29.03.2024

Charakter prawny rozstrzygnięć organu administracji publicznej w przedmiocie udzielania pomocy ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

opublikowano: 2014-09-01 przez: Mika Ewelina

Wprowadzenie

Obszary wiejskie stanowią większość powierzchni Polski. Wiele spośród nich ma charakter rolniczy, wobec czego pomoc finansowa UE w ich rozwoju wydaje się niezbędna. Państwo członkowskie nie byłoby bowiem w stanie samodzielnie realizować swoich strategicznych planów bez środków pochodzących m.in. z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, zwanego dalej: EFRROW.

Z uwagi na fakt, że praktyka przyznawania pomocy w procesie realizacji działań podejmowanych w ramach rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z EFRROW ukazała problematykę, jaka powstała na gruncie orzekania w przedmiotowych sprawach, zasadne jest przedstawienie jej na łamach niniejszego artykułu.

Trzeba stwierdzić, że do najistotniejszych i wartych omówienia zagadnień powstałych na tym tle należy wyjaśnienie charakteru prawnego rozstrzygnięć organu administracji publicznej wydanych w postępowaniu o udzielenie pomocy w ramach powołanego funduszu, sposobu ich zaskarżania do sądu administracyjnego oraz określenie właściwości miejscowej organu orzekającego o przyznaniu pomocy ze środków pochodzących z EFRROW.

Przed omówieniem zasygnalizowanej problematyki niezbędne wydaje się jednak dokonanie krótkiej charakterystyki EFRROW ze wskazaniem aktów prawnych regulujących ten zakres tematyczny.

W okresie programowania, w latach 2007-2013, instrumentem Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, ukierunkowanym na wsparcie regionów krajów członkowskich o strukturze typowo rolniczej, jest Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (European Agricultural Fund for Rural Development). Fundusz ten został utworzony rozporządzeniem Rady (WE) z 21 czerwca 2005 r. nr 1290/2005 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej[1], natomiast zasady wsparcia rozwoju obszarów wiejskich zostały określone w rozporządzeniu Rady (WE) z 20 września 2005 r. nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich[2]. W okresie programowania 2000-2006 jego odpowiednikiem był Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej – Sekcja Orientacji, istniejący od 1962 r.[3] Środki finansowe EFRROW przeznaczone dla Polski są dostępne w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Podstawowym krajowym aktem prawnym określającym warunki i tryb przyznawania tych środków, wypłaty oraz zwracania pomocy finansowej w ramach działań objętych programem rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków pochodzących z EFRROW jest ustawa z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich[4], dalej zwana: ustawą o wspieraniu.

Rozstrzygnięcia organu w zakresie odmowy lub przyznania pomocy ze środków z EFRROW

Analizując zasady przyznawania pomocy określone w ustawie o wspieraniu, można zauważyć, że ustawodawca w powołanym akcie prawnym dokonał podziału podejmowanych działań w ramach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 5 ust. 1, w zależności od trybu ich realizacji, to znaczy administracyjnego albo umownego[5].

Artykuł 20 ust. 1 i 2 ustawy o wspieraniu stanowi, że pomoc w ramach działań wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 2, 3, 6, 7 oraz 9-15 jest przyznawana w drodze decyzji administracyjnej, a właściwymi organami administracji (w zależności od działań) są: kierownik biura powiatowego Agencji, dyrektor oddziału regionalnego Agencji oraz marszałek województwa. Ustawa ta wyczerpująco zatem wymienia sytuacje, w których rozstrzygnięcia wydane na podstawie jej art. 20 ust. 1 są wydawane w formie decyzji administracyjnej, i to niezależnie od tego, czy jest to decyzja o przyznaniu pomocy czy też o odmowie jej przyznania. Skutkiem tego do procedury odwoławczej będzie miał zastosowanie Kodeks postępowania administracyjnego[6] z wyjątkiem przypadków, gdy przepisy szczególne ustawy o wspieraniu będą stanowiły inaczej (art. 21).

Bardziej skomplikowana procesowo sytuacja pojawia się, gdy wnioskodawca składa wniosek o udzielenie pomocy w ramach działań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, 4, 5 i 8 oraz 16-23, bowiem, jak stanowi art. 22 ust. 1 ustawy o wspieraniu, pomoc w zakresie powyższych działań, w przypadku spełnienia przez wnioskującą stronę warunków określonych przepisami prawa, jest przyznawana na podstawie umowy, zawieranej pod rygorem nieważności, w formie pisemnej. W tym wypadku nie jest wydawane żadne rozstrzygnięcie administracyjne. Nie zmienia tego również okoliczność wysłania przez organ pisma informującego o przyznaniu pomocy.

Należy w tym miejscu zauważyć, że ewentualne spory powstałe w związku z wywiązywaniem się ze zobowiązań zawartej umowy będą rozstrzygane w postępowaniu przed sądem powszechnym, a nie sądem administracyjnym, o czym przesądził Naczelny Sąd Administracyjny m.in. postanowieniem z 3 czerwca 2009 r.[7] Konsekwencją zatem wniesienia w tym przedmiocie skargi do sądu administracyjnego będzie jej odrzucenie[8]. Bardzo jasne stanowisko dotyczące drogi sądowej i określenia, w jakich granicznych sytuacjach jest właściwy sąd administracyjny, a w jakich powszechny (w rozumieniu sądu cywilnego), zawarte jest również w uchwale 7 sędziów NSA z 29 marca 2006 r.[9]

Z kolei ust. 3 ww. art. 22 stanowi, że w przypadku, gdy nie są spełnione określone w przepisach prawa warunki przyznania pomocy, podmiot wdrażający informuje w formie pisemnej wnioskodawcę o odmowie jej przyznania z podaniem przyczyny odmowy. W tym przypadku przysługuje wnioskodawcy prawo wniesienia do sądu administracyjnego skargi na zasadach i w trybie określonym dla aktów lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi[10], dalej zwanej: p.p.s.a. (art. 22 ust. 4 ustawy o wspieraniu). Postępowanie w tym wypadku normuje art. 52 § 3 p.p.s.a., stanowiący, że skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu – w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się (np. w wyniku stosownego zawiadomienia) lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności – do usunięcia naruszenia prawa. Niezbędną zatem czynnością poprzedzającą wniesienie skargi do sądu administracyjnego jest wezwanie właściwego organu, w określonym terminie, do usunięcia naruszenia prawa. Skutkiem niedopełnienia tego obowiązku jest niedopuszczalność skargi, a w konsekwencji jej odrzucenie[11].

Istotne jest, że pismo organu stanowiące odpowiedź na wezwanie strony do usunięcia naruszenia prawa nie jest rozstrzygnięciem, na które przysługuje skarga do sądu administracyjnego, lecz czynnością o charakterze materialno-technicznym i wolą organu jest, czy w ogóle do tego wezwania się ustosunkuje. Mimo udzielenia przez organ odpowiedzi na przedmiotowe wezwanie, należy pamiętać, że skarżonym do sądu rozstrzygnięciem jest pismo organu informujące o odmowie przyznania wnioskowanej pomocy ze środków pochodzących z EFRROW, a nie ewentualna odpowiedź organu na wspomniane wezwanie, co jest częstym błędem procesowym powodującym odrzucenie skargi z uwagi na jej niedopuszczalność[12].

Zastosowanie w omawianych sprawach szczególnego trybu wnoszenia do sądu administracyjnego skargi łączy się dodatkowo z odmiennym procesem obliczania terminu do wniesienia skargi. Ogólną bowiem regułą jest, że w stosunku do rozstrzygnięć w sprawach indywidualnych, a więc decyzji administracyjnych oraz postanowień wydanych w postępowaniu jurysdykcyjnym, egzekucyjnym i zabezpieczającym skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Termin natomiast do wniesienia pozostałych skarg określonych m.in. w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. rozpoczyna bieg od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa.

Mając na uwadze, że na rozstrzygnięcia organu informujące o odmowie przyznania stronie wnioskowanej pomocy przysługuje skarga do sądu administracyjnego na zasadach i w trybie określonym dla aktów lub czynności (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.) można stwierdzić, że termin wnoszenia skargi do sądu zależy w zasadzie od tego, czy organ podejmie działanie i ustosunkuje się do wezwania o usunięcie naruszenia prawa, czy też czynności tej zaniecha.

W sytuacji bowiem, gdy strona po doręczeniu od organu informacji o odmowie przyznania jej wnioskowanej pomocy wystosuje (w terminie czternastu dni) wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a organ administracji nie udzieli odpowiedzi na to wezwanie, to termin do wniesienia skargi będzie zachowany, jeżeli skarga do sądu zostanie złożona w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa. Wezwanie to może być wniesione osobiście lub za pośrednictwem poczty. W przypadku natomiast, gdy strona po otrzymaniu informacji o odmowie przyznania pomocy finansowej wezwie organ do usunięcia naruszenia prawa i organ ten udzieli na to wezwanie odpowiedzi, to trzydziestodniowy termin do wniesienia skargi jest liczony od dnia doręczenia stronie odpowiedzi na wspomniane wezwanie.

W praktyce zdarza się jednak, że udzielenie przez organ odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa następuje po upływie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa. W tej sytuacji przyjęcie stanowiska, że termin do wniesienia skargi może być obliczany od dnia doręczenia stronie odpowiedzi na to wezwanie, jest błędne. Powyższy pogląd został również potwierdzony w postanowieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 14 stycznia 2010 r.[13], wydanym w sytuacji, w której ustanowiony w sprawie profesjonalny pełnomocnik skarżącego wniósł skargę do sądu administracyjnego, przyjmując jako okoliczność rozpoczęcia biegu terminu datę doręczenia stronie – wniesionej po terminie – odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Skutkiem tego było odrzucenie przez sąd skargi z uwagi na wniesienie jej po upływie ustawowego terminu. Biorąc pod uwagę częstotliwość udzielania przez organ odpowiedzi na wezwanie o usunięcie naruszenia prawa po upływie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania, warto zasugerować, aby z ostrożności procesowej skargę na pismo informujące o odmowie przyznania pomocy ze środków pochodzących z EFRROW wnosić do Sądu Administracyjnego ostatniego dnia upływu sześćdziesięciodniowego terminu do jej wniesienia. Należy bowiem pamiętać, że wniesienie skargi po terminie skutkuje, w myśl art. 58 § 1 pkt 2 p.p.s.a., jej odrzuceniem.

Kolejną istotną kwestią jest, że przy wnoszeniu do sądu skargi na rozstrzygnięcie organu administracji o odmowie przyznania pomocy ze środków pochodzących z EFRROW ustanowiony w sprawie profesjonalny pełnomocnik jest zobowiązany do uiszczenia stosownej opłaty sądowej, której wysokość reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi[14]. Zasadą jest bowiem, że sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata (art. 220 § 1 p.p.s.a.). Termin uiszczenia wpisu sądowego jest zawarty w art. 219 § 1 p.p.s.a., zgodnie z którym opłata sądowa powinna być uiszczona przy wniesieniu do sądu pisma, które takiej opłacie podlega.

Należy zwrócić uwagę, że w sprawach skarg, których przedmiotem jest odmowa przyznania pomocy ze środków pochodzących z EFRROW, obowiązuje stały wpis sądowy. W wypadku zatem zawodowych pełnomocników, takich jak adwokaci i radcowie prawni, wykonanie obowiązku uiszczenia właściwego wpisu sądowego od skargi powinno nastąpić wraz z wniesieniem skargi do sądu.

Częstą i niestety błędną praktyką jest, że pełnomocnicy stron, uiszczając stosowny wpis sądowy w sprawach odmowy przyznania pomocy ze środków z EFRROW, jako podstawę prawną określającą jego wysokość, wskazują § 2 ust. 3 pkt 6 ww. rozporządzenia, który dotyczy spraw z zakresu rolnictwa i leśnictwa. Właściwą podstawą prawną ustalającą wysokość wpisu sądowego w przedmiotowych sprawach jest § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 16 grudnia 2003 r., odnoszący się do skarg na akty lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa i wynosi 200 zł. Błąd w tym zakresie nie powoduje jednak negatywnych skutków dla strony, gdyż zarówno sprawy z zakresu rolnictwa i leśnictwa, jak i sprawy dotyczące skarg na akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa są objęte wpisem stałym w wysokości 200 zł. Mając dodatkowo na uwadze zmiany, jakie wprowadziła ustawa z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi[15] (uchylając m.in. art. 221 p.p.s.a.), należy podkreślić, że nieuiszczenie stałego wpisu sądowego od pism wnoszonych przez adwokatów lub radców prawnych jest brakiem fiskalnym podlegającym uzupełnieniu na stosowne wezwanie przewodniczącego.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że przed wejściem w życie powołanej ustawy z dnia 12 lutego 2010 r., w wypadku zawodowych pełnomocników, takich jak adwokaci i radcowie prawni, wykonanie obowiązku uiszczenia właściwego wpisu sądowego od skargi było opatrzone rygorem odrzucenia skargi (art. 221 p.p.s.a.).

Właściwość miejscowa organu administracji publicznej w zakresie wspierania rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków z EFRROW

Zadania oraz właściwość organów i jednostek organizacyjnych w zakresie wspierania rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, określonym w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. zostały zawarte w ustawie o wspieraniu. W Polsce zadania te realizuje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W art. 5 ust. 1 tej ustawy wyjaśniono, że program jest realizowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez działania wymienione w tym samym ust. 1, których obecnie jest 23. Jak już wspomniano, działania te są realizowane zarówno w trybie administracyjnym, jak i umownym, których skutkiem jest bądź wydanie decyzji administracyjnej, bądź zawarcie umowy o przyznaniu pomocy.

Jeśli w przypadku wydania decyzji administracyjnej, o której mowa w art. 20 ustawy o wspieraniu, w sposób enumeratywny wskazano organy wydające decyzje (art. 20 ust. 2), to w odniesieniu do odmowy udzielenia pomocy w ramach działań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, 5, 16-18 ustawy o wspieraniu, ustawodawca posłużył się ogólnym pojęciem „Agencja” (art. 22 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 3), co w praktyce nasuwało wiele wątpliwości, m.in. w procesie ustalania właściwości miejscowej organu, a w konsekwencji i właściwości miejscowej sądu administracyjnego.

Przykładem sporu natury interpretacyjnej powstałego na tym tle, który ostatecznie został rozstrzygnięty przez Naczelny Sąd Administracyjny, jest postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w którym, dokonując wykładni systemowej przepisów ustawy o wspieraniu, sąd stanął na stanowisku, zgodnie z którym nie można interpretować „Agencji” jako urzędu obsługującego organ administracyjny, tj. podmiotu w znaczeniu instytucjonalnym, lecz jako organ administracji publicznej działający w imieniu Agencji[16].

Uzasadniając swój pogląd wyrażony w powyższym orzeczeniu, sąd stwierdził, że skoro do sądu administracyjnego są skarżone działania lub bezczynność organów administracji i owe organy występują w takim postępowaniu jako jego strona, to należałoby przyjąć, że uprawnionym do wydania pisma o odmowie (na które taka skarga przysługuje) jest organ administracji publicznej.

Mając dodatkowo na uwadze, że przedmiotem w zawisłej przed sądem sprawie było działanie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o wspieraniu, tj. „Modernizacja gospodarstw rolnych”, a sprawa dotyczyła nieruchomości, na której jest prowadzona działalność rolnicza, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie ww. postanowieniem stwierdził swą niewłaściwość i przekazał sprawę według właściwości innemu wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu, co de facto łączyło się także ze zmianą właściwości miejscowej organu.

Rozstrzygając zaistniały w sprawie spór, na skutek złożenia zażalenia przez jedną ze stron postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 20 stycznia 2009 r. uchylił postanowienie sądu pierwszej instancji, a rozstrzygając ostatecznie sprawę charakteru podmiotu, jakim jest „Agencja”, w uzasadnieniu swojego postanowienia w pierwszej kolejności rozróżnił dwa rodzaje postępowań zmierzających do przyznania pomocy finansowej, która następuje w formie decyzji administracyjnej i w formie umowy cywilnoprawnej[17].

Sąd odwoławczy podniósł, że o ile przepis art. 20 ustawy o wspieraniu enumeratywnie wymienia działania, w których dyrektorzy oddziałów regionalnych i kierownicy biur powiatowych „Agencji” występują jako odrębne organy administracji publicznej prowadzące postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji administracyjnej, o tyle niejasne jest, w jakim charakterze występuje „Agencja” przy wydawaniu rozstrzygnięć w ramach działań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, 5, 16-18 oraz 21.

Przywołując treść art. 22 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o wspieraniu, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w sprawie, której przedmiotem było działanie – modernizacja gospodarstw rolnych – (art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy) nie ma miejsca na ustalanie właściwości miejscowej organu na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Podmiotem wdrażającym w tym przypadku jest „Agencja”, której organem jest prezes z siedzibą w Warszawie, wobec czego właściwym miejscowo w sprawie, na mocy art. 13 § 2 p.p.s.a., jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Należy zwrócić uwagę, że mimo wydania rozstrzygnięcia w sprawie, której przedmiotem była odmowa przyznania pomocy finansowej w ramach działania – modernizacja gospodarstw rolnych – (art. 5 ust. 1 pkt 4) przez analogię wypada przyjąć, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie będzie również właściwy w sprawach, których przedmiotem zaskarżenia jest odmowa przyznania pomocy finansowej w ramach innych działań zmierzających do przyznania pomocy w drodze umowy cywilnoprawnej, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5 ,16-18, tj. zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej; odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych; różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej; tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, gdzie podmiotem wdrażającym jest Agencja, której organem jest prezes.

Powyższy problem był warty zasygnalizowania, bowiem w praktyce sądowej zdarza się, że profesjonalni pełnomocnicy skarżącej strony, dokonując wykładni systemowej i funkcjonalnej ww. przepisów, stoją na stanowisku, iż właściwym miejscowo w sprawie organem administracji publicznej jest Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – zaś w postępowaniu sądowym – działający na obszarze jego działania sąd administracyjny. Argument przemawiający za przyjęciem takiego stanowiska wywodzą z treści art. 22 ust. 2 ustawy o wspieraniu, wskazując, że w sprawach postępowań w zakresie przyznania pomocy na podstawie umowy, prowadzonych przez podmioty wdrażające stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące właściwości miejscowej organów, a użycie w tym przepisie liczby mnogiej świadczy o tym, że właściwymi organami wydającymi akt mogą być w tym przypadku jedynie dyrektorzy oddziałów regionalnych, do których są składane wnioski o przyznanie pomocy. Z poglądem tym, z wyżej wspomnianych przyczyn, nie można się zgodzić. Potwierdza to utrwalone w tym zakresie orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego[18]. Przyjęcie odmiennego stanowiska i niedostosowanie się do prawidłowego pouczenia zawartego w zaskarżonym piśmie może mieć bezpośredni wpływ w zakresie zachowania terminu do wniesienia skargi w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Wniesienie bowiem skargi za pośrednictwem niewłaściwego organu może spowodować jej odrzucenie na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a. (po terminie), ponieważ za datę jej wniesienia sąd uzna datę jej przekazania przez organ niewłaściwy organowi właściwemu, co często następuje już po upływie terminu do wniesienia skargi.

Również w sytuacji braku lub błędnego pouczenia co do sposobu wnoszenia skargi w trybie określonym w art. 52 § 3 p.p.s.a. w wystosowanym przez organ administracji piśmie informującym stronę o odmowie przyznania pomocy konieczne jest samodzielne ustalenie właściwości miejscowej organu i działającego na jego obszarze właściwego sądu administracyjnego, co nie zawsze jest łatwe. Przykładem potwierdzającym powyższą tezę może być wydane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowienie z 27 stycznia 2010 r. odmawiające przywrócenia stronie terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w sprawie, której przedmiotem było rozstrzygnięcie Dyrektora Oddziału Terenowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa informujące o odmowie przyznania pomocy ze środków pochodzących z EFRROW. Orzekając w powyższej sprawie, sąd stwierdził, że wniesienie przez profesjonalnego pełnomocnika skargi do niewłaściwego sądu administracyjnego na skutek braku czytelnych regulacji prawnych, pozwalających na ustalenie właściwego w sprawie organu rozpoznającego wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, nie stanowi o braku winy w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej. Profesjonalny pełnomocnik procesowy nie może skutecznie domagać się uznania za uzasadnioną przyczynę uchybienia terminu braku znajomości przepisów prawa, bowiem jego obowiązkiem jest m.in. umiejętność interpretacji przepisów odnoszących się do procedur danego postępowania[19].

Powyższy przykład ponownie ukazuje, jak istotną, a zarazem skomplikowaną czynnością jest ustalenie właściwości miejscowej organu w omówionych na łamach niniejszego artykułu sprawach (art. 5 ust. 1 pkt 4, 5, 16-18 ustawy o wspieraniu). Problem różnorodnej interpretacji przepisów ustawy o wspieraniu, normujących ten zakres postępowania, istnieje, o czym świadczy powołana, tylko w małej części, liczba wydanych w sprawie postanowień sądu.

Podsumowanie

Celem niniejszego artykułu było zasygnalizowanie najistotniejszych i budzących wątpliwości zagadnień związanych z przyznawaniem pomocy ze środków pochodzących z EFRROW z uwzględnieniem bieżącego orzecznictwa sądowo-administracyjnego odnoszącego się do poruszonej tematyki.

Mając na uwadze, że w praktyce często dochodzi do naruszeń przepisów prawa ustalających zasady wnoszenia skarg do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcia organów administracji publicznej informujące o odmowie przyznania wnioskodawcy pomocy ze środków pochodzących z EFRROW (w przypadku działań określonych w art. 5 ust. 1 pkt 4, 5, 16-18 ustawy o wspieraniu), warto jeszcze raz podkreślić, że właściwym sądem administracyjnym w przedmiotowych sprawach jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Skargę do sądu wnosi się na zasadach i w trybie określonym, jak dla aktów lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., co skutkuje objęciem tych spraw stałym wpisem sądowym wynoszącym 200 zł, odnoszącym się do skarg na akty lub czynności z zakresu administracji publicznej, który powinien być uiszczony przez ustanowionego w sprawie zawodowego pełnomocnika wraz z wniesioną do sądu skargą.

 

Rafał Dul
Asystent sędziego Wydziału V Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, absolwent PS Prawa Europejskiego UW

 

Źródło: Temidium 2 (58) 2010


[1] Dz.U. UE. L.2005.209.1
[2] Dz.U. UE. L.2005.277.1
[3] J. W. Kaczyński, R. Willa, M. Świstak, Leksykon funduszy Unii Europejskiej, Warszawa 2009, s. 87.
[4] Dz.U z 2007 r. Nr 64, poz. 427 ze zm.
[5] E. Kremer, Szczególne zasady postępowania administracyjnego obowiązujące w sprawach prowadzonych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, dwumiesięcznik, rok IV nr 5(20)/2008, Warszawa 2008.
[6] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r., Dz.U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168 z późn. zm.
[7] Sygn. akt II GSK 1014/08 – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.
[8] Postanowienie WSA w Warszawie z 23 czerwca 2009 r., sygn. akt V SA/Wa 748/09 – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.
[9] Sygn. akt II GPS 1/06 – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.
[10] Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.
[11] Postanowienia WSA w Warszawie z 12 sierpnia 2009 r., sygn. akt V SA/Wa 1044/09 oraz sygn. akt V SA/Wa 977/09 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.
[12] Postanowienie WSA w Warszawie z 5 listopada 2009 r., sygn. akt V SA/Wa 1573/09 – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.
[13] Sygn. akt V SA/Wa 1840/09 – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.
[14] Dz.U. 2003.221.2193.
[15] Dz.U. z 2010 r. Nr 36, poz. 196.
[16] Postanowienie WSA w Warszawie z 14 listopada 2008 r. sygn. akt V SA/Wa 2155/08 – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.
[17] Sygn. akt II GZ 3/09 – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.
[18] Postanowienie NSA z 7 stycznia 2009 r., sygn. akt II GZ 330/08; postanowienie NSA z 7 stycznia 2009 r., sygn. akt II GZ 331/08; postanowienie NSA z 9 grudnia 2008 r., sygn. akt. II GZ 312/08; postanowienie NSA z 3 lutego 2009 r. sygn. akt II GZ 17/09 – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.
[19] Sygn. akt V SA/Wa 1915/09 – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.

Prawo i praktyka

Przygody Radcy Antoniego

Odwiedź także

Nasze inicjatywy