Komitet stały Rady Ministrów przyjął w czwartek projekt ustawy Prawo o działalności gospodarczej czyli tzw. konstytucji dla przedsiębiorców – poinformował PAP wiceminister gospodarki Mariusz Haładyj. Projekt trafi teraz pod obrady rządu.

Dokument przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki był jednym z priorytetów rządu – premier Ewa Kopacz zapowiadała go jeszcze w swoim expose. Mówiła wówczas, że fundamentem regulacji gospodarczych będzie przekonanie, iż 99 proc. prowadzących działalność gospodarczą wykonuje ją rzetelnie i uczciwie.
Nowe przepisy mają zastąpić wielokrotnie nowelizowaną ustawę o swobodzie działalności gospodarczej z 2004 r.
Pierwszym celem projektowanych przepisów jest wzmocnienie praw i gwarancji dla przedsiębiorców. Zdaniem autorów projektu ma to zostać osiągnięte poprzez wyraźne zapisanie wytycznych interpretacyjnych, z których będą mogły korzystać organy stosujące prawo gospodarcze. „Zostanie sformułowany katalog praw i obowiązków przedsiębiorców i organów oraz wyraźna zasada, że przepisy prawa gospodarczego należy stosować uwzględniając zasady ustanowione w ustawie Prawo działalności gospodarczej (PDG)” – czytamy w OSR. Wśród zasad, które wprowadzi ustawa, wymieniono m.in. zasadę proporcjonalności oraz uprawnionych oczekiwań przedsiębiorcy.
Poza tym zmianie ma ulec stosunek administracji do przedsiębiorcy, czyniąc ich relacje bardziej przyjaznymi i partnerskimi. Głównym środkiem do osiągnięcia tego celu będzie wprowadzenie do PDG zasady domniemania uczciwości przedsiębiorcy. Dodatkowo organy administracji uzyskają prawo do częstszego korzystania z porozumienia i dialogu z firmą, dzięki wprowadzeniu do postępowania administracyjnego mechanizmu mediacji oraz instytucji informowania o niespełnianiu przesłanek wydania decyzji zgodnej z wnioskiem. Autorzy wskazują, że obecny brak takich regulacji powoduje „zbyt formalistyczne działanie organów, które często nie uwzględniają uzasadnionych interesów firm”.
Innym proponowanym w projekcie „konstytucji dla przedsiębiorców” rozwiązaniem jest wprowadzenie ogólnych zasad nakładania kar administracyjnych, dzięki czemu organy administracyjne będą mogły uwzględniać m.in.: stopień naruszenia prawa, upływ czasu od naruszenia lub podejmowane przez przedsiębiorcę działania naprawcze. Ponadto w nowych przepisach ma znaleźć się zasada pierwszeństwa pouczenia przed nałożeniem kary w przypadkach kiedy np. firma nie miała wpływu na powstanie naruszenia lub jego szkodliwość jest znikoma.
Nowe przepisy mają być kompletną regulacją, w której osoby prowadzące firmę znajdą wszystkie podstawowe ograniczenia działalności gospodarczej, czyli tzw. obszary reglamentowane. Autorzy projektu wskazują w OSR, że obecnie działalność wymagająca zezwolenia jest uregulowana w 27 ustawach, uzyskanie licencji w dwóch, a otrzymanie zgody na wykonywanie działalności jest uregulowane kolejną.
Projekt zawiera również rozwiązania umożliwiające zaangażowanie organizacji przedsiębiorców w realizację niektórych zadań publicznych, promocję uczciwych przedsiębiorców oraz reprezentowanie ich w postępowaniach administracyjnych i sądowych. „Zaangażowanie organizacji pozwoli na wykorzystanie ich doświadczenia i wiedzy o zjawiskach charakterystycznych dla danej branży. W przypadku postępowań sądowych lub administracyjnych, wiele podmiotów, zwłaszcza małych, nie dysponuje wystarczającą wiedzą lub doświadczaniem, które umożliwiłyby sprawne załatwienie sprawy” – czytamy w OSR projektu.
Kolejnym obszarem prawa gospodarczego, którego dotkną zmiany zawarte w projekcie, są kontrole. Autorzy nowych przepisów chcą, aby organy kontrolne uzyskały możliwość przeprowadzania wspólnych, a przez to mniej czasochłonnych i uciążliwych dla przedsiębiorców kontroli. Proponują także zwiększenie uprawnień firm w stosunku do tych organów. Projekt wprowadza m.in. możliwość zaskarżenia do sądu administracyjnego na postanowienia o kontynuowaniu kontroli. Poza tym organy kontrolne zostaną zobowiązane do umieszczania na swoich stronach internetowych szczegółowych („krok po kroku”) opisów procedur kontrolnych.
(PAP)