Przeciwdziałanie dużym różnicom w liczbie spraw wpływających do poszczególnych komorników i poprawienie skuteczności egzekucji komorniczych - to główne cele poselskiego projektu nowelizacji przepisów, który w czwartek trafił do sejmowej podkomisji.

Przygotowany przez posłów PO projekt zmian w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji jest efektem zaobserwowanych różnic - do jakich doszło w ostatnich latach - w liczbie wpływających spraw do różnych kancelarii komorniczych. W czwartek prace nad projektem zaczęła sejmowa komisja sprawiedliwości i praw człowieka.

Według przepisów wierzyciel - co do zasady - ma prawo wyboru komornika. "Możliwość ta, niewątpliwie zwiększająca konkurencję między komornikami, doprowadziła jednak do znacznego rozwarstwienia wielkości kancelarii komorniczych przez rozrośnięcie się niektórych z nich i pominięcia komorników sprawnych i skutecznych" - wskazano w uzasadnieniu projektu. Dodano, że w związku z tym wystąpiło "negatywne zjawisko spadku efektywności egzekucji w miarę wzrostu wpływu spraw do kancelarii komorniczej".

"Obecnie, po deregulacji dostępu do zawodu komornika, przeszkodą jest koncentracja prawie połowy wpływu spraw u około stu komorników. Szczególnie niepokojąca jest koncentracja 1 mln 127 tys. 758 spraw, czyli blisko 23 proc., tylko w 11 kancelariach komorniczych" - głosi uzasadnienie projektu.

Dlatego w projekcie zaproponowano zapis, że komornik wybrany przez wierzyciela odmawia wszczęcia egzekucji, jeżeli wpływ spraw do jego kancelarii w roku poprzednim przekroczył 2 tys., a w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaległość przekracza sześć miesięcy i skuteczność egzekucji nie przekroczyła 35 proc. lub jeśli wpływ spraw do jego kancelarii przekroczył 5 tys., a w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaległość przekracza sześć miesięcy i skuteczność egzekucji nie przekroczyła 40 proc.

Wiceminister sprawiedliwości Wojciech Hajduk poinformował posłów, że rząd pozytywnie ocenia tę propozycję. "Najważniejszym elementem funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości jest jego skuteczność (...); tworzenie mechanizmu, który będzie tę skuteczność stymulował, z punktu widzenia państwa jest jak najbardziej wskazane" - zaznaczył.

"Wyrażam uznanie dla autorów projektu za dostrzeżenie negatywnych zjawisk, które zachodzą w funkcjonowaniu egzekucji sądowej" - powiedział z kolei prezes Krajowej Rady Komorniczej Rafał Fronczek.

Projekt skrytykował Ryszard Kalisz (niezrz.). "Istotą tej propozycji jest uderzenie w najlepszych komorników" - ocenił. Inni posłowie wskazywali na możliwe wątpliwości konstytucyjne, dotyczące zasady równego traktowania poszczególnych podmiotów.

W czwartek - w związku z posiedzeniem komisji - swoje krytyczne stanowisko do zaproponowanych zmian przypomniała na swej stronie internetowej Naczelna Rada Adwokacka. "Proponowana zmiana przeczy podejmowanym przez ustawodawcę działaniom mającym na celu deregulację zawodów prawniczych. Dotychczasowe zmiany w tej i innych ustawach miały na celu urynkowienie usług prawniczych i podejmowane były w duchu konstytucyjnej zasady swobody podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej" - głosi stanowisko podpisane przez prezesa NRA mec. Andrzeja Zwarę.

"NRA stoi na stanowisku, że proponowane zmiany mogą mieć charakter dyskryminujący i antykonkurencyjny, bowiem wskazane rozwiązania w praktyce uderzą w większe kancelarie komornicze. Zdaniem NRA wolny rynek jest zdolny do samoregulacji i ingerencja weń ustawodawcy na tym poziomie jest niewskazana" - głosi stanowisko adwokatów.

"Musimy dbać o to, aby dostępność do komorników była równomierna. Bez tego nie będziemy mogli egzekwować wyroków w małych miejscowościach, jeśli zlikwidowane zostaną małe kancelarie" - odpowiadał podczas posiedzenia komisji na krytyczne uwagi wiceprzewodniczący komisji Robert Kropiwnicki (PO).

Wniosek Kalisza o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu nie uzyskał większości. Ostatecznie komisja zdecydowała o powołaniu pięcioosobowej podkomisji, która zajmie się propozycją. Jednocześnie projekt zaopiniować ma także sejmowa komisja ustawodawcza. (PAP)