Sejmowe komisje pozytywnie zaopiniowały w środę 19 z 25 poprawek zaproponowanych przez Senat do ustawy o ochronie świadków i pokrzywdzonych. Chodzi w nich m.in. o objęcie ochroną danych świadków w sprawach o wykroczenia.

Inna z pozytywnie ocenionych przez komisje: sprawiedliwości i praw człowieka oraz spraw wewnętrznych poprawek podkreśla potrzebę stosowania ochrony osobistej wobec ofiar i świadków zgwałceń oraz przemocy w rodzinie.

Akceptacji komisji nie zyskała natomiast m.in. poprawka dotycząca pouczeń pokrzywdzonych i świadków przed pierwszym przesłuchaniem, które miałyby być sformułowane "językiem prostym i przystępnym". Posłowie z komisji uznali, że takie określenia są ocenne i nie powinny być stosowane w przepisach, zaś dotychczasowy zapis, że pouczenie ma umożliwić zrozumienie uprawnień świadka i pokrzywdzonego, jest lepszy.

Ustawa, której projekt przygotował resort sprawiedliwości kierowany przez poprzedniego ministra Marka Biernackiego, w założeniu ma zapewnić skuteczniejszą ochronę i pomoc dla świadków oraz ofiar przestępstw w celu uchronienia ich przed zastraszeniem i odwetem. Ponadto ma ona m.in. wprowadzić do polskiego prawa zapisy dyrektywy UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw. Sejm przyjął ją w pierwszej połowie października.

Przepisy przewidują trzy podstawowe rodzaje środków ochrony i pomocy dla świadków i pokrzywdzonych: ochronę na czas czynności procesowych, ochronę osobistą oraz pomoc dotyczącą zmiany miejsca pobytu. Decyzja o udzieleniu ochrony będzie podejmowana na wniosek osoby zainteresowanej, a także na wniosek sądu bądź prokuratury - ale za zgodą pokrzywdzonego lub świadka.

Zgodnie z ustawą ochrona na czas czynności procesowej ma być stosowana w każdej sprawie, w której będzie istnieć ryzyko zagrożenia dla życia lub zdrowia świadka. Osobie takiej zostanie przydzielona asysta policjantów w czasie przesłuchania przed sądem, a także w drodze do i z sądu. Z kolei ochrona osobista ma być udzielana "w przypadku wysokiego stopnia zagrożenia dla życia lub zdrowia osoby chronionej" przede wszystkim w sprawach, które w I instancji rozpatrują sądy okręgowe.

W przypadku bardzo dużego zagrożenia świadka możliwa będzie jego przeprowadzka do nowego miejsca zamieszkania. Taki rodzaj ochrony będzie stosowany po ustaleniu, że inne środki ochrony i pomocy mogą być niewystarczające. Osoba objęta tą formą ochrony będzie mogła otrzymywać pomoc finansową na potrzeby mieszkaniowe, życiowe i na pokrycie kosztów świadczeń zdrowotnych.

Nowe przepisy mają także ułatwić i uporządkować dostęp do pomocy psychologicznej dla ofiar przestępstw i ich najbliższych. Przy wojewódzkich komendach policji mają zostać powołani koordynatorzy, do których zadań należało będzie m.in. zapewnianie współdziałania jednostek policji w udzielaniu ochrony i zapewnianie pomocy psychologicznej.

Kolejną ważną regulacją przewidzianą w ustawie jest wprowadzenie jako zasady poufności danych dotyczących miejsca zamieszkania i zatrudnienia świadka. Dane te mają być zamieszczanie nie w protokole, ale w odrębnym załączniku do protokołu. Senat zaproponował, zaś komisje sejmowe w środę pozytywnie oceniły, umożliwienie takiej ochrony także wobec świadków i pokrzywdzonych w sprawach o wykroczenia. (PAP)