Sejmowe komisje pozytywnie zaopiniowały w poniedziałek projekt ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej m.in. dla osób niezamożnych, ludzi młodych i seniorów. Możliwe, że głosowanie Sejmu nad projektem odbędzie się jeszcze w tym tygodniu.

Za poparciem propozycji zawartych w projekcie opowiedziało się 12 posłów z sejmowych komisji: sprawiedliwości i praw człowieka oraz samorządu terytorialnego i polityki regionalnej. Nikt nie był przeciw, czterech posłów wstrzymało się od głosu.
W pierwszej połowie czerwca prace nad projektem zakończyła sejmowa podkomisja. Wprowadziła ona istotne modyfikacje do planowanej ustawy. Komisje w poniedziałek dodały kilkanaście kolejnych poprawek, przede wszystkim mających już jednak charakter redakcyjny i porządkujący.
Projekt przewidywał pierwotnie taką bezpłatną pomoc dla osób niezamożnych, seniorów po 75. roku życia, kombatantów, weteranów, posiadaczy Karty Dużej Rodziny i ofiar klęsk żywiołowych. Podkomisja – z poparciem resortu sprawiedliwości – zdecydowała się jednak obniżyć granicę wieku w przypadku seniorów z 75. do 65. roku życia. Wprowadzono także kolejną kategorię osób uprawnionych do tej pomocy, czyli ludzi młodych – do 26. roku życia.
Przewodniczący podkomisji Robert Maciaszek (PO) mówił niedawno PAP, że w odniesieniu do młodych ludzi pomoc ma objąć przede wszystkim osoby rozpoczynające pracę zawodową, które zawsze są w słabszej pozycji na rynku pracy. „Często osoby te dostają umowy śmieciowe, więc będą one mogły przyjść do punktu pomocy i skonsultować, czy proponowana im umowa jest zgodna z prawem” – wyjaśniał.
Z kolei osoby ok. 65. roku życia są tuż przed przejściem na emeryturę. „W tej kategorii jest dużo spraw związanych z kwestiami ubezpieczeń społecznych i opieki społecznej. Ponadto seniorzy są dziś narażeni na bardzo agresywny marketing niektórych firm handlowych, przez co wpadają nawet w kłopoty finansowe” – mówił.
W poniedziałek poparcia nie zyskała poprawka precyzująca, że do bezpłatnej pomocy uprawnione byłyby osoby między 18. a 26. rokiem życia. Jak wskazywali posłowie, taka modyfikacja spowodowałaby, że pomocy nie otrzymaliby na przykład młodociani pracownicy lub małoletnie osoby poszkodowane przestępstwem.
Pierwotnie projekt składał się z trzech części dotyczących: bezpłatnych porad prawnych, informacji prawnej oraz edukacji prawnej. Podkomisja zdecydowała o wykreśleniu drugiej z tych części.
Jak mówił PAP minister sprawiedliwości Borys Budka aplikacje mobilne połączone z dobrze działającą stroną internetową są lepsze niż tradycyjna infolinia z informacją prawną. Ponieważ MS pracuje nad takimi aplikacjami, zdecydowano się zrezygnować z mniej nowoczesnej infolinii telefonicznej. Zgodnie z projektem w kraju ma zostać utworzonych ponad 1,5 tys. punktów, w których będą udzielane bezpłatne porady. Jako regułę przyjęto, że pomoc będą świadczyć adwokaci lub radcowie prawni na podstawie umowy zawartej z powiatem. Ponadto podkomisja zdecydowała o dopuszczeniu do udzielania bezpłatnych porad „w szczególnych wypadkach” aplikantów adwokackich i radcowskich.
Powiat będzie mógł jednak powierzyć prowadzenie połowy punktów na jego terenie organizacjom pozarządowym. W punktach prowadzonych przez te organizacje – obok pomocy adwokatów i radców – będzie możliwe także uzyskanie porad dotyczących prawa podatkowego, które będą udzielane przez doradców podatkowych.
Organizacje pozarządowe – jak przewidziano – będą także mogły zatrudniać do udzielania pomocy osoby, które ukończyły wyższe studia prawnicze, jeśli mają one co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu czynności związanych ze świadczeniem pomocy prawnej.
Nowa ustawa ma poruszać też kwestie edukacji prawnej społeczeństwa. Programy edukacyjne przeznaczone do realizacji w formie kampanii społecznych mają być realizowane we współpracy z organizacjami pozarządowymi, uczelniami i samorządami zawodowymi.
(PAP)