry, że reprezentowana strona może sama dowiedzieć się o przysługujących jej prawach, obowiązkach i dostępnych czynnościach procesowych.
Stosownie do art. 12 ust. 1 k.e.r.p. radca prawny zobowiązany jest wykonywać czynności zawodowe sumiennie oraz z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter działania. Z kolei w myśl art. 44 ust. 1 k.e.r.p. radca prawny, na żądanie klienta, obowiązany jest informować go o przebiegu sprawy i jej wyniku, a w szczególności o skutkach podejmowanych czynności procesowych. Obowiązkiem pełnomocnika z urzędu jest przede wszystkim nawiązanie kontaktu z reprezentowaną stroną. Obwiniony w piśmie otrzymanym z Rady OIRP w W. został wprost poinstruowany o obowiązku powiadomienia Pokrzywdzonego o wyznaczeniu Obwinionego pełnomocnikiem z urzędu. Wyjaśnienia Obwinionego, że podjął on próby kontaktu telefonicznego z Pokrzywdzonym, nie zwalniają go z odpowiedzialności za nienawiązanie kontaktu z Pokrzywdzonym. Same próby kontaktu telefonicznego w takim stanie faktycznym uznać należy za oczywiście niewystarczające. Pokrzywdzony nie ma obowiązku odbierać numerów telefonów nieznanych, nie ma również obowiązku oddzwaniać na takie numery. W szczególności że faktem powszechnie znanym są liczne oszustwa dokonywane poprzez połączenia telefonicznie. Ponadto, Obwiniony nie mógł być w okolicznościach sprawy pewny, że numer telefonu Pokrzywdzonego jest poprawny i aktualny. Z tych względów same próby nawiązania połączenia telefonicznego nie pozwalają na uznanie, że była to sumienna realizacja obowiązku zawodowego, dokonana z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter działania. Przeciwnie, Obwiniony powinien był zdawać sobie sprawę, że nie ma pewności, czy Pokrzywdzony rzeczywiście dysponuje numerem telefonu, pod którym Obwiniony próbował nawiązać kontakt telefoniczny. Wysłanie listu poleconego na adres Pokrzywdzonego pozwoliłoby Pokrzywdzonemu przed odebraniem listu uzyskać wiedzę o jego nadawcy. Ponadto Pokrzywdzony miałby możliwość skorzystania z trybu odbioru w placówce pocztowej pisma awizowanego.
Obowiązek wysłania listu poleconego stałby się bezprzedmiotowy w przypadku nawiązania kontaktu z Pokrzywdzonym w innej formie. Natomiast w przypadku, gdyby Obwiniony wysłał list polecony do Pokrzywdzonego z informacją o wyznaczeniu Obwinionego pełnomocnikiem z urzędu, a Pokrzywdzony by go nie odebrał, Obwiniony powinien ocenić, czy wiedza wynikająca z akt sprawy przemawia za reprezentowaniem strony mimo braku kontaktu z nią czy należy wystąpić o zwolnienie z pełnienia funkcji pełnomocnika z urzędu. Jednak zaniechanie wysłania listu poleconego Pokrzywdzonemu i ograniczenie się jedynie do nieskutecznych prób kontaktu telefonicznego z Pokrzywdzonym stanowiło naruszenie art. 12 ust. 1 k.e.r.p. w zw. z art. 44 ust. 1 k.e.r.p. w zw. art. 64 ust. 1 u.r.p. W ocenie OSD kara w postaci upomnienia w tym wypadku jest adekwatna do popełnionego czynu. Przemawia za tym dotychczasowy brak karalności dyscyplinarnej Obwinionego, pozytywna opinia o usługach prawnych Obwinionego podmiotu obsługiwanego przez Obwinionego od ponad 7 lat oraz brak ujawnienia negatywnych następstw procesowych dla Pokrzywdzonego. OSD uznał, że kara upomnienia należycie spełni swe funkcje prewencyjną, represyjną oraz wychowawczą.
Nie może budzić wątpliwości, że niewykonanie przez Obwinionego postanowienia z dnia […] r. wydanego przez Sąd Okręgowy w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ws. o sygn. akt. […] stanowiło przejaw nierzetelnego wykonywania obowiązków pełnomocnika procesowego z urzędu. Postanowienie zostało odebrane dnia […] r. przez 90-letnią mamę Obwinionego jako dorosłego domownika. Odebrane postanowienie stanowiło wezwanie do złożenia w terminie 14 dni pisma procesowego zawierającego stanowisko w sprawie, w szczególności ustosunkowanie się do twierdzeń, zarzutów i wniosków wskazanych przez pełnomocnika organu rentowego w odpowiedzi na skargę o wznowienie postępowania, pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów. A zatem twierdzenie Obwinionego, że podjął on decyzję o przedstawieniu stanowiska na rozprawie, generowało ryzyko pominięcia przez Sąd twierdzeń, zarzutów i wniosków zgłoszonych na rozprawie jako spóźnionych wobec niezgłoszenia ich wcześniej w wyznaczonym terminie. Niezależnie odebranie wezwania sądowego przez mamę Obwinionego jako dorosłego domownika nie jest w okolicznościach niniejszej sprawy żadną okolicznością ekskulpującą czy łagodzącą odpowiedzialność Obwinionego. Podstawowym obowiązkiem radcy prawnego wykonującego zastępstwo procesowego jest zapewnienie sprawnego i bezpiecznego trybu odbierania, przechowywania i wysyłania korespondencji procesowej. Oczywiste jest, że błędy związane z organizacją korespondencji procesowej mogą rzutować na wynik sprawy. Dlatego właśnie konieczna jest szczególna uważność i staranność przy całej organizacji obsługi korespondencji sądowej. W opisanych okolicznościach zaniechanie przez Obwinionego udzielania odpowiedzi na wezwanie Sądu w wyznaczonym terminie pozostawało w sprzeczności z art. 12 ust. 1 k.e.r.p. w zw. art. 64 ust. 1 u.r.p. W ocenie OSD kara w postaci upomnienia również w tym wypadku jest adekwatna do popełnionego czynu z tych samych przyczyn, jakie przytoczono przy uzasadnieniu wymiary kary czynu z punktu 1 orzeczenia.
Za naganne uznać należy również niepowiadomienie Pokrzywdzonego przez Obwinionego o wydanym w dniu […] r. postanowieniu Sądu Okręgowego w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] o odrzuceniu skargi Pokrzywdzonego. Orzeczenie kończące postępowanie w sprawie jest kluczowe dla stron postępowania. Radca prawny, działając jako pełnomocnik procesowy w postępowaniu cywilnym, ma obowiązek ustalić treść wydanego w sprawie orzeczenia i poinformować o nim stronę. Tłumaczenie Obwinionego, iż uzyskał on w Sądzie informację, że Pokrzywdzony dowiadywał się o wynik sprawy, nie jest usprawiedliwione. W praktyce zdarza się, że pracownicy sądów udzielają telefonicznie błędnych informacji o zapadłych orzeczeniach. Niezależnie od tego radca prawny jako pełnomocnik z urzędu powinien powiadomić Pokrzywdzonego o zapadłym orzeczeniu w sprawie, co jednocześnie dawałoby Pokrzywdzonemu możliwość zwrócenia się do Obwinionego o wyjaśnienie przyczyn i skutków zapadłego orzeczenia. W opisanych okolicznościach faktycznych zaniechanie powiadomienia Pokrzywdzonego o wydanym w jego sprawie orzeczeniu prowadziło do naruszenia w art. 12 ust. 1 k.e.r.p. w zw. z art. 44 ust. 1 k.e.r.p. zw. art. 64 ust. 1 u.r.p. W ocenie OSD kara w postaci upomnienia jest odpowiednia do popełnionego czynu z tych samych przyczyn, jakie przytoczono przy uzasadnieniu wymiary kary czynu z punktu 1 orzeczenia.
Nie znajduje usprawiedliwienia w okolicznościach faktycznych rozpoznawanej sprawy niewystąpienie przez Obwinionego o uzasadnienie wydanego w dniu […] r. postanowienia Sądu Okręgowego w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] o odrzuceniu skargi Pokrzywdzonego. Powzięcie przez Obwinionego informacji o złożeniu wniosku o uzasadnienie osobiście przez Pokrzywdzonego nie zwalniało Obwinionego z podjęcia dalszych działań. Obwiniony bez weryfikacji treści i formy złożonego wniosku nie mógł wiedzieć, czy wniosek ten został złożony prawidłowo i czy zapewni on sporządzenie uzasadnienia orzeczenia. A nie każdy przypadek wadliwości złożonego wniosku determinowałby obowiązek Sądu do wezwania Obwinionego jako pełnomocnika procesowego do uzupełnienia wniosku złożonego osobiście przez Pokrzywdzonego jako stronę postępowania. Przykładowo Pokrzywdzony mógł wskazać zakres orzeczenia objętego wnioskiem o ukaranie w sposób nie obejmujący całości orzeczenia, Obwiniony powinien był albo zweryfikować prawidłowość wniosku złożonego osobiście przez Pokrzywdzonego albo złożyć w imieniu Pokrzywdzonego sporządzony przez siebie wniosek. Zaniechanie tego uznać należy za brak dołożenia staranności wymaganej od profesjonalisty realizującego zastępstwo procesowe. Wymiar kary w postaci upomnienia jest w tym przypadku adekwatny do popełnionego czynu z tych samych przyczyn, jakie wskazano przy uzasadnieniu wymiary kary czynu z punktu 1 orzeczenia.
Obwiniony po otrzymaniu dnia […] r. odpisu postanowienia z dnia […] Sądu Okręgowego w P. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt. […] nie ustalił, czy Pokrzywdzony chciałby zaskarżyć ww. postanowienie. Jeżeli Pokrzywdzony życzyłby sobie zaskarżenia postanowienia, a Obwiniony uważałby to za niecelowe, to powinien on przedstawić Pokrzywdzonemu informację o bezzasadności lub niecelowości zaskarżania postanowienia jako orzeczenia kończącego sprawę w danej instancji. Wynika to wprost z 44 ust. 3 k.e.r.p. Trzeba podkreślić, że radca prawny jako pełnomocnik z urzędu umocowany jest do zastępowania strony do czasu zakończenia postępowania w drugiej instancji. A zatem strona może w sposób uzasadniony oczekiwać, że pełnomocnik z urzędu zaskarży niekorzystne dla strony orzeczenie pierwszo-instancyjne. Obowiązek wniesienia środka odwoławczego przez pełnomocnika z urzędu w imieniu reprezentowanej strony nie jest bezwzględny. Strona może w ogóle nie być zainteresowana takim działaniem, nic chcąc narażać się na możliwe koszty postępowania w drugiej instancji (o możliwości wystąpienia których pełnomocnik powinien poinformować reprezentowaną stronę).
Natomiast jeżeli radca prawny jako ustanowiony w sprawie pełnomocnik zamierza odstąpić od wnoszenia środka odwoławczego od orzeczenia kończącego sprawę w pierwszej instancji, mimo że reprezentowana strona jest zainteresowana wniesieniem takiego środka, to radca prawny powinien przedstawić reprezentowanej stronie informację o bezzasadności lub niecelowości zaskarżania orzeczenia. Co więcej, zdaniem OSD odmowa zaskarżenia orzeczenia pierwszej instancji kończącego postępowanie w sprawie może być uzasadniona tylko w przypadkach uznania przez pełnomocnika oczywistej bezzasadności lub niecelowości takiego działania. Strona bowiem jest uprawniona do realizacji jej konstytucyjnego prawa do dwusintancyjnego postępowania i może zasadnie oczekiwać realizacji tego prawa przy pomocy ustanowionego do jej reprezentowania pełnomocnika z urzędu. Z przytoczonych względów zarzut z punktu 5 wniosku o ukaranie stanowił naruszenie art. 12 ust. 1 w zw. z art. 44 ust. 3 k.e.r.p. w zw. z art. 64 ust. 1 u.r.p. Również w odniesieniu do tego czynu wymiar kary w postaci upomnienia jest adekwatny z przyczyn, jakie wskazano przy uzasadnieniu wymiary kary czynu z punktu 1 orzeczenia.
OSD na podstawie art. 651.ust. 1 u.r.p. orzekł połączenie kar upomnienia orzeczonych w punktach 1, 2, 3, 4, 5 orzeczenia i wymierzył jako karę łączną karę upomnienia. OSD uznał, że czyny przypisane Obwinionemu w ww. punktach orzeczenia charakteryzują się odrębnością. Nie stanowią one jednorodnego czynu, który byłby przejawem realizacji ukierunkowania woli Obwinionego powstałej na początkowym etapie prowadzenia sprawy. Każdy z ww. czynów wiązał się z dającym się wyodrębnić stanem faktycznym i stanowił zaniechanie konkretnego obowiązku pełnomocnika. Natomiast biorąc pod uwagę okoliczności popełnienia każdego z ww. czynów OSD uznał, że kara upomnienia będzie adekwatna do każdego z nich. Obwiniony na skutek niniejszego postępowania będzie w przyszłości bardziej świadomy tego, w jaki sposób dokonywać ustaleń ze stroną reprezentowaną w trybie ustanowienia Obwinionego pełnomocnikiem z urzędu. Daje zatem to podstawę do wywiedzenia prognozy, że Obwiniony nie dopuści się w przyszłości podobnych deliktów dyscyplinarnych. Jednocześnie Pokrzywdzony może odczuwać satysfakcję z tego, że samorząd radców prawnych dostrzegł uchybienia Obwinionego w realizowaniu przez niego zadań pełnomocnika z urzędu Pokrzywdzonego. W konsekwencji Obwiniony został ukarany dyscyplinarnie.
O kosztach postępowania dyscyplinarnego OSD postanowił na podstawie art. 706 ust. 2 u.r.p., biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu.
GF