Orzeczenie z dnia 29 listopada 2016 r. sygn. akt: D 89/2015
Orzeczenie prawomocne
WSD orzeczeniem z dnia 13 czerwca 2017 r., sygn. WO 58/17, utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie.
 


 

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawach w dniach [...] r., [...] r. oraz [...] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu L., [...], obwinionemu o to, że:
w okresie co najmniej od dnia [...] r. do chwili sporządzenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów świadczył pomoc prawną na rzecz K (1) w sprawie o podział majątku z udziałem K (2) toczącej się przed Sądem Rejonowym w G. pod sygn. akt [...] oraz co najmniej od [...] r. do chwili sporządzenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów świadczył pomoc prawną na rzecz K (1) w sprawie o rozwód z K (2) w sytuacji, gdy wcześniej w okresie od [...] r. udzielał pomocy prawnej w tych sprawach K (2), pozostawał z nią w relacjach przyjacielskich, a także wykorzystał wiedzę pozyskaną od K (2) podczas świadczenia pomocy prawnej na rzecz K (1),
tj. w sprawie popełnienia przewinień dyscyplinarnych określonych art. 8 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt a i d Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 637 ze zm.)
 

 
Dnia [...] roku do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej „Sąd”) wpłynął wniosek Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej: ”Rzecznik”) o ukaranie radcy prawnego L. (dalej: Obwiniony”), którego obwinił o  to, że:
w okresie co najmniej od dnia [...] r. do chwili sporządzenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów świadczył pomoc prawną na rzecz K (1) w sprawie o podział majątku z udziałem K (1) toczącej się przed Sądem Rejonowym w G. pod sygn. akt [...] oraz co najmniej od [...] r. do chwili sporządzenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów świadczył pomoc prawną na rzecz K (1) w sprawie o rozwód z K (2) w sytuacji, gdy wcześniej w okresie od [...] r. udzielał pomocy prawnej w tych sprawach K (2), pozostawał z nią w relacjach przyjacielskich, a także wykorzystał wiedzę pozyskaną od K (2) podczas świadczenia pomocy prawnej na rzecz K (1) tj. w sprawie popełnienia przewinień dyscyplinarnych określonych art. 8 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt a i d Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. (dalej: „Kodeksu Etyki Radcy Prawnego”) w związku z art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 637).
 
Dnia [...] roku Obwiniony złożył do Sądu pismo zatytułowane „Odpowiedź na wniosek o ukaranie z [...] roku”, w którym odniósł się do wniosku o ukaranie oraz złożył wnioski dowodowe z akt spraw: [...] prowadzonej przez Sąd Okręgowy w P. Wydział Cywilny, [...] prowadzonej przed Sądem Rejonowym w G. Wydział Cywilny oraz [...] prowadzonej przed Sądem Rejonowym w G. Wydział Karny, na okoliczności szczegółowo w piśmie tym określone.
Dnia [...] roku Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. na rozprawie, na której stawili się Obwiniony, świadkowie K (3), P., Z. oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego, Sąd przesłuchał Obwinionego, który nie przyznał się do winy i potwierdził złożone w trakcie przesłuchania przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego dnia 13 lipca 2015 roku wyjaśnienia, świadek K (3), Z. oraz P.
 
Na rozprawie dnia [...] roku przed Sądem stawili się Obwiniony, pokrzywdzona K (2), świadek K (1) oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego, Sąd przesłuchał Pokrzywdzoną oraz K (1).
Na rozprawie dnia [...] roku Sąd dopuścił wnioskowane przez Obwinionego dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach spraw Sądu Okręgowego w P. oraz Sądu Rejonowego w G. dołączone do akt sprawy.
Na podstawie całokształtu materiału dowodowego, ujawnionego w toku rozprawy głównej, Sąd ustalił następujący stan faktyczny.
Obwiniony od około [...] roku do [...] roku utrzymywał bliskie stosunki z Pokrzywdzoną oraz K (1), z którym Pokrzywdzona w tamtym okresie pozostawała w związku małżeńskim. Pokrzywdzona znała małżonkę Obwinionego, a Obwiniony wraz z małżonką oraz Pokrzywdzoną i K (1) składali sobie wzajemnie wizyty w miejscu zamieszkania.
 Bliskość znajomości objawiała się także tym, że Obwiniony wraz ze swoją rodziną był wspólnie na wakacjach w L. z Pokrzywdzoną oraz jej rodziną. W [...] roku związek małżeński Pokrzywdzonej oraz K (1) faktycznie zakończył się i K (1) wyprowadził się z domu zamieszkiwanego dotychczas z Pokrzywdzoną. 
Obwiniony w okresie od [...] roku kilkukrotnie spotykał się z Pokrzywdzoną w sytuacjach prywatnych, gdzie potępiał postawę K (1) i zadawał pytania dotyczące szczegółów ówczesnych stosunków pomiędzy Pokrzywdzoną i K (1). Pokrzywdzona chętnie zwierzała się Obwinionemu z problemów małżeńskich, traktując Obwinionego jak osobę bliską, zainteresowaną jej życiem.
Obwiniony zapewniał Pokrzywdzoną o swojej neutralności, tj. że w sprawie, w której stronami będą Pokrzywdzona i K (1) nie będzie reprezentował żadnej ze stron, będzie zmierzał do polubownego rozwiązania sporu pomiędzy nimi.
Obwiniony w początku [...] roku podjął się prowadzenia pomiędzy Pokrzywdzoną i jej ówczesnym małżonkiem K (1) negocjacji, głównie w kwestii podziału majątku dorobkowego. W negocjacjach tych reprezentował K (1).
W [...] roku Obwiniony złożył do sprawy [...] toczącej się z sprawie z wniosku K (1) i Pokrzywdzonej pełnomocnictwo do występowania w imieniu wnioskodawcy.
[...] roku Obwiniony złożył pełnomocnictwo udzielone mu przez K (1) do udziału w sprawie o rozwód prowadzonej przed Sądem Rejonowym w G. pod sygnaturą akt [...].
 
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:
zawiadomienia o popełnieniu wykroczenia dyscyplinarnego z dnia [...] roku (k. [...]), protokołu przesłuchania obwinionego (k. [...]), odpowiedzi obwinionego na wniosek o ukaranie z dnia [...] roku (k. [...]), kserokopii akt sądowych w sprawach:
[...],[...],[...] (k. [...]), przesłuchania świadków K (3), P., Z., K (1), pokrzywdzonej K (2) oraz wyjaśnień Obwinionego złożonych przed zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego dnia
[...] roku, odczytanych na rozprawie [...] roku.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że Obwiniony dopuścił się zarzucanego mu we wniosku o ukaranie czynu.
Zgodnie z treścią wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, Rzecznik Dyscyplinarny zarzucił Obwinionemu popełnienie czynu sprzecznego z art. 8 w zw. z art.
22 ust. 1 pkt a i d Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w związku z art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 637).
W myśl art. 8 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego unikanie konfliktu interesów jest jednym z podstawowych obowiązków radcy prawnego wobec klientów.
Stosownie do art. 22 ust. 1 pkt a Kodeksu Etyki Radcy Prawnego radca prawny nie może prowadzić sprawy, ani udzielić w jakiejkolwiek formie pomocy prawnej, jeżeli udzielił wcześniej stronie przeciwnej pomocy prawnej w tej sprawie albo w sprawie z nią związanej.
Stosownie zaś do art. 22 ust. 1 pkt. d Kodeksu Etyki Radcy Prawnego radca prawny nie może prowadzić sprawy ani udzielić w jakiejkolwiek formie pomocy prawnej, jeżeli był lub pozostaje w bliskich stosunkach z przeciwnikiem swojego mocodawcy lub osobą zainteresowaną w niekorzystnym dla niego rozstrzygnięciu sprawy.
W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego nie budzi wątpliwości fakt, że Obwinionego oraz Pokrzywdzoną łączyły bliskie stosunki towarzyskie objawiające się tym, że rodziny Obwinionego i Pokrzywdzonej odwiedzały się wzajemnie w miejscach swojego zamieszkania, dzieci Obwinionego otrzymywały od rodziny Pokrzywdzonej prezenty świąteczne, jak i takie prezenty od Obwinionego otrzymywały dzieci Pokrzywdzonej. O stopniu zażyłości pomiędzy rodzinami Obwinionego i Pokrzywdzonej świadczyć może także wspólne spędzanie urlopu w 2001 roku. Ten stan zażyłości nie ustał wraz z pogorszeniem się stosunków pomiędzy Pokrzywdzoną i jej małżonkiem K (1), co objawiało się tym, że Pokrzywdzona prowadziła z Obwinionym rozmowy w sprawach związanych z rozwodem i podziałem majątku.
W ocenie Sądu przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie pozwala na uznanie, że Obwiniony brał udział w rozmowach z Pokrzywdzoną w roli mediatora, jednakże spójne zeznania Pokrzywdzonej oraz świadków K (3), P., Z. na okoliczność przeprowadzanych pomiędzy Obwinionym a Pokrzywdzoną rozmów oraz ich przebiegu prowadzą do wniosku, że Pokrzywdzona właśnie z uwagi na długoletnią znajomość z Obwinionym traktowała jego udział w sprawach spornych pomiędzy nią i jej ówczesnym mężem jako mediację, a nawet udzielenie jej wsparcia i pomocy prawnej, nie zaś jak twierdzi Obwiniony oraz świadek K (1), negocjacje prowadzone w imieniu tego ostatniego. Należy zaznaczyć, że wyjaśnieniom Obwinionego Sąd nie dał wiary częściowo, tj. w zakresie charakteru znajomości z Pokrzywdzoną, albowiem wyjaśnienia te stoją w sprzeczności innymi dowodami osobowymi przeprowadzonym w sprawie.
Powyższą ocenę charakteru znajomości pomiędzy Obwinionym i Pokrzywdzoną potwierdza także analiza akt postępowań sądowych prowadzonych przed Sądem Rejonowym w G. i Sądem Okręgowym w P. pod sygnaturami [...], [...], [...].
W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wskazuje także, że Obwiniony w czasie objętym wnioskiem o ukaranie, tj. w okresie co najmniej od dnia [...] r. do chwili sporządzenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów świadczył pomoc prawną na rzecz K (1) w sprawie o podział majątku z udziałem Pokrzywdzonej K (2) toczącej się przed Sądem Rejonowym w G. pod sygn. akt [...] oraz co najmniej od [...] r. do chwili sporządzenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów świadczył pomoc prawną na rzecz K (1) w sprawie o rozwód z Pokrzywdzoną K (2).
Z powyższych względów, Sąd uznał, że Obwiniony świadcząc pomoc prawną na rzecz K (1), wobec faktu, iż był w bliskich stosunkach z osobą zainteresowaną w niekorzystnym dla niego rozstrzygnięciu sprawy, tj. z jego przeciwniczką K (2), świadczył ją w warunkach konfliktu interesów. To postępowanie naruszyło w konsekwencji art. 8 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt a i d Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Wymierzając Obwinionemu karę Sąd wziął pod uwagę, że naruszenie zasad etyki miało charakter poważny. Czyn Obwinionego godzi bowiem w jedną z fundamentalnych zasad wykonywania zawodu radcy prawnego, jaką jest unikanie świadczenia pomocy prawnej w warunkach konfliktu interesów. Uznając winę Obwinionego w tym zakresie Sąd ocenił jednak, że ze względu na rodzaj deliktu, dotyczący ekonomicznego aspektu prowadzonej działalności, adekwatne jest zastosowanie wobec obwinionego kary pieniężnej. Wymierzona kara jest uzasadniona stopniem winy i charakterem dokonanego naruszenia.
Sąd uznał, że kara pieniężna będzie w pełni adekwatna do popełnionego czynu. Sąd ustalając jej wysokość miał na uwadze jej celowość, tj. okoliczność, iż stanowić będzie dla Obwinionego represję, która powinna w przyszłości skutkować dbałością o to, by spełniając oczekiwania klienta, nie łamał norm etycznych obowiązujących radcę prawnego w kwestii świadczenia pomocy prawnej w warunkach konfliktu interesów.
Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych oraz § 1 ust. 1 pkt 1) uchwały nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców prawnych z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu, a w szczególności w zakresie postępowania dowodowego.
(MW)