Orzeczenie z dnia 3 marca 2022 r. Sygn. akt: D 94/21
opublikowano: 2025-02-25 przez: Więckowska Milena
Orzeczenie z dnia 3 marca 2022 r. Sygn. akt: D 94/21
Orzeczenie nie prawomocne
Orzeczenie nie prawomocne
Przewodniczący: r. pr. Andrzej Szmigiel
Członkowie: r. pr. Anita Żołyniak–Piętka
r. pr. Artur Załuski
Protokolant: Ewelina Raczko
Członkowie: r. pr. Anita Żołyniak–Piętka
r. pr. Artur Załuski
Protokolant: Ewelina Raczko
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. w składzie po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu A.K. ([…]), obwinionej o to, że:
- w […] r. naruszyła godność zawodu radcy prawnego w ten sposób, że podczas rozmów telefonicznych z klientką K.H. podnosiła głos, krzyczała, zwracała się do klientki na „ty”, używała słów uznawanych powszechnie za obelżywe („jak to raz, k*a, dwa dni pod rząd”, „co to k*a za rozmowa ze mną”), jak również formułowała wobec klientki sformułowania znieważające („Pani naprawdę jest taka nienormalna?”) i poniżające („a do czego przywykłaś”), tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6 i art. 38 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego;
- pomimo otrzymania, w […] r., od klientki K.H., płatnej bezpośrednio do jej rąk, kwoty czterech tysięcy złotych, za świadczenie pomocy prawnej w dwóch sprawach, do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów t.j. 13 lipca 2021 r., nie wydała klientce paragonu fiskalnego lub faktury za otrzymaną kwotę, tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6 stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w związku z art. 111 ust. 1 i ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. Nr 106, z późn. zm);
- w okresie od […] r. do końca […] r. w sposób nielojalny i nieprofesjonalny postępowała wobec klientki K.H., w ten sposób, że zobowiązując się do sporządzenia wniosku o ustalenie miejsca zamieszkania dziecka, wprowadzała klientkę w błąd co do braku prawnej możliwości okazania/przekazania klientce sporządzonego pisma jak również odmówiła przekazania ww. pisma a nawet jego przeczytania, tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 8, art. 12 ust. 1 i art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
orzeka:
- Uznaje radcę prawnego A.K. ([…]), winną zarzucanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6 i art. 38 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3) ustawy o radcach prawnych wymierza karę pieniężną w wysokości 5000 (pięć tysięcy) zł ;
- Uznaje radcę prawnego A.K. ([…]), winną zarzucanego w punkcie 2 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6 stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w związku z art. 111 ust. 1 i ust. 3a pkt 1) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych wymierza karę pieniężną w wysokości 5000 (pięć tysięcy) zł;
- Uznaje radcę prawnego A.K. ([…]), winną zarzucanego w punkcie 3 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 8, art. 12 ust. 1 i art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3) ustawy o radcach prawnych karę pieniężną w wysokości 5000 (pięć tysięcy) zł;
- Na podstawie art. 65 ust 2a ustawy o radcach prawnych orzeka dodatkowo wobec radcy prawnego A.K. zakaz wykonywania patronatu na czas 3 lat.
- Na podstawie art. 651 ust. 2 pkt 3) ustawy o radcach prawnych kary orzeczone w punktach od 1 do 3 łączy w ten sposób, że orzeka jako karę łączną karę 15 000 (piętnaście tysięcy) zł;
- Na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionego radcy prawnego A.K. ([…]), na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę 1000 (jeden tysiąc) zł.
Uzasadnienie
W dniu […] r. do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej jako: „OSD”) wpłynął wniosek z dnia […] r. (dalej jako: „Wniosek o Ukaranie”), wniesiony przez Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej jako: „Rzecznik”) o ukaranie radcy prawnego A.K. wpisanej na listę radców prawnych prowadzoną przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w W. pod numerem wpisu […] (dalej jako: „Obwiniona”) obwinionej o to, że:
- w […] r. naruszyła godność zawodu radcy prawnego w ten sposób, że podczas rozmów telefonicznych z klientką K.H. (dalej jako: „Pokrzywdzona”) podnosiła głos, krzyczała, zwracała się do klientki na „ty”, używała słów uznawanych powszechnie za obelżywe („jak to raz, k*a, dwa dni pod rząd”, „co to k*a za rozmowa ze mną”), jak również formułowała wobec klientki sformułowania znieważające („Pani naprawdę jest taka nienormalna?”) i poniżające („a do czego przywykłaś”),
tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (dalej jako: „ustawa o radcach prawnych”) w związku z art. 6 i art. 38 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (dalej jako „KERP”); - pomimo otrzymania, w […] r., od Pokrzywdzonej, płatnej bezpośrednio do jej rąk, kwoty czterech tysięcy złotych, za świadczenie pomocy prawnej w dwóch sprawach, do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów tj. […] r. nie wydała klientce paragonu fiskalnego lub faktury za otrzymaną kwotę,
tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 KERP w zw. z art. 111 ust. 1 i ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. Nr 106, z późn. zm.) (dalej jako: „ustawa o podatku od towarów i usług”); - w okresie od […] r. do końca […] r. w sposób nielojalny i nieprofesjonalny postępowała wobec Pokrzywdzonej, w ten sposób, że zobowiązując się do sporządzenia wniosku
o ustalenie miejsca zamieszkania dziecka, wprowadzała klientkę w błąd co do braku prawnej możliwości okazania/przekazania klientce sporządzonego pisma jak również odmówiła przekazania ww. pisma a nawet jego przeczytania,
tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 8, art. 12 ust. 1 i art. 44 ust. 1 KERP;
Rzecznik podniósł, że mailem z dnia […] r. Pokrzywdzona poinformowała o postępowaniu Obwinionej. Pokrzywdzona w mailu wskazała, że podczas świadczenia na jej rzecz pomocy prawnej Obwiniona wielokrotnie ją obrażała i poniżała. Ponadto odmówiła jej wydania dokumentów, a także w sposób niewłaściwy się z nią rozliczyła, nie chcąc zwrócić jej nadpłaconej kwoty.
Co więcej Rzecznik dodał, iż w toku wszczętego w sprawie dochodzenia przesłuchano Pokrzywdzoną w charakterze świadka. Świadek zeznała, że Obwiniona zobowiązała się do prowadzenia jej dwóch spraw – jednej dotyczącej odmówienia synowi Pokrzywdzonej dostępu do nauki i drugiej dotyczącej ustalenia miejsca zamieszkania dziecka. W obu sprawach Pokrzywdzona podpisała dla Obwinionej pełnomocnictwa. Za każdą ze spraw Pokrzywdzona zapłaciła radcy prawnemu po 2000 zł. Nie otrzymała jednak ani rachunku ani faktury VAT potwierdzającej ww. płatność.
Rzecznik podniósł, że zgodnie z art. 111 ust. 1 i ust. 3a pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług Obwiniona miała obowiązek wystawić i wydać nabywcy (klientce) paragon fiskalny lub fakturę. Rzecznik wskazał, że niezrealizowanie tego obowiązku stanowi postępowanie sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa i tym samym stanowi przewinienie dyscyplinarne, o którym mowa w art. 64 ust. 1 ustawy o radach prawnych.
Ponadto świadek zeznała, że Obwiniona obrażała ją podczas rozmów telefonicznych, używając słów powszechnie uważanych za obelżywe np. „co to jest k*a za rozmawianie ze mną”, „czy Pani jest już do końca nienormalna”. Rzecznik wskazał, że zapoznał się z nagranymi przez Pokrzywdzoną w […] r. rozmowami telefonicznymi z Obwinioną. Według Rzecznika z przedmiotowych nagrań wynikało, że Obwiniona podnosiła głos, krzyczała, używała słów uznawanych powszechnie za obelżywe („jak to raz, k*a, dwa dni pod rząd”, „co to k*a za rozmowa ze mną”), jak również formułowała wobec klientki sformułowania znieważające („Pani naprawdę jest taka nienormalna?”) i poniżające.
Rzecznik stwierdził, że takie postępowanie w sposób oczywisty i jaskrawy stoi w opozycji do wyrażonego w art. 6 KERP nakazu wykonywania czynności zawodowych zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz dobrymi obyczajami. Dodał również, że kierowanie wobec klienta sformułowań obelżywych czy też znieważających narusza art. 38 ust. 1 KERP, który stanowi, że radca prawny, korzystając przy wykonywaniu zawodu z wolności słowa i pisma, nie może przekraczać granic określonych przepisami prawa i rzeczową potrzebą.
Co więcej, w toku dochodzenia Rzecznik ustalił, że Pokrzywdzona prosiła Obwinioną o przekazanie jej wniosku o ustalenie miejsca zamieszkania dziecka. Rzecznik podniósł, że ustalony stan faktyczny wskazuje, że Obwiniona zobowiązując się do reprezentowania klientki, w tym do sporządzenia wniosku o ustalenie miejsca zamieszkania dziecka, mimo prośby klientki nie udostępniła jej treści sporządzonego w jej imieniu pisma a nawet nie chciała ich klientce odczytać.
Według Rzecznika takie postepowanie narusza stypizowany w art. 6 KERP obowiązek wykonywania czynności zawodowych w sposób zgodny z dobrymi obyczajami, zdefiniowany w art. 8 KERP obowiązek lojalnego postepowania wobec klienta, wskazany w art. 12 ust. 1 KERP nakaz wykonywania czynności zawodowych w sposób sumienny a także wypływający z art. 44 ust. 1 KERP obowiązek informowania klienta (na jego żądanie) o przebiegu sprawy.
W dniu […] r. OSD rozpoznał na rozprawie sprawę przeciwko Obwinionej. Po wywołaniu sprawy stawiła się Pokrzywdzona oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego r.pr. A.K.2 (dalej jako: „Zastępca Rzecznika”). Nie stawiła się Obwiniona prawidłowo powiadomiona o terminie rozprawy. Wobec faktu, że Obwiniona została prawidłowo zawiadomiona o rozprawie nie stawiła się na rozprawę bez usprawiedliwienia, Sąd na podstawie art. 683 ustawy o radcach prawnych postanowił prowadzić postępowanie bez jej udziału, albowiem Sąd uznał, że obecność Obwinionej nie jest niezbędna, gdyż stan faktyczny sprawy może być ustalony w oparciu o przedstawione przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego dokumenty i zeznania świadków.
Sąd dopuścić dowód z przesłuchania Pokrzywdzonej. Odpowiadając na pytanie, co jest jej wiadome w sprawie zeznała, że wszystkie okoliczności faktyczne opisane we Wniosku o Ukaranie są zgodne z prawdą. Oznajmiła również, że w chwili obecnej z uwagi na upływ czasu nie jest w stanie złożyć zeznań tak dokładnie jak miało to miejsce przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym. Świadek wniosła o ich odczytanie. Przewodniczący odczytał zeznania świadka z k. 11, 12.
Pokrzywdzona potwierdzała, iż odczytane zeznania są zgodne z prawdą. Ponadto dodała, że Obwiniona nie wystawiła żadnego dokumentu księgowego za pobrane kwoty. Co więcej, Obwiniona oznajmiła jej również, że nie może jej pokazać wniosku o ustalenie miejsca zamieszkania dziecka, który miał być odpowiedzią na analogiczny wniosek ze strony partnera.
Na pytanie Zastępcy Rzecznika świadek odpowiedziała, że słowa, które padły w stosunku do niej, zawarte w opisie pierwszego z czynów zarzucanych we Wniosku o Ukaranie, były wypowiedziane w dzień, w który miała odbyć się mediacja, na którą się stawiła, a na którą nie stawiła się Obwiniona. Dodała również, że Obwiniona przebywała w tym czasie na urlopie i odwoła mediacje, o czym nie powiadomiła Pokrzywdzonej. Świadek nadmieniła, że podczas wieczornej rozmowy Obwiniona była w stosunku niej arogancka i ubliżała jej. Ponadto Obwiniona wypowiedziała Pokrzywdzonej pełnomocnictwo. Obwiniona nie zwróciła Pokrzywdzonej żadnych pieniędzy. Świadek zeznała również, że Obwiniona zadzwoniła do niej i przeprosiła ją wyjaśniając, że nie wie co w nią wstąpiło.
Sąd na rozprawie odsłuchał nagrania rozmowy, które znajdują się w aktach sprawy. Świadek potwierdziła, że odsłuchane rozmowy miały miejsce. Sąd postanowił dopuścić dowód z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. Ponadto Sąd postanowił uznać za ujawnione bez odczytania w trybie art. 394 § 2 k.p.k. dowody dopuszczone w poprzednim zdaniu. Przewodniczący zamknął przewód sądowy.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wniósł jak we Wniosku o Ukaranie. Pokrzywdzona wniosła jak dotychczas. Przyłączyła się do stanowiska Zastępcy Rzecznika.
Sąd po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko Obwinionej orzekł:
- uznał Obwinioną winną zarzucanego jej w punkcie 1 Wniosku o Ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 i art. 38 ust. 1 KERP i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3) ustawy o radcach prawnych wymierzył jej karę pieniężną w wysokości 5000 (pięć tysięcy) zł;
- uznał Obwinioną winną zarzucanego jej w punkcie 2 Wniosku o Ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 KERP w zw. z art. 111 ust. 1 i ust. 3a pkt 1) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych wymierzył jej karę pieniężną w wysokości 5000 (pięć tysięcy) zł;
- uznał Obwinioną winną zarzucanego jej w punkcie 3 Wniosku o Ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 8, art. 12 ust. 1 i art. 44 ust. 1 KERP i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3) ustawy o radcach prawnych wymierzył jej karę pieniężną w wysokości 5000 (pięć tysięcy) zł;
- na podstawie art. 65 ust. 2a ustawy o radcach prawnych orzekł dodatkowo wobec Obwinionej zakaz wykonywania patronatu na czas 3 lat;
- na podstawie art. 651 ust. 2 pkt 3) ustawy o radcach prawnych kary orzeczone w punktach od 1 do 3 połączył w ten sposób, że orzekł jako karę łączną karę 15 000 (piętnaście tysięcy) zł;
- na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądził od Obwinionego na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę 1000 (jeden tysiąc) zł.
Sąd ustalił i zważył co następuje:
Stan faktyczny niniejszej sprawy nie budzi najmniejszych wątpliwości i pokrywa się z opisem faktycznym czynów zawartych we Wniosku o Ukaranie. Sąd miał możliwość poczynić takie ustalenie, albowiem odsłuchał treść nagrań uwiecznionych przez Pokrzywdzoną, a także złożonych do akt sprawy. Treść przedmiotowego nagrania pokrywa się przy tym w sposób całkowity z treścią zeznań złożonych przez samą Pokrzywdzoną. Mając powyższe na względzie sąd ustalił, iż Obwiniona dopuściła się zachowań opisanych w pkt 1, 2 i 3 Wniosku o Ukaranie, a w konsekwencji uznał Obwinioną winną popełnionych jej czynów.
Zdaniem OSD w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę prawidłowa była również kwalifikacja prawna zachowań jakich dopuściła się Obwiniona, a mianowicie: czyn z pkt 1 Wniosku o Ukaranie wyczerpywał dyspozycję z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 i art. 38 ust. 1 KERP, czyn z pkt 2 Wniosku o Ukaranie wyczerpywał dyspozycję z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 KERP w zw. z art. 111 ust. 1 i ust. 3a pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zaś czyn z pkt 3 Wniosku o Ukaranie z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 8, art. 12 ust. 1 i art. 44 ust. 1 KERP.
Wymierzając karę za pierwszy z czynów sąd uznał, iż posługiwanie się wobec klienta językiem na poziomie marginesu społecznego, kierowanie wobec klienta inwektyw lub traktowanie klienta w sposób pogardliwy jest zachowaniem niegodnym radcy prawnego, o wysokim stopniu szkodliwości społecznej, jak i dla całego środowiska radcowskiego. Klient, który trafia do radcy prawnego winien być objęty przez niego troską i pieczą oraz wsparciem psychicznym i emocjonalnym, a nie obiektem obelg, inwektyw, zachowań poniżających tegoż klienta.
Odnośnie czynu drugiego to wskazać należy, iż czyn ten, mimo innego charakteru niż delikt objęty punktem pierwszym orzeczenia tutejszego Sądu, cechuje się równie wysokim stopniem szkodliwości i karygodności. Radca prawny stanowi, bowiem jeden z elementów szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości i jako taki powinien stanowić wzór i przykład stosowania się do obowiązującego porządku prawnego i reżimu rachunkowo – podatkowego. Świadome łamanie tych reguł jest zachowaniem w najwyższym stopniu karygodnym.
Także trzeci z czynów uznać należy za wyraz sprzeniewierzenia się przez Obwinioną nadrzędnym zasadom jakimi są lojalność wobec klienta i oparcie relacji z nim o najwyższy poziom zaufania. Obwiniona z naruszeniem tych fundamentalnych zasad nie tylko nienależycie wywiązywała się ze swoich obowiązków jako pełnomocnik procesowy, ale nadto okazywała brak elementarnego szacunku dla swojej klientki.
Mając powyższe na względzie sąd uznał, iż za każdy z powyższych czynów należało wymierzyć karę pieniężną pięciu tysięcy złotych, a łącząc je zachować zasadę pełnej ich kumulatywności. Nie było żadnych podstaw bowiem do tego, żeby zastosować zasadę absorbcji. Dodatkowo obligatoryjne orzeczono środek dyscyplinarny w postaci zakazu wykonywania patronatu na okres trzech lat. O kosztach sąd orzekł zgodnie z obowiązującymi przepisami.
GF