Orzeczenie z dnia 2 listopada 2021 r. Sygn. akt: D 48/21
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:      r. pr. Tomasz Iwańczuk
CZŁONKOWIE:                 r. pr. Paulina Sibilska
r. pr. Tomasz Nawrot
PROTOKOLANT:              Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu K. ([…]) obwinionej o to, że:
W okresie od dnia […] r. do dnia […] r. nie zrealizowała zobowiązania Sądu Rejonowego w P. do sprawy […] zawartego w piśmie z dnia […] r. do złożenia pisma procesowego zawierającego stanowisko reprezentowanej strony i ewentualne wnioski dowodowe,
tj. o czyn określony w art. 64 ust. 1 ustawy w zw. z art. 6 KERP.
 

 

 

 
Dnia […] r do sekretariatu OIRP w W. wpłynęła skarga Pani K2. ( dalej jako „Pokrzywdzona”) na postępowanie wyznaczonej pełnomocnik z urzędu K (dalej jako „Obwiniona”) w sprawie o sygn. akt […] przeciwko pracodawcy Pokrzywdzonej tj. Szkole Podstawowej nr […] w S. Jak twierdzi Pokrzywdzona, Obwiniona dopiero po upływie dwóch miesięcy dostrzegła konflikt interesów w reprezentacji Pokrzywdzonej przeciwko Miastu S., przy czym uprzednio wystąpiła o dokumentacje do Pokrzywdzonej potrzebną do prowadzenia sprawy oraz od samego początku posiadała wiedzę o tym kto jest w sprawie strona przeciwną. (k […] – […])
 
Pismem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny wezwał Obwinioną do złożenia pisemnych wyjaśnień w terminie 14 dni od doręczenia pisma. Pismem datowanym na dzień […] r. Obwiniona nadesłała pisemne wyjaśnienia. Obwiniona wskazała, iż z uwagi na obszerność pozwu złożonego przez Pokrzywdzoną do Sądu Rejonowego w P. zgodnie z wcześniejszą sugestią wystąpiła do Pokrzywdzonej o nadesłanie dokumentów. Dokumenty zostały dostarczone […]-[…] r. Jak wskazuje Obwiniona z uwagi na okres świąteczny dopiero dnia […] r. wystosowała do Sądu wniosek o zwolnienie jej z reprezentacji Pokrzywdzonej. Obwiniona dodatkowo zaznaczyła, iż prowadziła w […] r. rozmowy z Burmistrzem Miasta S. na temat ewentualnej współpracy, które sfinalizowano pod koniec […] r. Jednocześnie Obwiniona wskazała, iż wyłączyła się ze sprawy z daleko posuniętej ostrożności mimo, iż sprawie Pokrzywdzonej nigdy nie było bezpośredniego konfliktu interesów, gdyż stroną postepowania była Szkoła Podstawowa nr […] w S., a nie Gmina Miasto S. Co więcej, jak wskazała Obwiniona, jej działania nie prowadziły do przewlekłości postepowania, ponieważ w trakcie mediacji zrezygnował ówczesny mediator, wobec czego termin na przeprowadzenie mediacji przesunął się o kolejne miesiące. ( k […] – […])
 
Postanowieniem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wszczął dochodzenie wobec Obwinionej w sprawie czynów naruszających dyspozycję art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 28 oraz art. 61 ust. 2 KERP oraz wezwał Obwinioną do uzupełnienia materiału dowodowego poprzez przekazania dodatkowych informacji niezbędnych do dalszego prowadzenia postępowania dyscyplinarnego. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wezwał także Pokrzywdzoną do stawiennictwa w dniu […] r. celem przesłuchania w charakterze świadka. ( k […] – […])
 
W wykonaniu zobowiązania do złożenia dodatkowych wyjaśnień Obwiniona pismem z dnia […] r. wskazała, że umowę z Gminą Miasto S. zawarła dnia […] r. Umowa tyczyła się prowadzenia w postępowaniu przygotowawczym spraw karnych oraz jak podkreśliła Obwiniona w żadnym wypadku nie obejmowała sprawy Pokrzywdzonej. Ponadto w dniu […] r. na okres o dnia […] r. Obwiniona zawarła odrębną umowę z Gminą Miasta S. na doradztwo prawne związane z jej działalnością. Zawarcie umowy dotyczyło prowadzenia bieżących spraw zleceniodawcy, w tym zastępstwa w zakresie obsługi posiedzeń Rady Miasta, nie dotyczyło natomiast spraw sądowych prowadzonych przez Gminę i jej jednostki. Obwiniona wskazała, iż zmieniła dane kancelarii w dniu […] r. i została zgłoszona do CEIDG, jednakże przez przeoczenie nie zgłosiła zmiany danych do OIRP w W. Ponadto, Obwiniona wskazała, iż poinformowała Pokrzywdzoną o rezygnacji z prowadzenia sprawy listem poleconym nadanym w dniu […] r. Obwiniona wskazała, iż nie dysponuje potwierdzeniem nadania pisma na poczcie. ( k […] – […])
 
W dniu […] r. odbyło się przesłuchanie Pokrzywdzonej. Pokrzywdzona potrzymała wskazane w piśmie z dnia […] r. informacje i zaznaczyła, iż nie ma nic więcej do uzupełnienia. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego przystąpił do zadawania pokrzywdzonej pytań. Z udzielonych odpowiedzi wynika, iż Pokrzywdzona kontaktowała się z Obwinioną telefonicznie po dacie […] r. Obwiniona wskazała, iż uprzednio chce zapoznać się z aktami sprawy w sądzie, mimo, iż Pokrzywdzona informowała o możliwości przesłania dokumentów drogą mailową. Następnie Obwiniona napisała sms, iż akt jest zbyt dużo i prosi o przesłanie dokumentacji na maila. Pokrzywdzona o rezygnacji z prowadzenia sprawy dowiedziała się z pisma z Sądu otrzymanego około […] r. Pokrzywdzona zaznaczyła, iż nie otrzymała od Obwinionej pisma z dnia […] r. kierowanego do Sądu o zwolnienie z obowiązku świadczenia pomocy prawnej. Pokrzywdzona wskazała, iż nie posiada dowodów by potwierdzić, iż Obwiniona od początku wyznaczenia jej na pełnomocnika wiedziała o konflikcie interesów, są to wyłącznie jej domysły. Pokrzywdzona nie była wstanie podać powodów rezygnacji pierwszego pełnomocnika wyznaczonego do prowadzenia jej sprawy. (k […] –[…])
 
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego dnia […] r. wystąpił do Przewodniczącej IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Rejonowego w P. o przekazanie informacji i dokumentów tj. kopii pisma Sądu z dnia […] r. zobowiązującego Obwinioną do złożenia pisma procesowego zawierającego stanowiska strony i ewentualne wnioski dowodowe, kopii odpowiedzi pełnomocnika na w/w pismo Sądu oraz kopii potwierdzenia, iż pismo powyższe zostało do Obwinionej skutecznie doręczone (k […] – […])
 
W odpowiedzi na pismo Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sąd Rejonowy w P. IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych poinformował, iż Obwiniona nie złożyła odpowiedzi na pismo Sądu zobowiązujące do przedstawienia stanowiska stromy i ewentualnych wniosków dowodowych. Pismo zostało przez Obwinioną odebrane dnia […] r. Jedyne pismo złożone w sprawie to pismo z dnia […] r. o zwolnieniu jej z obowiązku świadczenia pomocy prawnej dla Pokrzywdzonej. ( k […] – […])
 
Pismem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wezwał Pokrzywdzoną do nadesłania pisma z dnia […] r. kierowanego do Sądu Rejonowego w P. wraz z dowodem nadania. W wykonaniu zobowiązania Pokrzywdzona nadesłała dokumenty pismem z dnia […] r. (k […] oraz […] – […])
 
Pismem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wezwał Obwinioną do stawiennictwa w dniu […] r. celem przesłuchania w charakterze Obwinionej. W dniu […] r. odbyło się przesłuchanie Obwinionej. Obwinionej został postawiony zarzut tego, iż w okresie od […] r, do […] r. nie zrealizowała zobowiązania Sądu Rejonowego w P. do sprawy […] zawartego w piśmie z dnia […] r. tj. o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 KERP oraz zarzut tego, iż w okresie od […] r. do […] r. nie wywiązała się z obowiązku określonego w art. 8 ust. 3 ustawy a polegającego na niezwłocznym poinformowaniu właściwej okręgowej izby radców prawnych o zmianie adresu tj. o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 8 ust. 3 ustawy. Obwiniona w toku przesłuchania przyznała się do popełnionych czynów dyscyplinarnego oraz wniosła o skorzystanie z instytucji dobrowolnego podania się karze poprzez ukaranie karą upomnienia i zasądzenie kosztów postępowania dyscyplinarnego w wysokości […] zł. ( k […] – […])
 
Pismem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego postanowił częściowo umorzyć dochodzenie o naruszenie zakazu konfliktu interesów wobec Pokrzywdzonej poprzez podjęcie się prowadzenia spraw na rzecz Urzędu Miasta S./Burmistrza Miasta S., będącego podmiotem bezpośrednio zainteresowanym w rozstrzygnięciu sprawy, a także w sprawie niezwłocznego podjęcia się prowadzenia sprawy jako pełnomocnik z urzędu tj. o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawych w zw. z art. 28 i 61 ust. 2 KERP. Jednocześnie dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wydał postanowienie o zamknięciu dochodzenia oraz skierował do OSD wniosek o wydanie orzeczenia i orzeczenie uzgodnionej z obwinioną kary dyscyplinarnej ( k […] – […] oraz […] – […])
 
Dnia […] r. przed OSD w W. odbyło się posiedzenie w sprawie z wniosku o ukaranie Obwinionej. Na posiedzeniu stawiła się Pokrzywdzona, nie stawiła się Obwiniona i Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego prawidłowo powiadomieni o terminie. Pokrzywdzona nie wyraziła zgodny na dobrowolne poddanie si karze przez Obwinioną. OSD wydał postanowienie na podstawie art. 343 k.p.k. w zw. z art. 74 ¹ pkt. 1 ustawy o radcach prawnych ze względu na sprzeciw pokrzywdzonej przekazać sprawę Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego w celu rozpoznania na zasadach ogólnych. ( k […] – […])
 
Postanowieniem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego zamknął dochodzenie. Z kolei […] r . skierował do OSD wniosek o ukaranie Obwinionej. ( k […] oraz […] – […])
 
Dnia […] r. przed OSD odbyła się rozprawa w sprawie przeciwko Obwinionej. Na rozprawie stawili się: Obwiniona wraz z ustanowionym w sprawi Obrońcą, Pokrzywdzona oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego. OSD orzekł o uniewinnieniu Obwinionej od zarzutu opisanego w pkt. 1 oraz umorzyć postępowanie w zakresie zarzutu opisanego w pkt. 2 na podstawie art. 17 § 1 pkt. 3 k.p.k.( k […] – […])
 
Dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wniósł odwołanie od orzeczenia OSD w W. z dnia […] r. zaskarżając je w części tj. w pkt. 1 wobec uniewinnienia Obwinionej od zarzutu określonego w pkt 1 wniosku o ukaranie oraz wniósł o uchylenie orzeczenia w pkt. 1 i przekazanie sprawy OSD w W. do ponownego rozpoznania. ( k […] – […])
 
Dnia […] r. przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym Krajowej Izby Radców Prawnych odbyła się rozprawa w sprawie rozpatrzenia odwołania Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego. WSD orzekł o uchyleniu zaskarżonego orzeczenia w pkt. 1 i 3 w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania OSD przy OIRP w W. W pozostałym zakresie utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie. ( […] – […])
 
Dnia […] r. przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym w W. odbyła się rozprawa przeciwko Obwinionej. Po wywołaniu sprawy stawiła się Obwiniona, obrońca Obwinionej, Pokrzywdzona oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego. Obwiniona w toku rozprawy nie przyznała się do stawianego jej zarzutu oraz złożyła wyjaśnienia. OSD postanowił dopuścić dowód z przesłuchania Pokrzywdzonej.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy przeciwko Obwinionej wobec stawianego jej zarzutu tj. o to, że w okresie od dnia […] r. do dnia […] r. nie zrealizowała zobowiązania Sądu Rejonowego w P. do sprawy […] zawartego w piśmie z dnia […] r. o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 KERP orzekł uniewinnienie Obwinionej od w/w czynu.
 
Zważywszy na wynikające z orzeczenia WSD z dnia […] r. wytyczne w zakresie dalszego prowadzenia postępowania dyscyplinarnego OSD przystąpił kolejno do analizy zarzutów Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego wskazanych w odwołaniu z dnia […] r. W odwołaniu postawiono kolejno trzy zarzuty. W nawiązaniu do zarzutu pierwszego tj. obrazy przepisów prawa materialnego, tj. naruszenia art. 6 KERP poprzez przyjęcie, iż za przewinienie dyscyplinarne uznać należy tylko takie zaniechanie Obwinionej, które wywołałoby negatywny skutek dla pokrzywdzonej, tymczasem dyspozycja art. 6 KERP nie wymaga, aby do jego naruszenia dochodziło wyłącznie w sytuacji wystąpienia negatywnego skutku dla pokrzywdzonego.
 
Co do zasady zaniechanie udzielenia przez radcę prawnego pomocy prawnej w postępowaniu sądowym np. poprzez niezłożenie pisma procesowego zawsze stanowić będzie czyn dyscyplinarny, jeśli godzi w interesy i zamiary klienta (tak również: orzeczenie OSD z dnia […] r., D […]). W przedmiotowej sprawie należy zatem odpowiedzieć na pytanie, czy zachowanie Obwinionej wypełniało znamiona czynu dyscyplinarnego, ponieważ miało jakikolwiek wpływał na interesy Pokrzywdzonej dla prowadzonego postępowania cywilnego. Zarzut postawiony przez ZRD uznać należy za zasadny, aczkolwiek ZRD wywodzi, iż ocena OSD skupia się wyłącznie na kwestii powiązania zaniechania świadczenia pomocy prawnej z której wynikać mają negatywne dla klienta skutki procesowe. Literalne brzmienie art. 6 KERP wskazuje, iż czynności zawodowe radca prawny wykonuje rzetelnie, uczciwie, zgodnie z prawem, zasadami etyki radcy zawodowej oraz dobrymi obyczajami. Nie wynika z niego zatem konieczność wystąpienia określonego skutku postępowania radcy prawnego o charakterze negatywnym dla sfery interesów klienta. Aczkolwiek istotne jest by naruszenie art. 6 KERP rozpatrzeć w kontekście winy Obwinionej wobec wystąpienia związku przyczynowego między zaniechaniem wykonania zobowiązania Sądu Rejonowego w P. a naruszeniem interesów klienta. W niniejszej sprawie związek taki nie występuje, co uniemożliwia przypisanie Obwinionej winy za w/w czyn dyscyplinarny. Bezspornym jest, iż Obwiniona nie wykonała zobowiązania Sądu Rejonowego w P. z […] r. oraz iż, Obwiniona pismo powyższe odebrała dnia […] r. (k […] oraz […]). Jednakże dla sprawy istotne znaczenie wpływające na uniewinnienie Obwinionej mają okoliczności opisane w piśmie Wiceprezesa Sądu Rejonowego w P. do Pokrzywdzonej z dnia […] r. oraz dowody osobowe przeprowadzone na rozprawie. Po pierwsze, Sąd Rejonowy skierował strony do mediacji postanowieniem z dnia […] r. Pokrzywdzona wobec skierowania stron do mediacji nie wyraziła sprzeciwu. Obwiniona została wyznaczona pełnomocnikiem Pokrzywdzonej postanowieniem z dnia […] r. W treść materiałów dowodowych nie ma pisma Pokrzywdzonej skierowanego do Sądu Rejonowego w P., iż wyraża sprzeciw wobec postępowania mediacyjnego wbrew termu co Pokrzywdzona zeznała na rozprawie. Pokrzywdzona sprzeciwiając się mediacji winna zatem w terminie tygodnia od dnia doręczenia ogłoszenia lub doręczenia jej pisma o skierowaniu do mediacji złożyć sprzeciw (art. 183 ⁸ par. 2 k.p.c.) czego nie zrobiła. Wobec wyznaczenia Obwinionej po tej dacie pełnomocnikiem pokrzywdzonej działania podejmowane przez klientkę przed tą datą były od niej w całości niezależne. Kolejne kroki w sprawie mediacji zależały już wyłącznie od decyzji Sądu. Jedyne pismo skierowane do Sądu Rejonowego w P. skierowane zostało dnia […] r. i pojawia się w nim stwierdzenie Pokrzywdzonej o przyspieszenie rozpoznania jej sprawy. ( k […] – […]). Ponadto, co Pokrzywdzona przyznała na rozprawie postepowanie przed Sądem Pracy zostało zawieszone do czasu rozstrzygnięcia postepowania przed WSA. Obwiniona znając zarzut jednoznacznie nie przyznała się do zarzucanego jej czynu dyscyplinarnego. Wbrew twierdzeniom ZRD OSD nie dopatrzył się żadnych konsekwencji w sferze praw Pokrzywdzonej w toczącym się przed Sądem Pracy postępowaniem. Wiele czynników, które wpłynęło na przedłużenie procesu zależało od decyzji samego Sądu w tym przedmiocie i było niezależne od samej Obwinionej. Twierdzenia ZRD oparte są głownie na przypuszczeniach niepodpartych zgormadzonymi dowodami. W świetle powyższego, aby uznać radcę prawnego za winnego zarzucanego jej czynu należy wykazać, iż działanie Obwinionej było świadome, celowe oraz zawinione. Całokształt materiału dowodowego przeczy jakoby charakter działania Obwinionej kwalifikował ją do uznania za winą zarzucanego jej czynu dyscyplinarnego.
 
Odnosząc się do zarzutu II wskazanego w odwołaniu ZRD tj. obrazy przepisów prawa materialnego tj. art. 6 KERP, poprzez przyjęcie, że Obwiniona działała rzetelnie, tymczasem jej działanie było pozbawione tego przymiotu, skoro przez wskazany we wniosku o ukaranie okres nie wywiązania się z nałożonego na nią zobowiązania sądu.
 
Zasada rzetelności wynikająca z art. 6 KERP przejawia się m.in. wykonywaniu obowiązków zawodowych niezależnie. Z kolei niezależność radcy prawnego opiera się na wiedzy prawniczej i jego doświadczeniu zawodowym (patrz. T. Jaroczyński, A. Sękowska, P. Skuczyński, Kodeks Etyki Radcy Prawnego. Komentarz, Wydanie II, Warszawa 2018, s. 50). W niniejszej sprawie OSD uznał za wiarygodne wyjaśnienia Obwinionej odnoszące się do jej nieformalnych kontaktów z sędzią prowadzącą sprawę oraz poczynionych między nimi ustaleń co do dalszego prowadzenia sprawy. Gdyż okoliczności te wynikają w sposób naturalny z wypracowanego doświadczenia zawodowego na gruncie spraw prowadzonych przez Obwinioną. Wyjaśnienia Obwinionej są logiczne oraz nie zaprzeczają sobie nawzajem. Obwiniona wbrew twierdzeniom ZRD nie decydowała za Sąd o niewykonaniu zobowiązania, lecz w uzgodnieniu z nim.
 
Odnosząc do zarzutu III wskazanego w odwołaniu ZRD tj. naruszenie art. 6 KERP, poprzez przyjęcie, że Obwiniona działała zgodnie z zasadami etyki zawodowej, tymczasem jej działanie nie zawierało tego przymiotu, poprzez naruszenie m.in. normy sumiennego działania z należytą starannością czy kierowania się dobrem klienta w celu ochrony jego praw.
 
ZRD uzasadnia, iż z dyspozycji art. 6 KERP jako postepowanie zgodnie z zasadami etyki radcy prawnego odnieść należy się do innych przepisów KERP, w szczególności art. 12 ust. 1 oraz art. 8 KERP. Kierowanie się dobrem klienta w celu ochrony jego praw odnieść można głównie do postępowania zgodnie z zasadą lojalności oraz zaufania klienta do radcy prawnego. Rozważając te zasady nie sposób nie wspomnieć o tym, iż Obwiniona wyłączyła się z prowadzenia sprawy zważywszy na zaistniały konflikt interesów. Potwierdził to ZRD wydając postanowienie o częściowym umorzeniu dochodzenia jako, iż nie znalazł dostatecznych danych uzasadniających podejrzenie popełnienia deliktu. Nie zostało wykazane zatem, iż działanie Obwinionej sprzeciwiało się zasadzie lojalności. Na żadnym etapie postepowania Pokrzywdzona nie podnosiła, iż straciła do Obwinionej zaufanie względem braku złożenia przez nią pisma zobowiązującego z […] r. Nie wynika to również z akt sprawy. Pokrzywdzona przyznała na rozprawie, iż nie rozmawiała z Obwinioną o złożeniu pisma, które otrzymała od Sądu z dnia […] r. (k […]) Nie wyartykułowała w sposób wyraźny, iż oczekuje przyspieszenia postępowania przed Sądem Pracy. Nie wynika to z żadnej korespondencji znajdującej się w aktach sprawy prowadzonej między stronami. Nie można więc odmówić Obwinionej, iż zaniechanie złożenia pisma procesowego nastąpiło w sposób skutkujący naruszeniem dobra klienta, gdyż nie doszło do naruszenia jakichkolwiek praw Pokrzywdzonej. Nie można również odmówić Obwinionej, iż nie zachowała należytej staranności, niesumiennie świadczyła pomoc prawną. Obwiniona kontaktowała się z Pokrzywdzoną, udała się do Sądu Pracy celem zapoznania się z aktami sprawy, wystosowała do Sądu Pracy pismo z wnioskiem o wyłączenie jej z postepowania z uwagi na konflikt interesów. Wszelkie te czynności podejmowane były przy zachowaniu wymaganej staranności. Jedyną czynnością procesową jakiej zaniechała Obwiniona był brak złożenia pisma wobec zobowiązania Sądu Rejonowego w P., jednakowoż kwestie te zostały już w całości wyjaśnione w części uzasadnienia odnoszącej się do zarzutu I.
Z uwagi na powyższe orzeczono jak na wstępie.
 
GF